Χρόνιος βήχας: Μπορεί να είναι κληρονομικός;
Ο χρόνιος βήχας είναι ένας από τους συνηθέστερους λόγους επίσκεψης στον γιατρό, με τις γυναίκες μέσης ηλικίας να είναι η ομάδα που ταλαιπωρείται συχνότερα.
Νέες μελέτες του Πανεπιστημίου της Ουψάλα δείχνουν ότι η πάθηση μπορεί να είναι κληρονομική.
«Περισσότερο από το 10% του πληθυσμού πάσχει από χρόνιο βήχα, ο οποίος έχει αποδειχθεί ότι έχει πολλές επιπτώσεις: μειωμένη ποιότητα ζωής, μειωμένη ικανότητα εργασίας και προβλήματα φωνής. Προς το παρόν, δεν έχουμε επαρκείς γνώσεις σχετικά με το τι προκαλεί το βήχα και πώς να τον αντιμετωπίσουμε καλύτερα», σημειώνει ο Össur Ingi Emilsson, ερευνητής στον τομέα της υγείας των πνευμόνων, των αλλεργιών και του ύπνου στο Τμήμα Ιατρικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Ουψάλα.
Δύο πρόσφατα δημοσιευμένες μελέτες διερεύνησαν τόσο τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται σήμερα ο βήχας στη σουηδική υγειονομική περίθαλψη, όσο και το κατά πόσον ο χρόνιος βήχας μπορεί να είναι κληρονομικός.
Μία από τις μελέτες, που βασίστηκε σε δεδομένα από το σουηδικό μητρώο υγειονομικής περίθαλψης, έδειξε ότι το 1-2% του συνολικού σουηδικού πληθυσμού αναζήτησε περίθαλψη για την αντιμετώπιση του χρόνιου βήχα μεταξύ 2016 και 2018. Από αυτούς, οι περισσότεροι είχαν μακροχρόνιο βήχα. Ο επιπολασμός είναι υψηλότερος στις γυναίκες μεταξύ 40 και 60 ετών. Περίπου 21.000 γυναίκες αναζήτησαν θεραπεία για τον βήχα σε αυτά τα τρία χρόνια.
«Οι γυναίκες φαίνεται γενικά να έχουν ελαφρώς πιο ευαίσθητο αντανακλαστικό βήχα. Ήταν απροσδόκητο το γεγονός ότι μόνο το 1-2% των ασθενών ζητούν βοήθεια για τον ενοχλητικό βήχα, όταν πάσχουν σε ποσοστό πάνω από 10%. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί εν μέρει από την έλλειψη αποτελεσματικών θεραπειών. Φάνηκε επίσης να υπάρχουν κάποιες διαφορές στη φροντίδα μεταξύ των διαφόρων περιοχών της χώρας, γεγονός που υποδηλώνει ότι χρειάζονται καλύτερες κατευθυντήριες γραμμές για τη διερεύνηση και τη θεραπεία του χρόνιου βήχα», λέει ο Emilsson.
Μια άλλη μελέτη της ίδιας ερευνητικής ομάδας, έδωσε ένα λόγο γιατί ορισμένα άτομα αναπτύσσουν χρόνιο βήχα. Ο βήχας φαίνεται να είναι κληρονομικό φαινόμενο. Σε μια μεγάλη πληθυσμιακή μελέτη στη βόρεια Ευρώπη σε 7.155 γονείς και 8.176 ενήλικα παιδιά ηλικίας 20 ετών και άνω, διαπιστώθηκε ότι εάν ένας γονέας είχε χρόνιο ξηρό βήχα, οι απόγονοί του είχαν πάνω από 50% περισσότερες πιθανότητες να έχουν χρόνιο ξηρό βήχα. Η σχέση αυτή ήταν ανεξάρτητη από συγχυτικούς παράγοντες όπως το άσθμα, το βιολογικό φύλο και το κάπνισμα.
«Παρόμοια σχέση παρατηρήθηκε και για τον παραγωγικό βήχα, αλλά σε αυτές τις περιπτώσεις το κάπνισμα είχε μεγαλύτερο αντίκτυπο στον επιπολασμό. Τα αποτελέσματα αυτά υποδηλώνουν ότι υπάρχει γενετική σχέση με τον χρόνιο βήχα», προσθέτει ο Emilsson.
Οι ερευνητές έχουν ήδη ξεκινήσει μελέτη για τη θεραπεία του χρόνιου βήχα. Με βάση αυτά τα νέα ευρήματα, προχωρούν σε μελέτες ανάλυσης του ανθρώπινου γονιδιώματος με στόχο να εντοπιστούν οι γενετικές παραλλαγές που συνδέονται με τον χρόνιο βήχα.
«Αυτό θα μπορούσε να προσφέρει μια καλύτερη κατανόηση της εμφάνισης του χρόνιου βήχα, η οποία μπορεί τελικά να οδηγήσει σε καλύτερες θεραπείες για αυτή τη δύσκολα αντιμετωπίσιμη πάθηση», εξηγεί ο Emilsson.
Τα ευρήματα δημοσιεύονται στις επιστημονικές επιθεωρήσεις ERJ Open Research και PLOS ONE.
