Ανακάλυψαν 193 άγνωστες έως τώρα σήμερα ανθρώπινες πρωτεΐνες
Δύο ανεξάρτητες διεθνείς επιστημονικές ομάδες πέτυχαν σε μία προσπάθεια πλήρους «χαρτογράφησης» όλων των πρωτεϊνών του ανθρώπινου σώματος να αποκαλύψουν 193 πρωτεΐνες άγνωστες μέχρι σήμερα, οι οποίες, μάλιστα, προέρχονται από τμήματα του DNA, που δεν θεωρείτο έως τώρα ότι δημιουργούν πρωτεΐνες.
Το γεγονός αυτό δείχνει ότι η λειτουργία των γονιδίων και των πρωτεϊνών είναι πολύ πιο πολύπλοκη από ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες, οι οποίοι αποσκοπούν στη δημιουργία ενός πρωτεϊνικού «χάρτη», του λεγόμενου και πρωτεϊνώματος, αντίστοιχου του γονιδιακού «χάρτη» που προέκυψε προ ετών από το Πρόγραμμα Ανθρωπίνου Γονιδιώματος.
Σύμφωνα με όσα δημοσιεύονται στο περιοδικό «Nature», οι δύο ομάδες, μία γερμανική και μία αμερικανο-ινδική προχώρησαν στις πρώτες απόπειρες να δημιουργήσουν μια ολοκληρωμένη βάση με τις ανθρώπινες πρωτεΐνες, τα ζωτικά μόρια που ελέγχονται από τα γονίδια και αποτελούν τους θεμέλιους λίθων των κυττάρων και τη βάση της λειτουργίας των ιστών και των οργάνων ενός έμβιου οργανισμού.
«Σκεφτείτε το ανθρώπινο σώμα σαν μια τεράστια βιβλιοθήκη, όπου κάθε πρωτεΐνη είναι ένα βιβλίο. Η δυσκολία είναι ότι δεν έχουμε έναν πλήρη κατάλογο που να μας δίνει τους τίτλους των διαθέσιμων βιβλίων και πού θα τα βρούμε. Θεωρούμε ότι κάναμε ένα καλό πρώτο προσχέδιο ενός τέτοιου περιεκτικού καταλόγου», εξήγησε ένας εκ των επικεφαλής της μελέτης, ο Ακίλες Πάντι του Πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς και του Ινστιτούτου Βιοπληροφορικής της Μπάνγκαλορ.
Τα περίπου 20.000 ανθρώπινα ρυθμιστικά γονίδια περιέχουν τις εντολές (τον κώδικα) για τη δημιουργία των πρωτεϊνών από τα αμινοξέα. Οι «χάρτες» των δύο ομάδων, που βασίστηκαν στην ανάλυση δειγμάτων από 30 διαφορετικούς ανθρώπινους ιστούς, είναι ήδη ανοιχτές για πρόσβαση από κάθε ερευνητή στις διευθύνσεις proteomicsdb.org και humanproteomap.org. Οι πρωτεΐνες που εντοπίστηκαν, κωδικοποιούνται συνολικά από 17.294 γονίδια, περίπου το 84% του ανθρωπίνου γονιδιώματος.
Οι νέοι «χάρτες» διαφωτίζουν σχετικά με το ποια γονίδια «εκφράζονται» (ενεργοποιούνται) σε κάθε ξεχωριστό ιστό του σώματος και έτσι παράγουν τις αντίστοιχες πρωτεΐνες. Οι νέες έρευνες αποκάλυψαν εκατοντάδες αναπάντεχες πρωτεΐνες, οι οποίες παράγονται από αρχαία γονίδια (ψευδογονίδια) ή από τμήματα του DNA που δεν θεωρούνται καν γονίδια.
Πολλοί επιστήμονες θεωρούν ότι ένας πλήρης κατάλογος των ανθρωπίνων πρωτεϊνών θα είναι ακόμη πιο χρήσιμος από ιατρική άποψη από ό,τι ο κατάλογος των γονιδίων. Όμως, η μελέτη των πρωτεϊνών είναι πολύ πιο δύσκολη τεχνικά σε σχέση με των γονιδίων. Επιπλέον, για να είναι πραγματικά ωφέλιμος ένας τέτοιος κατάλογος, θα πρέπει οι επιστήμονες να γνωρίζουν πού ακριβώς στο σώμα βρίσκεται η κάθε πρωτεΐνη - εξ ου και η ανάγκη για έναν αναλυτικό «χάρτη».
