Πώς διαφέρει η οστεοπόρωση σε άντρες και γυναίκες

Αν και και τα δύο φύλα εμφανίζουν απώλεια οστικής μάζας, υπάρχουν αξιοσημείωτες διαφορές στον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται, εξελίσσεται και επηρεάζει η οστεοπόρωση άνδρες και γυναίκες.

Αυτό το άρθρο εξηγεί το γιατί οι άνδρες εμφανίζουν χαμηλότερα ποσοστά οστεοπόρωσης, τους μοναδικούς παράγοντες κινδύνου και τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους εκδηλώνεται η οστεοπόρωση στα δύο φύλα.

Γιατί οι άνδρες δεν παθαίνουν οστεοπόρωση όσο οι γυναίκες

Οι άνδρες έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν οστεοπόρωση από τις γυναίκες λόγω πολλών βασικών βιολογικών διαφορών.

Πρώτον, οι άνδρες έχουν γενικά μεγαλύτερα, πιο πυκνά οστά, παρέχοντας μια ισχυρότερη βάση και περισσότερη οστική μάζα για απώλεια με την πάροδο του χρόνου.

Οι ορμονικές αλλαγές παίζουν επίσης καθοριστικό ρόλο. Στις γυναίκες, τα επίπεδα των οιστρογόνων μειώνονται σημαντικά μετά την εμμηνόπαυση, οδηγώντας σε ταχεία απώλεια οστικής μάζας. Οι άνδρες, από την άλλη πλευρά, βιώνουν μια πιο σταδιακή μείωση της τεστοστερόνης, η οποία επηρεάζει την οστική πυκνότητα αλλά με πιο αργό ρυθμό. Αυτή η διαφορά στην πτώση των ορμονών σημαίνει ότι οι άνδρες συνήθως αρχίζουν να χάνουν οστική μάζα αργότερα στη ζωή τους και με πιο αργό ρυθμό, συμβάλλοντας στον χαμηλότερο συνολικό κίνδυνο οστεοπόρωσης.

Προκαλούν τα ίδια πράγματα οστεοπόρωση σε άνδρες και γυναίκες;

Η οστεοπόρωση έχει ορισμένους κοινούς παράγοντες κινδύνου μεταξύ ανδρών και γυναικών, αλλά ορισμένες αιτίες είναι ειδικές για το κάθε φύλο.

Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες επηρεάζονται από την ηλικία, το οικογενειακό ιστορικό, τη χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου και την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας. Ωστόσο, οι ορμονικές αλλαγές επηρεάζουν διαφορετικά τα δύο φύλα.

Για τις γυναίκες, η ανεπάρκεια οιστρογόνων είναι ένας σημαντικός παράγοντας, ειδικά μετά την εμμηνόπαυση. Ο κίνδυνος για τους άνδρες σχετίζεται συχνά με μια σταδιακή πτώση της τεστοστερόνης και, -σε ορισμένες περιπτώσεις- με καταστάσεις υγείας ή φάρμακα, που μειώνουν πρόωρα τα επίπεδα τεστοστερόνης.

Επιπλέον, οι επιλογές του τρόπου ζωής, όπως το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ, μπορεί να επηρεάσουν την υγεία των οστών πιο σημαντικά στους άνδρες, ενώ οι γυναίκες επηρεάζονται περισσότερο από τις ανεπάρκειες ασβεστίου και βιταμίνης D.

Πώς διαφέρει η οστεοπόρωση σε άνδρες και γυναίκες

Οι διαφορές στην οστεοπόρωση μεταξύ ανδρών και γυναικών εκτείνονται πέρα από τη συχνότητα εμφάνισης και τους παράγοντες κινδύνου. Ακολουθεί μια πιο προσεκτική ματιά στο πώς η οστεοπόρωση επηρεάζει μοναδικά το κάθε φύλο:

1. Ηλικία έναρξης

• Γυναίκες: Οι γυναίκες συχνά βιώνουν ταχεία απώλεια οστού γύρω από την εμμηνόπαυση, συνήθως μεταξύ 50 και 60 ετών. Η απότομη μείωση των οιστρογόνων πυροδοτεί μια ξαφνική μείωση της οστικής πυκνότητας, καθιστώντας τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες ιδιαίτερα επιρρεπείς σε κατάγματα.
• Άνδρες: Στους άνδρες, η απώλεια οστικής μάζας αρχίζει γενικά αργότερα, γύρω στις ηλικίες 65-70 ετών, και εξελίσσεται πιο αργά. Αυτή η σταδιακή απώλεια οφείλεται στην πιο αργή, πιο συνεπή μείωση των επιπέδων τεστοστερόνης. Έτσι, η οστεοπόρωση στους άνδρες τείνει να εκδηλώνεται αργότερα στη ζωή.

