Τα λάθη που κάνουν οι αθλητές στη διατροφή τους

Την ανάγκη εκπαίδευσης των αθλητών σε θέματα διατροφής, όπωςείναι η επιλογή τροφίμων, η παρασκευή και ο χρόνος λήψης των γευμάτων, η χρήσηκαι η αποτελεσματικότητα των συμπληρωμάτων διατροφής και η κάλυψη των αναγκώνσε υγρά κατά τη διάρκεια της ημέρας, διαπιστώνει έρευνα του ΠανεπιστημίουΘεσσαλίας.

Η μελέτη πραγματοποιήθηκε στο Εργαστήριο Βιοχημείας τηςΆσκησης του Κέντρου Έρευνας και Αξιολόγησης της Φυσικής Απόδοσης του ΤΕΦΑΑ.

Επικεφαλής της όλης δράσης είναι ο αναπληρωτής καθηγητήςβιοχημείας της άσκησης στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Θανάσης Τζιαμούρτας.

Απώτερος σκοπός, όπως ο ίδιος τονίζει στο ΑΜΠΕ, «είναι ναδώσουμε τις κατάλληλες πληροφορίες στους αθλητές και τις αθλήτριες έτσι ώστε ναμπορέσουν να μεγιστοποιήσουν την απόδοσή τους αλλά και να αποκτήσουν τις βάσειςγια μια υγιεινή διατροφή την οποία θα ακολουθούν εφ' όρου ζωής».

Μια πρόσφατη έρευνα αποτύπωσε τις διατροφικές συνήθειεςαθλητών υδατοσφαίρισης. Σκοπός της ήταν η καταγραφή, η ανάλυση, η αξιολόγησηκαι η σύγκριση της διαιτητικής πρόσληψης αθλητών και αθλητριών υδατοσφαίρισης.

Μειωμένη πρόσληψη υδατανθράκων

Κατά την ανάλυση των αποτελεσμάτων, παρατηρήθηκαν ορισμένεςαποκλίσεις από τις συνιστώμενες οδηγίες για αθλητές. Σύμφωνα με τον κ.Τζιαμούρτα, διαπιστώθηκε μειωμένη ενεργειακή πρόσληψη σε σχέση με τιςενεργειακές ανάγκες, έτσι όπως αυτές υπολογίστηκαν με καταγραφή τωνδραστηριοτήτων των αθλητών κατά τη διάρκεια ενός 24ώρου. Επίσης, διαπιστώθηκεμειωμένη πρόσληψη υδατανθράκων, εκφραζόμενη είτε ποσοστιαία, είτε ανά κιλόσωματικού βάρους. Η ποσοστιαία πρόσληψη των υδατανθράκων ήταν λίγο πιο κάτω απότο 50% και λίγο πιο κάτω από τα 5 γραμμάρια ανά κιλό σωματικού βάρους. Αναναλογιστεί κανείς ότι οι υδατάνθρακες αποτελούν μία κύρια πηγή ενέργειας γιατις αθλητικές δραστηριότητες, τότε πρέπει να γίνουν προσπάθειες για να μπορέσεινα αυξηθεί η ημερήσια πρόσληψη αυτού του θρεπτικού στοιχείου.

Η πρόσληψη πρωτεϊνών, τονίζει ο ίδιος, κυμάνθηκε εντός τωνορίων της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης τόσο για τους αθλητές, όσο και γιατις αθλήτριες.

Η πρόσληψη λιπών, εκφραζόμενη ποσοστιαία, παρουσιάστηκευψηλή για τις γυναίκες αθλήτριες, με αποτέλεσμα την ιδιαίτερα χαμηλή πρόσληψηυδατανθράκων, ενώ οι άνδρες αθλητές είχαν πρόσληψη λιπών μέσα στα συνιστώμεναόρια. Παρόμοια ευρήματα αναφέρθηκαν σε έρευνες άλλων ερευνητών, πουπραγματοποιήθηκαν σε αθλητές και αθλήτριες υγρού στίβου και πετοσφαίρισης.

Και κακά λιπαρά καταναλώνουν οι αθλητές

Επίσης, προγενέστερες εργασίες του εργαστηρίου, πουπραγματοποιήθηκαν σε αθλητές στίβου, έδειξαν και πάλι ότι η πρόσληψη των λιπώνήταν αυξημένη, ενώ η πρόσληψη των υδατανθράκων ήταν χαμηλότερη τουενδεικνυόμενου. Ωστόσο, στην εν λόγω εργασία οι αθλητές και οι αθλήτριεςπαρουσίασαν και αυξημένη πρόσληψη κορεσμένων λιπών, των κακών δηλαδή λιπαρών.

Οι παραπάνω παρατηρήσεις, σύμφωνα με τον κ. Τζιαμούρτα,είναι ιδιαίτερα σημαντικές για δύο λόγους. Από τη μια πλευρά σχετίζονται με τηναπόδοση, αφού οι υδατάνθρακες αποτελούν ίσως την πιο σημαντική ενεργειακή πηγήγια τους αθλητές και αυτή παρουσιάζεται μειωμένη, με αποτέλεσμα και ηπιθανότητα για μειωμένη απόδοση να είναι αυξημένη, και από την άλλη η αυξημένηπρόσληψη των λιπών μπορεί να επηρεάσει μακροπρόθεσμα την υγεία των αθλητών.

Μειωμένη πρόσληψη φυλλικού οξέος

Τα αποτελέσματα έδειξαν επίσης πως οι αθλητές παρουσίασανμειωμένη πρόσληψη φυλλικού οξέος, ενός σημαντικού παράγοντα ερυθροποίησης,δηλαδή δημιουργίας ερυθρών αιμοσφαιρίων. Παράλληλα, τα επίπεδα της βιταμίνης Ε,μιας σημαντικής αντιοξειδωτικής βιταμίνης, ήταν χαμηλότερα της συνιστώμενηςημερήσιας δόσης, ενώ παρατηρήθηκε μειωμένη πρόσληψη υγρών, ίσως εξαιτίας τηςφύσης του αθλήματος.

Προπονήσεις

Ένα χρόνιο θέμα συζήτησης σχετικά με τη διατροφή των αθλητώνκαι των αθλητριών, σημειώνει ακόμα ο κ. Τζιαμούρτας, αποτελεί η διατροφικήυποστήριξη των αναγκών που δημιουργούνται από την εφαρμογή των προπονητικώνπρογραμμάτων και η επίτευξη των επιθυμητών επιπέδων μυϊκής μάζας και σωματικούλίπους για το κάθε άθλημα.

Ο επαρκής εφοδιασμός των αθλητών και αθλητριών σε ημερήσιαβάση κρίνεται αναγκαίος για τις βιολογικές προσαρμογές που πραγματοποιούνταικατά τη διάρκεια των προπονήσεων. H ελλιπής ενεργειακή πρόσληψη, σε συνδυασμόμε τις αυξημένες ενεργειακές δαπάνες των αθλητών, δημιουργούν ένα αρνητικόενεργειακό ισοζύγιο, το οποίο σταδιακά είναι δυνατόν να επιφέρει απώλειαβάρους, αστάθεια στην ποιοτική και ποσοτική απόδοση των αθλητών, καθυστερημένηανάνηψη από προπονήσεις, τραυματισμούς, αφυδάτωση, και επιπλέον για τιςγυναίκες εμμηνορροϊκή δυσλειτουργία και χαμηλή οστική πυκνότητα, καταλήγει οαναπληρωτής καθηγητής βιοχημείας της άσκησης στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.