Οι ηλικίες-ορόσημα που γερνάει το σώμα μας

Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ διαπίστωσαν πως πολλά από τα μόρια και τους μικροοργανισμούς του σώματος αυξάνονται ή μειώνονται δραστικά σε αριθμό σε δύο συγκεκριμένες χρονικές στιγμές, στα 44 και ξανά στα 60, προκαλώντας σημαντικές διαφορές στην καρδιαγγειακή υγεία και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.

Αυτό δείχνει ότι η γήρανση δεν είναι μια αργή και σταθερή διαδικασία αλλά επιταχύνεται σε δύο χρονικές φάσεις της ζωής μας.

«Αν και είναι προφανές ότι γερνάμε καθ΄όλη τη διάρκεια της ζωής μας, υπάρχουν δύο μεγάλες περίοδοι όπου τα πράγματα αλλάζουν πραγματικά», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Μάικλ Σνάιντερ, καθηγητής γενετικής και διευθυντής του Κέντρου Γονιδιωματικής και Εξατομικευμένης Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ.

Οι ερευνητές παρακολούθησαν 108 εθελοντές ηλικίας 25 έως 75 ετών, οι οποίοι παρείχαν δείγματα αίματος και κοπράνων, καθώς και δερματικά, στοματικά και ρινικά επιχρίσματα για σχεδόν επτά χρόνια.

Οι ερευνητές μελέτησαν 135.000 διαφορετικά μόρια (RNA, πρωτεΐνες και μεταβολίτες) και μικρόβια (βακτήρια, ιοί και μύκητες που ζουν στα έντερα και στο δέρμα). Η ποσότητα των περισσότερων μορίων και μικροβίων δεν άλλαξε σταδιακά με χρονολογική σειρά. Όταν οι επιστήμονες αναζήτησαν συστάδες μορίων με τις μεγαλύτερες διακυμάνσεις, διαπίστωσαν ότι έτειναν να συμβαίνουν όταν οι άνθρωποι ήταν γύρω στα 44 και ξανά γύρω στα 60.

Η επιτάχυνση της γήρανσης στα 44 ήταν απροσδόκητη και αρχικά οι ερευνητές υπέθεσαν ότι σχετίζονταν με τις αλλαγές που βιώνουν οι γυναίκες στην περιεμμηνόπαυση. Ωστόσο τα δεδομένα αποκάλυψαν ότι αντίστοιχες αλλαγές αφορούσαν και τους άνδρες της ίδιας ηλικίας.

«Αυτό υποδηλώνει ότι ενώ η εμμηνόπαυση ή η περιεμμηνόπαυση μπορεί να συμβάλουν στις αλλαγές που παρατηρούνται στις γυναίκες στα 44, υπάρχουν πιθανώς άλλοι, πιο σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν αυτές τις αλλαγές τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες», δήλωσε ο Δρ. Xiaotao Shen, κύριος συγγραφέας της μελέτης.

Το πρώτο κύμα αλλαγών περιλάμβανε μόρια που συνδέονται με καρδιαγγειακές παθήσεις και την ικανότητα μεταβολισμού της καφεΐνης, του αλκοόλ και των λιπιδίων. Το δεύτερο κύμα αλλαγών περιλάμβανε μόρια που εμπλέκονται στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού, στον μεταβολισμό των υδατανθράκων και στη λειτουργία των νεφρών. Τα μόρια που συνδέονται με τη γήρανση του δέρματος και των μυών υπέστησαν αλλαγές και στις δύο χρονικές φάσεις.

Προηγούμενη έρευνα έδειξε ότι μια μεταγενέστερη απότομη επιτάχυνση της γήρανσης μπορεί να συμβεί γύρω στην ηλικία των 78 ετών, αλλά η τελευταία μελέτη δεν μπόρεσε να το επιβεβαιώσει αυτό επειδή οι μεγαλύτεροι σε ηλικία συμμετέχοντες ήταν 75 ετών.

Τα ευρήματα επιβεβαιώνουν προηγούμενες μελέτες που έδειξαν ότι ο κίνδυνος πολλών ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία δεν αυξάνεται σταδιακά. Ωστόσο, ο κίνδυνος εμφάνισης Αλτσχάιμερ και καρδιαγγειακής νόσου αυξάνεται απότομα μετά τα 60. Είναι επίσης πιθανό ορισμένες από τις αλλαγές να συνδέονται με τον τρόπο ζωής ενός ατόμου.

Τα ευρήματα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη στόχευση παρεμβάσεων, όπως η αύξηση της σωματικής άσκησης σε περιόδους γρήγορης απώλειας μυών, είπαν οι ερευνητές.

«Πιστεύω ακράδαντα ότι πρέπει να προσπαθήσουμε να προσαρμόσουμε τον τρόπο ζωής μας όσο είμαστε ακόμα υγιείς», κατέληξε ο Σνάιντερ.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nature Aging.