2. Οστική πυκνότητα και δομή

• Γυναίκες: Τα οστά των γυναικών είναι γενικά μικρότερα και λιγότερο πυκνά από εκείνα των ανδρών, γεγονός που αυξάνει τον αντίκτυπο της απώλειας οστικής πυκνότητας. Η ταχεία πτώση της οστικής πυκνότητας μετά την εμμηνόπαυση αυξάνει επίσης την πιθανότητα καταγμάτων σε ευάλωτα σημεία, όπως η σπονδυλική στήλη, τα ισχία και οι καρποί.
• Άνδρες: Οι άνδρες έχουν συνήθως μεγαλύτερα, πυκνότερα οστά αρχικά, προσφέροντας ένα φυσικό προστατευτικό πλεονέκτημα έναντι της πρώιμης οστικής απώλειας. Ωστόσο, όταν οι άνδρες αναπτύσσουν οστεοπόρωση, τα κατάγματα είναι συχνά πιο σοβαρά και πιο δύσκολο να ανακάμψουν λόγω άλλων παραγόντων υγείας που σχετίζονται με την ηλικία.

3. Κίνδυνος κατάγματος και αποκατάσταση

• Γυναίκες: Λόγω της χαμηλότερης οστικής πυκνότητας, οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για κατάγματα, ιδιαίτερα συμπιεστικά κατάγματα σπονδυλικής στήλης και κατάγματα ισχίου. Οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες διατρέχουν ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο τραυματισμών, που σχετίζονται με την οστεοπόρωση και η ανάρρωση μπορεί να παραταθεί λόγω μειωμένης οστικής αναγέννησης.
• Άνδρες: Ενώ οι άνδρες είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν κατάγματα νωρίτερα στη ζωή τους, όταν αυτά συμβαίνουν, ο κίνδυνος επιπλοκών και θνησιμότητας είναι υψηλότερος, ιδιαίτερα με κατάγματα ισχίου. Οι άνδρες τείνουν να εμφανίζουν πιο σοβαρά κατάγματα, επειδή η οστεοπόρωση συχνά δεν διαγιγνώσκεται μέχρι να συμβεί ένας σημαντικός τραυματισμός.

4. Διάγνωση και ευαισθητοποίηση

• Γυναίκες: Η οστεοπόρωση συχνά διαγιγνώσκεται στις γυναίκες νωρίτερα, εν μέρει επειδή υπάρχει μεγαλύτερη επίγνωση της πάθησης μεταξύ των γυναικών και ο συνήθης έλεγχος ρουτίνας είναι πιο συχνός. Οι εξετάσεις οστικής πυκνότητας (σαρώσεις DEXA) συνιστώνται ευρέως για γυναίκες άνω των 65 ετών και νεότερες γυναίκες σε κίνδυνο.
• Άνδρες: Η οστεοπόρωση στους άνδρες συχνά μένει απαρατήρητη μέχρι να συμβεί ένα σοβαρό κάταγμα. Οι άνδρες είναι λιγότερο πιθανό να υποβληθούν σε προληπτικό έλεγχο οστικής πυκνότητας, πράγμα που σημαίνει ότι διαγιγνώσκονται συχνά μόνο αφότου έχει ήδη επέλθει σημαντική οστική απώλεια.

Συχνές Ερωτήσεις

“Ποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής μειώνουν τον κίνδυνο οστεοπόρωσης;”

Η τήρηση μιας υγιεινής διατροφής πλούσιας σε ασβέστιο και βιταμίνη D, η ενασχόληση με ασκήσεις αντίστασης (π.χ. άρση βαρών), η αποφυγή του καπνίσματος και ο περιορισμός του αλκοόλ μπορούν να υποστηρίξουν την υγεία των οστών τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες.

“Μπορεί η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης να βοηθήσει στην οστεοπόρωση τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες;”

Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μπορεί να είναι ευεργετική για τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση και, σε ορισμένες περιπτώσεις, για τους άνδρες με χαμηλή τεστοστερόνη. Ωστόσο, εγκυμονεί κινδύνους και θα πρέπει να εξετάζεται προσεκτικά από γιατρό.

Σύνοψη

Ενώ η οστεοπόρωση θεωρείται ως πρόβλημα υγείας των γυναικών, επηρεάζει επίσης σημαντικά και τους άνδρες, αν και αρκετά διαφορετικά. Βιολογικοί παράγοντες όπως η δομή των οστών, οι ορμονικές αλλαγές και η καθυστερημένη ηλικία εμφάνισης συμβάλλουν στο πώς εκδηλώνεται η οστεοπόρωση σε κάθε φύλο.

Πηγές: medicalnewstoday.com, sciencedirect.com, verywellhealth.com, healthline.com, wjmh.org