Ποια Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα αυξάνουν τον κίνδυνο υπογονιμότητας;

Πέμπτη, 26 Σεπτεμβρίου 2024 08:30

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αντισύλληψης (26/9) ο Δρ Κωνσταντίνος Κωσταράς, MD, PhD, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος Αναπαραγωγής, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών & Ιδρυτικό Μέλος του Institute of Life – ΙΑΣΩ, εξηγεί ποια Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα αυξάνουν τον κίνδυνο υπογονιμότητας.

Ποια Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα αυξάνουν τον κίνδυνο υπογονιμότητας; — Female gynecologist with tablet computer on color background. Concept of
Bigstock

Τα Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ) προκαλούν μεγάλη ανησυχία για τη Δημόσια Υγεία, επηρεάζοντας εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο. Πέρα από τις άμεσες επιπτώσεις στην υγεία, τα ΣΜΝ μπορεί να έχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις στην αναπαραγωγική υγεία, οδηγώντας δυνητικά σε στειρότητα, εάν δεν αντιμετωπιστούν εγκαίρως.

Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται σημαντική αύξηση των ΣΜΝ τόσο σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και στη χώρα μας. Με βάση δεδομένα του CDC στις ΗΠΑ, το διάστημα 2017-2021 παρατηρήθηκε αύξηση συνολικά στα ΣΜΝ της τάξης του 7%. Ειδικότερα, τα κρούσματα σύφιλης αυξήθηκαν κατά 28,6% και τα κρούσματα γονόρροιας κατά 4,6%. Στη χώρα μας, σύμφωνα με στοιχεία του ΕΟΔΥ, το διάστημα 2020-2022, έχει καταγραφεί στην Ελλάδα αύξηση της τάξης του 113,36% για τα κρούσματα πρώιμης σύφιλης και της τάξης του 120,73% για τα κρούσματα γονόρροιας.

ΣΜΝ και Υπογονιμότητα

Όπως τονίζει ο Δρ Κωνσταντίνος Κωσταράς: «Η υπογονιμότητα είναι μια σύνθετη κατάσταση που μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των λοιμώξεων. Τα ΣΜΝ μπορούν να προκαλέσουν στειρότητα μέσω πολλών μηχανισμών, όπως η δημιουργία πυελικής φλεγμονής και βλάβης στα αναπαραγωγικά όργανα, που εμποδίζουν τη διαδικασία της γονιμοποίησης. Τα χλαμύδια και η γονόρροια είναι δύο από τα πιο κοινά ΣΜΝ που επηρεάζουν σημαντικά την υπογονιμότητα, ιδιαίτερα στις γυναίκες».

Χλαμύδια και Γονόρροια

Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), τα χλαμύδια και η γονόρροια που δεν αντιμετωπίζονται μπορούν να οδηγήσουν σε φλεγμονώδη νόσο της πυέλου (PID), μια σοβαρή μόλυνση των γυναικείων αναπαραγωγικών οργάνων. Το PID μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στις σάλπιγγες, τη μήτρα και τους περιβάλλοντες ιστούς, οδηγώντας σε στειρότητα.

Χλαμύδια: Συχνά ασυμπτωματικά, μπορεί να προκαλέσουν σιωπηλά βλάβες στο αναπαραγωγικό σύστημα. Υπολογίζεται ότι έως και 10-15% των γυναικών με χλαμύδια χωρίς θεραπεία θα αναπτύξουν PID και μεταξύ αυτών, το 20% μπορεί να γίνουν υπογόνιμες.
Γονόρροια: Παρόμοια με τα χλαμύδια, η γονόρροια μπορεί επίσης να οδηγήσει σε PID εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία. Η φλεγμονή και οι ουλές από το PID μπορούν να μπλοκάρουν τις σάλπιγγες, καθιστώντας δύσκολη τη γονιμοποίηση.

Ιός των Ανθρώπινων Θηλωμάτων (HPV)

Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) είναι η πιο κοινή σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη παγκοσμίως. Ενώ οι περισσότερες λοιμώξεις HPV υποχωρούν από μόνες τους, ορισμένα στελέχη μπορούν να προκαλέσουν δυσπλασία του τραχήλου της μήτρας και καρκίνο. Η θεραπεία για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, συμπεριλαμβανομένης της χειρουργικής επέμβασης, της ακτινοβολίας και της χημειοθεραπείας, μπορεί να επηρεάσει σοβαρά τη γονιμότητα μιας γυναίκας.

