Ρευματοειδής αρθρίτιδα: Νέα ανακάλυψη επιτρέπει την έγκαιρη διάγνωση και την κατάλληλη θεραπεία

Η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα είναι μία χρόνια αυτοάνοση φλεγμονώδης πάθηση, στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου επιτίθεται εναντίον των ιστών του ίδιου του οργανισμού.

Προσβάλλει πολλούς ιστούς και όργανα, χαρακτηρίζεται όμως κυρίως από φλεγμονή των αρθρώσεων, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική μείωση της κινητικότητας και της λειτουργικότητας γενικότερα, με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία του ασθενούς.

Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν θεραπείες για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα και μόνο 1 στους 4 ασθενείς επιτυγχάνει ύφεση των συμπτωμάτων, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό των ασθενών εμφανίζει χαμηλή ανταπόκριση ή δεν ανταποκρίνεται καθόλου στις υπάρχουσες θεραπείες.

Καθώς είναι αδύνατο να προβλεφθεί ποιος θα αναπτύξει σοβαρή νόσο και ποιος θα ανταποκριθεί στη θεραπεία, επικρατεί μια προσέγγιση που μπορεί να οδηγήσει σε πιθανή μη αναστρέψιμη βλάβη των αρθρώσεων πριν ο ασθενής λάβει τη σωστή θεραπεία.

Ερευνητές στο Trinity College Dublin και το Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου St Vincent's στην Ιρλανδία, προτείνουν μια καλύτερη κατανόηση της θέσης της φλεγμονής στη Ρευματοειδή Αρθρίτιδα, η οποία θα επιτρέψει την ανάπτυξη νέων στρατηγικών θεραπείας ή προγνωστικών βιοδεικτών που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τη δυνατότητα μιας εξατομικευμένης ιατρικής προσέγγισης.

Οι ερευνητές διεξήγαγαν εις βάθος έρευνα σε ένα συγκεκριμένο πληθυσμό κυττάρων: των μακροφάγων που βρίσκονται στο αρθρικό υμένα ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα, ατόμων που κινδυνεύουν να αναπτύξουν την πάθηση και υγιών ατόμων που αποτέλεσαν την ομάδα ελέγχου.

Οι ερευνητές κατέδειξαν, για πρώτη φορά, την παρουσία ενός κυρίαρχου υποτύπου μακροφάγων (CD40-εκφραζόντων CD206+CD163+) στον φλεγμονώδη αρθρικό υμένα της ΡΑ, ο οποίος συσχετίστηκε με τη δραστηριότητα της νόσου και την ανταπόκριση στη θεραπεία.

Η ομάδα εντόπισε ότι τα κύτταρα αυτά είναι μόνιμα στην άρθρωση. Στους υγιείς ανθρώπους έχουν προστατευτικό ρόλο, στους ασθενείς όμως -για άγνωστους μέχρι στιγμής λόγους- γίνονται προφλεγμονώδη και απελευθερώνουν πρωτεΐνες που ονομάζονται κυτοκίνες, οι οποίες προκαλούν φλεγμονή και έχουν την ικανότητα να ενεργοποιούν τον διεισδυτικό τύπο κυττάρων ινοβλαστών, ο οποίος οδηγεί σε καταστροφή του χόνδρου και των οστών.

Οι ερευνητές εντόπισαν ότι η προ-φλεγμονώδης κατάσταση αυτών των μακροφάγων διατηρείται από συγκεκριμένα σηματοδοτικά και μεταβολικά μονοπάτια εντός της άρθρωσης, η στόχευση των οποίων μπορεί να προκαλέσει την επίλυση της φλεγμονής.

Είναι σημαντικό ότι οι ερευνητές εντόπισαν ότι αυτές οι αλλαγές στην κατάσταση των μακροφάγων συνέβησαν πριν από την έναρξη της νόσου.

Συνδυαστικά, τα ευρήματα αυτά προσδιορίζουν την παρουσία μιας πρώιμης παθογόνου υπογραφής κυττάρων/γονιδίων μακροφάγων που διαμορφώνει το φλεγμονώδες περιβάλλον της άρθρωσης στη ρευματοειδή αρθρίτιδα και αποτελεί μοναδική ευκαιρία για έγκαιρη διάγνωση και θεραπευτική παρέμβαση.

Τα ευρήματα δημοσιεύονται στο επιστημονικό περιοδικό Science Advances.