Έρευνα της ΑΚΟΣ για τις διατροφικές επιλογές και τις αντιλήψεις υγιών και ασθενών ενηλίκων στην Ελλάδα

Η τροφική επιλογή είναι μία διαδικασία που μαθαίνεται- μια και δεν διαθέτουμε τους μηχανισμούς με βάση τους οποίους να αναγνωρίζουμε άμεσα τις τροφές που καλύπτουν τις ανάγκες μας- ενώ η διατροφική μας ταυτότητα αποκαλύπτει πολύτιμες πληροφορίες όχι μόνο για τις πολιτισμικές καταβολές μας αλλά και για τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιρροές μας.

Οι προσωπικές μας εμπειρίες σε συνδυασμό με την αντίστοιχη συμπεριφορά του κοινωνικού περιβάλλοντος , διαμορφώνουν τις διατροφικές μας συνήθειες, οι οποίες μπορούν να αλλάξουν, αν η κοινωνία εκπαιδευθεί και υιοθετήσει νέα θετικά διατροφικά πρότυπα.

Τα χαρακτηριστικά της έρευνας:

• 2012 άτομα συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια σε ηλεκτρονική ή έντυπη μορφή

• 56,04% γυναίκες & 43,96% άνδρες

• 55,15% έγγαμοι 38,04% άγαμοι, 5,32% διαζευγμένοι, 1,49% χήροι, 17,4% μοναχικοί

• 77,42% κάτοικοι Αττικής, 22,57% επαρχίας

• Ηλικία: μ.ο 40,23 έτη

• 28,9% καπνιστές, 36,7% πρώην καπνιστές, 33,7% μη καπνιστές

• 63,7% δήλωσαν υγιείς και 36,3% δήλωσαν μία ασθένεια όπως: διαβήτης τύπου Ι, διαβήτης τύπου ΙΙ, υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, αυτοάνοσο, νόσος Crohn, ελκώδη κολλίτιδα, νεφροπάθεια, καρκίνος.

Βασικά Συμπεράσματα

- 80% των ερωτηθέντων είχαν ορθή αντίληψη για την εικόνα του σώματός τους. Σε αυτούς που είχαν λάθος εικόνα, το 32,2% των υπέρβαρων ανδρών έτειναν να θεωρούν φυσιολογικό το βάρος τους, σε αντίθεση με το 50% των γυναικών χαμηλού βάρους που θεωρούσαν ότι ήταν υπέρβαρες

- Το 53% των ερωτηθέντων παραλείπουν πρωινό και δεκατιανό. Μόνο 4 στους 10 λαμβάνουν κανονική ποσότητα πρωινού. Κύριο γεύμα είναι το μεσημεριανό (80%) και ακολουθεί το βραδινό (54%)

- 42,91% δήλωσε ότι δεν έχει συμβουλευτεί ποτέ διατροφολόγο διότι θεωρεί πως δεν του χρειάζεται

- Υψηλότερη διατροφική συμμόρφωση παρατηρήθηκε σε όσους ακολουθούσαν με συνέπεια τις συμβουλές διαιτολόγου άνω των 4 μηνών

- Με την αύξηση της ηλικίας - κυρίως μετά τα 40 έτη - αυξάνεται και ο βαθμός συμμόρφωσης στην ορθή διατροφική συμπεριφορά. Οι άνω των 40 ετών απευθύνονται σε διαιτολόγο για διατροφή - δίαιτα κατόπιν σύστασης του θεράποντος ιατρού ενώ οι νεότεροι με δική τους πρωτοβουλία.

- Το 67,23% δήλωσε ότι δεν βρίσκεται την περίοδο που συμπλήρωσε το ερωτηματολόγιο σε κάποιο διατροφικό πρόγραμμα - δίαιτα ενώ το 32,77% ακολουθούσε κάποια διατροφή - δίαιτα για απώλεια βάρους ή λόγω ασθένειας. Μόνο το 6,17% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι συμβουλεύεται διατροφολόγο αυτήν την περίοδο

- Η ασθένεια συνδέεται με υψηλότερη διατροφική συμμόρφωση σε σχέση με τα υγιή άτομα (μ.ο 14,9 έναντι 12,0)

- Οι μη καπνιστές ή οι πρώην καπνιστές έχουν καλύτερη διατροφική συμπεριφορά σε σχέση με τους καπνιστές. Όσοι διέκοψαν το κάπνισμα βελτίωσαν και τη διατροφή τους

- Η διατροφική συμμόρφωση ελαττώνεται με την αύξηση του σωματικού βάρους.