HPV και Υπογονιμότητα: Ο ίδιος ο HPV δεν προκαλεί άμεσα στειρότητα, αλλά οι θεραπείες για καταστάσεις που σχετίζονται με τον HPV μπορούν. Για παράδειγμα, χειρουργικές επεμβάσεις όπως η κωνοποίηση (αφαίρεση ενός τμήματος του τραχήλου σε σχήμα κώνου) μπορούν να μειώσουν την ικανότητα μιας γυναίκας να συλλάβει και να ολοκληρώσει την εγκυμοσύνη.

Σύφιλη

Η σύφιλη είναι μια βακτηριακή λοίμωξη που μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για την υγεία, εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Προχωρά σε στάδια και αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να προκαλέσει βλάβη στην καρδιά, τον εγκέφαλο και άλλα όργανα. Στις έγκυες γυναίκες, η σύφιλη μπορεί να οδηγήσει σε συγγενή σύφιλη, προκαλώντας σοβαρές επιπλοκές στο μωρό.

Σύφιλη και υπογονιμότητα: Αν και η ίδια η σύφιλη δεν προκαλεί άμεσα στειρότητα, οι συστηματικές επιδράσεις της σύφιλης χωρίς θεραπεία μπορεί να οδηγήσουν σε επιπλοκές που μπορεί να επηρεάσουν την αναπαραγωγική υγεία.

Ιός του απλού έρπητα (HSV)

Ο ιός του απλού έρπητα (HSV) είναι ένα κοινό ΣΜΝ που προκαλεί έρπητα των γεννητικών οργάνων. Ενώ ο HSV δεν συνδέεται άμεσα με τη στειρότητα, το στρες και το στίγμα που σχετίζονται με τα επαναλαμβανόμενα κρούσματα μπορεί να επηρεάσουν τη σεξουαλική υγεία και τη συνολική ευημερία ενός ατόμου.

HSV και Εγκυμοσύνη: Οι έγκυες γυναίκες με HSV πρέπει να είναι προσεκτικές, καθώς ο ιός μπορεί να μεταδοθεί στο μωρό κατά τη διάρκεια του τοκετού, οδηγώντας σε σοβαρές επιπλοκές. Επομένως, η διαχείριση του HSV κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι ζωτικής σημασίας για ένα υγιές αναπαραγωγικό αποτέλεσμα.

Τριχομονάδα

Η τριχομονίαση είναι ένα κοινό ΣΜΝ που προκαλείται από ένα παράσιτο. Μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως φαγούρα, κάψιμο και ασυνήθιστη έκκριση τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες. Ενώ η τριχομονίαση είναι θεραπεύσιμη, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άλλων ΣΜΝ, συμπεριλαμβανομένου του HIV.

Τριχομονάδα και Υπογονιμότητα: Η τριχομονάδα που δεν αντιμετωπίζεται μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή και μόλυνση των αναπαραγωγικών οργάνων, συμβάλλοντας δυνητικά στη στειρότητα.

Πρόληψη για την προστασία της γονιμότητας

Η πρόληψη των ΣΜΝ είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία της γονιμότητάς σας. Εδώ είναι μερικά βήματα που μπορείτε να κάνετε:

Τακτικός έλεγχος: Ο τακτικός έλεγχος για ΣΜΝ είναι απαραίτητος, ειδικά για σεξουαλικά ενεργά άτομα. Η έγκαιρη ανίχνευση και θεραπεία μπορεί να αποτρέψει την εξέλιξη της λοίμωξης και να μειώσει τον κίνδυνο επιπλοκών. Στο πλαίσιο του τακτικού γυναικολογικού ελέγχου ή οποτεδήποτε προκύψουν συμπτώματα, επικοινωνήστε άμεσα με τον γυναικολόγο σας.
Ασφαλείς σεξουαλικές επαφές: Η χρήση προφυλακτικών μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο προσβολής από ΣΜΝ. Η αμοιβαία μονογαμία και η ανοιχτή επικοινωνία με τον σύντροφό σας σχετικά με τη σεξουαλική υγεία είναι επίσης σημαντικές. Μη διστάσετε να συζητήσετε με τον σύντροφό σας ό,τι σας προβληματίζει, καθώς η σεξουαλική σας υγεία τον αφορά!
Εμβολιασμός: Διατίθενται εμβόλια για ορισμένα ΣΜΝ, όπως ο HPV. Ο εμβολιασμός μπορεί να σας προστατεύσει από τα στελέχη του HPV που συνδέονται συχνότερα με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και άλλες επιπλοκές.
Άμεση θεραπεία: Εάν είστε θετικοί για ΣΜΝ, η έγκαιρη θεραπεία είναι απαραίτητη. Ακολουθήστε τις συστάσεις του γιατρού σας και ολοκληρώστε την πορεία της συνταγογραφούμενης φαρμακευτικής αγωγής.