Διαζύγιο και συνέπειες στην Ψυχική μας Υγεία
Το διαζύγιο έχει σίγουρα αρνητικές συνέπειες στην ψυχική υγεία και των ενηλίκων και ασφαλώς των παιδιών. Όταν, δε, υπάρχουν έντονοι και συνεχείς καβγάδες, φθορά του αμοιβαίου σεβασμού και της εμπιστοσύνης, πράγμα που επηρεάζει έντονα τα παιδιά, καθώς και πιθανές αποτυχημένες προσπάθειες βελτίωσης της σχέσης από τον έναν εκ των δύο γονέων, τότε τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα. Το πιο δύσκολο, βέβαια, για τα παιδιά είναι ο χειρισμός της απώλειας του ενός γονιού από το σπίτι.
Το κλίμα αυτό επηρεάζει την ψυχική υγεία των μελών της οικογένειας, με κύριες ψυχολογικές διαταραχές στους ενήλικες: την κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, κρίσεις πανικού, διαταραχές ύπνου, αλλά και διαταραχές των γνωστικών λειτουργιών, όπως της προσοχής,της συγκέντρωσης και της μνήμης.
Πρόσφατες, μελέτες έχουν καταδείξει ότι τα άτομα που έχουν περάσει ένα διαζύγιο, έχουν 20% περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν, όχι μόνο από τις παραπάνω ψυχολογικές διαταραχές που αναφέρθηκαν, αλλά και από προβλήματα σωματικής υγείας, όπως π.χ. από διαβήτη, καρδιαγγειακά νοσήματα, διάφορες μορφές καρκίνου κλπ.
Ακόμα και όταν κάποιοι από αυτούς ξαναπαντρευτούν, πάλι έχουν περίπου 12% περισσότερες πιθανότητες να επηρεαστεί η ψυχική και σωματική τους υγεία.
Όσοι, δε, δεν ξαναπαντρευτούν, θα έχουν μεγαλύτερη ψυχική επιβάρυνση, συγκριτικά με εκείνους που έκαναν ένα δεύτερο γάμο.
Στα παιδιά, επίσης, εντοπίζονται κάποια από τα παραπάνω ψυχολογικά προβλήματα, αλλά και δυσάρεστα συναισθήματα, όπως φόβος, θλίψη, άγχος αποχωρισμού και εγκατάλειψης, πιθανή πτώση της επίδοσης στο σχολείο, θυμός, επιθετικότητα, ακόμα και ενοχές, γιατί συχνά αισθάνονται ότι ευθύνονται αυτά για τις συγκρούσεις των γονιών τους.
Βέβαια, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η ψυχοσυναισθηματική ωριμότητα των παιδιών, η ποιότητα της σχέσης που είχαν με τους γονείς πριν το διαζύγιο, όπως και οι σχέσεις τους με παππούδες, φίλους, δάσκαλους και άλλα σημαντικά πρόσωπα με τα οποία έχουν στενή σχέση.
Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τις «δύσκολες» περιόδους εντάσεων
H εύρυθμη εξέλιξη των πραγμάτων έγκειται στην ωριμότητα των γονιών και την πρόθεσή τους να θέσουν πάνω απ' όλα την καλή ψυχολογική κατάσταση των παιδιών τους.
• Είναι σημαντικό οι γονείς να δημιουργήσουν ένα θετικό κλίμα αγάπης, φροντίδας και σιγουριάς, έτσι ώστε να μειωθούν το άγχος και η πιθανή ανασφάλεια των παιδιών και να νιώσουν ζεστασιά και θαλπωρή.
• Θα πρέπει να μη μιλά αρνητικά ο ένας γονιός για τον άλλο, να αποσπά τα παιδιά σε ευχάριστες και εποικοδομητικές ασχολίες. Για παράδειγμα, να ξεκινήσουν νέες δραστηριότητες σε χώρους όπου συχνάζουν και άλλα παιδιά, όπως γυμναστήρια, χώροι με αθλητικές ή καλλιτεχνικές δραστηριότητες (θέατρο κλπ), να ασχοληθούν με εκμάθηση πνευματικών παιχνιδιών (σκάκι) και οτιδήποτε άλλο θεωρούν ότι μπορεί να τα προσελκύσει θετικά.
• Είναι σημαντικό ο γονιός να εμπλέξει τα παιδιά σε κοινές δραστηριότητες, πχ, να κατασκευάσουν χειροποίητα δώρα ή να φτιάξουν κάποια φαγητά ή γλυκά.
Τέλος, δεν θα πρέπει να διστάσουν οι γονείς να ζητήσουν ψυχολογική στήριξη και καθοδήγηση για τους ίδιους και για τα παιδιά τους από κάποιον ψυχολόγο, προκειμένου να κατανοήσουν τις δικές τους ανάγκες και τα δικά τους αισθήματα και να επικοινωνήσουν πιο αποτελεσματικά με τα παιδιά τους, αμβλύνοντας τα άγχη τους, τις ενοχές τους και δίνοντάς τους μηνύματα αισιοδοξίας για το μέλλον.
Δρ. Ίλια Θεοτοκά
Κλινική Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια
Αιγινήτειο Νοσοκομείο, Πρόεδρος της δράσης για την ψυχική υγεία