- Το 72,3% προετοιμάζει το φαγητό στο σπίτι πάνω από 5 φορές την εβδομάδα και το 66,88% γευματίζει στο σπίτι με κάποιο μέλος της οικογένειας

- 46,39% τρώνε εκτός σπιτιού 1-4 φορές τον μήνα με συντροφιά και το 21,63% τρώνε εκτός σπιτιού με παρέα, μία φορά την εβδομάδα

- Όσον αφορά στις διατροφικές επιλογές: το ελαιόλαδο πρωταγωνιστεί στις προτιμήσεις τους (73,24%). Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι καταναλώνουν φέτα (62%) και κίτρινα τυριά (54%) με πλήρη λιπαρά αλλά επιλέγουν γιαούρτι και γάλα χαμηλών λιπαρών

- 30% πίνει έως 4 ποτήρια νερό την ημέρα

- 60% δήλωσε ότι καταναλώνει σπανιότερα από μία φορά το μήνα αναψυκτικά light και το 72.3% δήλωσε ότι καταναλώνει σπανιότερα από μία φορά το μήνα αναψυκτικά με ζάχαρη (regular)

- 80% και 93% αντίστοιχα δήλωσε ότι δεν λαμβάνει συμπληρώματα βιταμινών ή πρωτεϊνούχα σκευάσματα

- Όσοι γυμνάζονται έχουν καλύτερη διατροφική συμμόρφωση με κλιμάκωση από την ήπια προς την έντονη σωματική δραστηριότητα.

- Οι συμμετέχοντες με ορθές αντιλήψεις για τη διατροφή έκαναν και τις αντίστοιχα ορθές επιλογές τροφών.

- Σχετικά με τις διατροφικές επιλογές το 41,5% των ερωτηθέντων χρήζει παρέμβασης για διόρθωση των επιλογών του ενώ το 28,7% κάνει σωστές διατροφικές επιλογές

Το ερωτηματολόγιο υλοποιήθηκε για λογαριασμό της ΑΚΟΣ από την Πρόεδρό της Ακτινοθεραπευτή - Ογκολόγο Δρ. Δέσποινα Κατσώχη σε συνεργασία με τους Κλινικούς Διατροφολόγους PhDc. Χαρίλαο Δημοσθενόπουλο, Δρ. Αλεξία Κατσαρού, Δρ. Μιχάλη Χουρδάκη και βασίστηκε στα εξής ερωτηματολόγια:

1. The Yale Food Addiction Scale
2. Mindful Eating Questionnaire
3. Eating Competence Satter Inventory (ecSatterI)
4. Μεσογειακό Διατροφικό Σκορ (MedDiet Score)

*Η ΑΚΟΣ είναι μία αστική μη κερδοσκοπική εταιρία η οποία στον πυρήνα της αποτελείται από επιστήμονες του χώρου της υγείας και πλαισιώνεται από εθελοντές, αποθεραπευμένους αλλά και απλούς πολίτες, οι οποίοι αφιερώνουν σημαντικό μέρος των δυνάμεων και του χρόνου τους, στη μάχη της πρόληψης του καρκίνου αλλά και στην παροχή ουσιαστικής βοήθειας στους αποθεραπευμένους της νόσου. Το έργο της ΑΚΟΣ είναι ταυτόχρονα κοινωνικό και επιστημονικό με τη διοργάνωση αφενός συντεταγμένων δράσεων που προωθούν ένα υγιεινό και ισορροπημένο τρόπο ζωής και αφετέρου τη διενέργεια επιστημονικών ερευνών που στόχο έχουν τη βελτίωση της παροχής υπηρεσιών στους πάσχοντες και στις οικογένειές τους.