ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Γιατί οι γυναίκες παχαίνουν ευκολότερα από τους άνδρες;

Το φαινόμενο του υπερβάλλοντος σωματικού βάρους (Υπέρβαρο) και της παχυσαρκίας είναι πολύ πιο συχνό στις γυναίκες, παρά στους άνδρες.Είναι πολύ συχνή η ερώτηση που τίθεται σε εμάς τους διαιτολόγους - διατροφολόγους για τους λόγους στους οποίους οφείλεται το φαινόμενο αυτό. Η αλήθεια είναι ότι παρά το γεγονός ότι από διάφορες μελέτες που έχουν γίνει δείχνουν ότι οι άνδρες φαίνεται να είναι περισσότερο απρόσεκτοι όσον αφορά τις διαιτητικές τους συνήθειες έναντι των γυναικών, εντούτοις διατηρούν χαμηλότερο βάρος από τι γυναίκες. Είναι άλλωστε γνωστή η λαϊκή προτροπή «άφησε τον να φάει παραπάνω: είναι άνδρας».

Γιατί οι γυναίκες παχαίνουν ευκολότερα από τους άνδρες;

Οι λόγοι που οι άνδρες εμφανίζουν σαφώς μικρότερα ποσοστά Υπέρβαρου και Παχυσαρκίας είναι δύο: αφενός οι ενεργειακές τους απαιτήσεις είναι πολύ υψηλότερες έναντι των γυναικών και αφετέρου παρουσιάζουν αυξημένα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας σε σχέση με τις γυναίκες.

Τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας, όπως παρουσιάζονται, μπορεί να είναι αυξημένα, κατά τεκμήριο, στους άνδρες, αλλά αυτό, δεν φαίνεται να αποτελεί βιολογική επιλογή. Σαφώς και σε αντίθεση με την παραπάνω εκδοχή υπάρχουν γυναίκες που εμφανίζουν μεγαλύτερα επίπεδα φυσικής δραστηριοποίησης από αρκετές κατηγορίες ανδρών.

Αντίθετα όμως, και ως προς την πρώτη διαπίστωση θα πρέπει να εξηγήσουμε τους λόγους για τους οποίους συμβαίνει οι άνδρες να έχουν υψηλότερες μεταβολικές απαιτήσεις. Η φύση προφανώς επέλεξε τον άνδρα ως το «ισχυρό» φύλο αποδίδοντας του τις αρμοδιότητες της έμπρακτης υποστήριξης της οικογενειακής προσφοράς και ασφάλειας. Έτσι φρόντισε να τον εξοπλίσει για τα κατάλληλα εφόδια ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στο ρόλο του με επιτυχία. Τα εφόδια αυτά δεν είναι άλλα από την ενίσχυση του ανδρικού σώματος σε μυϊκή μάζα και κατά συνέπεια σε φυσική δύναμη με στόχο να μπορεί να αντεπεξέλθει επαρκώς στις αναμφισβήτητες φυσικές αντιξοότητες που υπήρχαν τα παλαιότερα χρόνια, τις συνθήκες δηλαδή που επικρατούσαν όταν η φύση επέλεγε τον ρόλο του.

Είναι δεδομένο ότι ο μυϊκός ιστός είναι μεταβολικά ενεργός, κατά συνέπεια απαιτεί ενέργεια για τη διατήρηση του, σε αντίθεση με το λιπώδη. Όσο δηλαδή υψηλότερο ποσοστό μυϊκής μάζας έχει κάποιος τόσο μεγαλύτερα ποσά ενέργειας (θερμίδες) χρειάζεται. Έτσι οι γυναίκες με δεδομένη τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα που παρουσιάζει η σύσταση του σώματος τους, σε «μεταβολικά ανενεργό» λίπος (δεν καταναλώνει ενέργεια ο λιπώδης ιστός), είναι φυσιολογικό να παρουσιάζουν μικρότερες απαιτήσεις σε ενέργεια.

Η βιολογική άποψη αυτή παράσχει μία αρκετά ικανοποιητική εξήγηση σε πολύ περισσότερα από το πιο πάνω, ερωτήματα. Με τον τρόπο αυτό μπορούν να ερμηνευθούν αφ΄ ενός η μείωση των ενεργειακών απαιτήσεων που παρατηρείται με την πάροδο της ηλικίας αφού συνοδεύεται ταυτόχρονα και από μείωση της μεταβολικά ενεργούς μυϊκής μάζας αλλά και το φαινόμενο του «αδρανούς μεταβολισμού» που παρατηρείται σε άτομα που έχουν επανειλημμένα χάσει και επαναπροσλάβει βάρος και έχουν εφαρμόσει αλλεπάλληλες δίαιτες. Στο φαινόμενο του «κατεστραμμένου μεταβολισμού» αποδίδονται τα διαρκώς αυξανόμενα ποσοστά παχυσαρκίας που παρατηρούνται τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως.

5 βασικά tips που αφορούν στη γυναίκα:

- Ακολουθείτε μικρά & συχνά γεύματα και μη μένετε νηστικοί για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 3 ωρών. Έτσι ο οργανισμός θα κάνει τις απαραίτητες καύσεις.
- Καταναλώνετε καθημερινά τουλάχιστον 2 λίτρα νερό, είναι απαραίτητο για την εξασφάλιση της υδατικής ισορροπίας του οργανισμού και συμβάλλει στη διάσπαση του λίπους
- Αποφύγετε την κατανάλωση λιπαρών τροφίμων (τσιπς, πίτσες, fast food, ξηρούς καρπούς, λιπαρά κρέατα& αλλαντικά, σάλτσες, γλυκά). Καταναλώνετε κυρίως βραστά, ψητά και σχάρας και αποφύγετε τα τηγανητά. Προτιμάτε άπαχα κρέατα και αφαιρείτε πάντα το ορατό λίπος.
- Ξεκινάτε τη μέρα σας με ένα καλό πρωινό, αποτρέποντας σας από τα μετέπειτα "τσιμπολογήματα".
- Εντάξτε στην καθημερινότητα σας 30 λεπτά φυσικής δραστηριότητας (π.χ. περπάτημα).

