Βιταμίνη D και κίρρωση ήπατος: Ποια είναι η σύνδεση

Δευτέρα, 06 Νοεμβρίου 2023 13:00

Η ανεπάρκεια βιταμίνης D είναι συχνή σε άτομα με ηπατικές παθήσεις, όπως η κίρρωση.

Βιταμίνη D και κίρρωση ήπατος: Ποια είναι η σύνδεση — Bigstock

Αυτό συμβαίνει λόγω υποσιτισμού από την αδυναμία του ήπατος να επεξεργάζεται τη βιταμίνη D και άλλες σημαντικές βιταμίνες, όπως η βιταμίνη Α και ο ψευδάργυρος. Υποσιτισμός είναι όταν το σώμα δεν απορροφά αρκετά θρεπτικά συστατικά για να συντηρηθεί.

Αυτή η έλλειψη θρεπτικών συστατικών μπορεί να κάνει τα συμπτώματα της κίρρωσης πιο σοβαρά, ενώ ταυτόχρονα εμποδίζει το ανοσοποιητικό σας σύστημα να προστατεύει τον οργανισμό από άλλες λοιμώξεις ή ασθένειες.

Η ηπατική νόσος προκαλεί ανεπάρκεια βιταμίνης D;

Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η ανεπάρκεια βιταμίνης D είναι πιο συχνή σε άτομα με κίρρωση παρά στον γενικό πληθυσμό. Μια μελέτη του 2018 σε 218 άτομα με κίρρωση ήπατος διαπίστωσε ότι το 59% είχε ανεπάρκεια σε βιταμίνη D, με το 25% από αυτούς να έχουν σοβαρή ανεπάρκεια.

Οι δύο κύριοι παράγοντες που ευθύνονται γι' αυτήν τη σύνδεση είναι ο υποσιτισμός και η φλεγμονή.

Ο ιστός του ήπατος, που έχει ουλή (κίρρωση), χάνει την ικανότητά του να μεταβολίζει τη βιταμίνη D και άλλες σημαντικές βιταμίνες από τη διατροφή, οδηγώντας σε υποσιτισμό. Αυτό προκαλεί πτώση των επιπέδων βιταμίνης D στο αίμα με την πάροδο του χρόνου.

Επίσης, ο προβληματικός ηπατικός ιστός συχνά φλεγμαίνει. Αυτό όχι μόνο μειώνει την ικανότητα του ήπατος να επεξεργάζεται τη βιταμίνη D, αλλά προκαλεί επίσης την παραγωγή περισσότερης C-αντιδρώσας πρωτεΐνης (CRP), η οποία εμπλέκεται στην απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Αυτή η αλλαγή στα επίπεδα βιταμίνης D και CRP μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή, καθιστώντας ακόμη πιο δύσκολο για τον οργανισμό να απορροφήσει τη βιταμίνη D.

Μια άλλη μελέτη του 2018 άτομα με ηπατική ίνωση και κίρρωση διαπίστωσε ότι τόσο ο υποσιτισμός όσο και η φλεγμονή έπαιξαν ρόλο στη σοβαρή ανεπάρκεια βιταμίνης D, αυξάνοντας τον κίνδυνο σοβαρής κίρρωσης και θανάτου.

Μπορεί η χαμηλή βιταμίνη D να προκαλέσει προβλήματα στο συκώτι;

Αν και η ανεπάρκεια βιταμίνης D μπορεί να οφείλεται σε ηπατικά προβλήματα, είναι λιγότερο σαφές εάν τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D αποτελούν άμεση αιτία ηπατικών προβλημάτων.

Μια μικρή μελέτη του 2020 συνέκρινε τα επίπεδα βιταμίνης D σε 40 άτομα με μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος (NAFLD) και 40 άτομα χωρίς NAFLD. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι συμμετέχοντες με NAFLD είχαν ιστορικό χαμηλών επιπέδων βιταμίνης D, που μπορεί να αύξησαν τον κίνδυνο για NAFLD, ακόμη και όταν είχαν κανονικά επίπεδα ηπατικών ενζύμων.