Πόσες θερμίδες (προσεγγιστικά και υπό ΚΣ) χρειάζεται μια γυναίκα;
Κατά μέσο όρο οι ενεργειακές ανάγκες μιας γυναίκας είναι 1900-2100 και για απώλεια βάρους 1400-1500. Οι κύριοι παράγοντες βέβαια που καθορίζουν τις θερμίδες είναι το βάρος, ύψος, φύλο, ηλικία και η φυσική δραστηριότητα.

Μήπως πρέπει η μερίδα της γυναίκας στο τραπέζι να είναι ελαφρώς μειωμένη σε σχέση με του άνδρα;

Οι γυναίκες γενικότερα πρέπει να καταναλώνουν λιγότερες θερμίδες από τους άντρες. Έχοντας δεδομένη τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα που παρουσιάζει η σύσταση του σώματος τους, σε «μεταβολικά ανενεργό» λίπος (δεν καταναλώνει ενέργεια ο λιπώδης ιστός), είναι φυσιολογικό να παρουσιάζουν μικρότερες απαιτήσεις σε ενέργεια.

Πρακτικές συμβουλές στο τραπέζι:
- Καταναλώνετε καθημερινά σαλάτες μαζί με το κυρίως πιάτο
- Τρώτε αργά: άνω των 20 min να διαρκεί το γεύμα.
- Μειώστε το αλάτι και προσθέστε στα φαγητά και τις σαλάτες αρωµατικά βότανα, λεμόνι, ξύδι ελαφρά µπαχαρικά και φυσικά καρυκεύµατα.
- Αν καταναλώσετε κάτι ιδιαίτερα λιπαρό, προσπαθήστε ταυτόχρονα να καταναλώσετε μεγάλη ποσότητα πράσινης σαλάτας ή χορταρικών
- Συνίσταται να καταναλώνεις στο γεύμα σου πρώτα τη σαλάτα και έπειτα τη μερίδα σου, για να επέρχεται έτσι πιο γρήγορα ο κορεσμός
- Να στραγγίζετε τα φαγητά σας (κυρίως τα λαδερά και τα μαγειρεμένα με σάλτσες)

Το ίδιο συμβαίνει και με το αλκοόλ;

Στις εξόδους σας...
1. Γεμίστε το ποτήρι μέχρι τη μέση.
2. Πίνετε αρκετό νερό μαζί με το ποτό σας. Οι ειδικοί συμβουλεύουν να πίνουμε ένα ποτήρι νερό για κάθε ποτήρι αλκοόλ.
3. Μην καταναλώνετε αλκοόλ με άδειο στομάχι.
4. Μην καταναλώνετε παραπάνω από 2 ποτήρια αλκοόλ ημερησίως.
5. Εάν κάποια μέρα πιείτε παραπάνω αλκοόλ να αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ για τις επόμενες 48 ώρες.
6. Για να αποφύγουν τη μέθη, οι Ρωμαίοι έπιναν ένα μικρό ποτήρι ελαιόλαδο πριν το ποτό. Εσείς αρκεστείτε σε μικρότερη ποσότητα. Πιείτε μια κ.σ. λάδι, μία ώρα προτού καταναλώσετε αλκοόλ. Παρόμοια δράση έχουν, επίσης, ένα ποτήρι γάλα.
7. Προτιμήστε την μπίρα, μιας και έχει το λιγότερο αλκοόλ, συγκριτικά με τα υπόλοιπα ποτά, αρκεί να την καταναλώνετε πάντα με μέτρο στα πλαίσια μίας ισορροπημένης διατροφής και ενός υγιεινού τρόπου ζωής (Καθημερινά συστήνεται 1 ποτήρι/240ml για τις γυναίκες και 2 ποτήρια για τους άντρες).

Τι γίνεται με το φυσιολογικά πιο αυξημένο λίπος στον γυναικείο οργανισμό;
Από τη φύση τους οι γυναίκες έχουν διπλάσια µάζα λίπους από τους άντρες, καθώς διαθέτουν περίπου 40 δισεκατομμύρια λιποκύτταρα, ενώ οι άντρες µόνο 20 δισεκατομμύρια. Έτσι το βάρος των γυναικών αποτελείται κατά 20-25% από λίπος, ενώ των αντρών κατά 10-15% από λίπος. Επιπλέον το 20-25% του βάρους των γυναικών αποτελείται από µυς, ενώ των αντρών το 40%. Όσο όµως περισσότερους µυς έχει κανείς τόσο µεγαλύτερα ποσά ενέργειας χρειάζεται. Επομένως οι γυναίκες έχουν μικρότερες απαιτήσεις σε ενέργεια, αφού έχουν περισσότερο λίπος.

Με την συνεργασία της Αθηνάς Ρούντου, Κλινικής Διαιτολόγου- Διατροφολόγου, ΒSc Επιστημονική Διευθυντρια ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Κατερίνης & Λάρισας, Ιδρυτικό Μέλος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας, www.logodiatrofis.gr, Ιδρυτικό μέλος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας.

rountou