Η ανεπάρκεια βιταμίνης D συνδέεται επίσης με υψηλότερο κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών και θανάτου από κίρρωση και άλλες ηπατικές ασθένειες.

Μπορεί η χαμηλή βιταμίνη D να προκαλέσει ίκτερο;

Η χαμηλή βιταμίνη D δεν προκαλεί ίκτερο από μόνη της. Όμως η ηπατική νόσος σχετίζεται τόσο με τη χαμηλή βιταμίνη D όσο και με τον ίκτερο.

Ο ίκτερος συμβαίνει όταν το συκώτι δεν επεξεργάζεται σωστά τη χολερυθρίνη, μια κιτρινωπή ουσία στο αίμα που συνήθως διέρχεται στα έντερα ως απόβλητο. Αντίθετα, η χολερυθρίνη παραμένει στο αίμα και συσσωρεύεται σε υψηλά επίπεδα, με αποτέλεσμα το δέρμα και τα μάτια σας να κιτρινίζουν.

Μπορεί η βιταμίνη D να συμβάλλει στη θεραπεία της ηπατικής νόσου και της κίρρωσης;

Τα συμπληρώματα βιταμίνης D μπορεί να είναι σε θέση να θεραπεύσουν την ηπατική νόσο και την κίρρωση, αλλά οι σχετικές έρευνες δεν είναι πειστικές.

Μια ερευνητική ανασκόπηση του 2021 διαπίστωσε ότι τα συμπληρώματα βιταμίνης D μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση της χρόνιας ηπατικής νόσου όπως η NAFLD.

Και μια άλλη μελέτη του 2021 διαπίστωσε ότι η από του στόματος λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D για 6 μήνες μείωσε ορισμένες βακτηριακές λοιμώξεις σε άτομα με κίρρωση ήπατος και τα βοήθησε να ανταποκριθούν καλύτερα στις σχετικές θεραπείες.

Αλλά οι ερευνητές σε μια ανασκόπηση 27 κλινικών δοκιμών για τα συμπληρώματα βιταμίνης D για ηπατικές παθήσεις κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πολλές από τις δοκιμές δεν είχαν αρκετούς συμμετέχοντες για να θεωρηθούν τα αποτελέσματα επιστημονικώς αξιόπιστα. Σημείωσαν επίσης ότι πολλές από τις δοκιμές δεν αποκάλυψαν τον τρόπο χρηματοδότησής τους, καθιστώντας δύσκολο να γνωρίζουμε αν χρηματοδοτήθηκαν από βιομηχανικούς ομίλους που θα μπορούσαν να επιδίωκαν την ανάδειξη συγκεκριμένων αποτελεσμάτων.

Μπορεί η βιταμίνη D να βοηθήσει στην πρόληψη της ηπατικής νόσου ή της κίρρωσης;

Αν και δεν είναι σαφές εάν η χαμηλή βιταμίνη D συμβάλλει στον κίνδυνο ηπατικής νόσου, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο του να εξελιχθεί σε κίρρωση ήπατος.

Τα υγιή επίπεδα βιταμίνης D μπορεί επίσης να βοηθήσουν στην πρόληψη των επιπλοκών της ηπατικής νόσου, όπως η φλεγμονή και η ίνωση.

Αν και ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι η βιταμίνη D από τα τρόφιμα, το υπεριώδες φως (UV) ή τα συμπληρώματα από το στόμα είναι ωφέλιμη για άτομα με ηπατική νόσο, οι περισσότερες μελέτες είναι ασαφείς. Πάντως η American Association for the Study of Liver Diseases δεν περιλαμβάνει τη βιταμίνη D στις κατευθυντήριες οδηγίες διαχείρισης.