Παγκόσμια Ημέρα Αιμοδότη: Πώς η αιμοδοσία ευνοεί και την υγεία του δότη

Φέτος συμπληρώνονται 20 χρόνια απ' όταν θεσπίστηκε η Παγκόσμια Ημέρα Αιμοδότη και ο ΠΟΥ δράττει την ευκαιρία για να ευχαριστήσει τους αιμοδότες σε όλον τον κόσμο για τις σωτήριες αιμοδοσίες τους όλα αυτά τα χρόνια και να τιμήσει τη βαθιά επίδραση της αιμοδοσίας τόσο στους ασθενείς, όσο και στους δότες.

Είναι, επίσης, η κατάλληλη στιγμή για να αναδειχτούν και να αντιμετωπιστούν οι συνεχείς προκλήσεις προς την επιτάχυνση της προόδου προς ένα μέλλον, όπου η ασφαλής μετάγγιση αίματος θα είναι καθολικά προσβάσιμη.

Παγκόσμια Ημέρα Αιμοδότη 2024: Τα βασικά μηνύματα του ΠΟΥ

• Το ασφαλές αίμα σώζει ζωές.
• Αίμα χρειάζονται οι γυναίκες με επιπλοκές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού, τα παιδιά με σοβαρή αναιμία, που συχνά οφείλεται σε ελονοσία ή υποσιτισμό, τα θύματα ατυχημάτων και οι ασθενείς με χειρουργική επέμβαση και καρκίνο.
• Απαιτείται τακτική αιμοδοσία από επαρκή αριθμό υγιών ατόμων, για να διασφαλιστεί ότι πάντα θα υπάρχει διαθέσιμο αίμα για μετάγγιση όποτε και όπου χρειάζεται.
• Αν και η ανάγκη για αίμα είναι καθολική, η πρόσβαση σε αυτό δεν είναι. Οι ελλείψεις αίματος είναι έντονες σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
• Κάθε δωρεά αίματος ή πλάσματος είναι ένα πολύτιμο δώρο που σώζει ζωές. Η τακτική δωρεά είναι το κλειδί για τη δημιουργία μιας ασφαλούς και βιώσιμης αλυσίδας εφοδιασμού αίματος.
• Η ευρεία συμμετοχή του πληθυσμού στις τακτικές δωρεές αίματος και πλάσματος διασφαλίζει ότι όλοι μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αίμα και πρωτεΐνες πλάσματος, όταν έχουν ανάγκη.
• Η ασφάλεια και η ευημερία των δοτών αίματος και πλάσματος είναι ζωτικής σημασίας: ενισχύει τη δέσμευσή τους για τακτικές δωρεές.
• Ευχαριστούμε, αιμοδότες! Οι ανιδιοτελείς δωρεές σας είχαν βαθύ αντίκτυπο στις ζωές και την ευημερία εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων, καθώς και των οικογενειών και των κοινοτήτων τους σε όλον τον κόσμο.

Αιμοδοσία: Τα οφέλη υγείας για τον ίδιο τον αιμοδότη

Πόσο συχνά μπορείτε να δώσετε αίμα:

• Κάθε 7 ημέρες, έως και 24 φορές το χρόνο, εάν δωρίζετε αιμοπετάλια
• Κάθε 56 ημέρες, έως και 6 φορές τον χρόνο, εάν δίνετε πλήρες αίμα

Η αιμοδοσία μπορεί να σας ωφελήσει προσωπικά, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης της καρδιακής και συναισθηματικής υγείας.

Μίνι έλεγχος υγείας

Θα πρέπει να ολοκληρώσετε μια γρήγορη φυσική εξέταση προτού δώσετε αίμα. Ένας γιατρός θα μετρήσει τα επίπεδα σφυγμού, αρτηριακής πίεσης και αιμοσφαιρίνης σας.

Θα συλλέξει το αίμα σας και στη συνέχεια θα το στείλει σε ένα εργαστήριο. Το αίμα σας θα ελεγχθεί για τουλάχιστον 9 διαφορετικά παθογόνα, όπως ο ιός της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας, που προκαλεί AIDS. Θα ειδοποιηθείτε αμέσως εάν κάτι εμφανιστεί θετικό.

Ποτέ μην δωρίζετε αίμα εάν υποψιάζεστε ότι μπορεί να είστε πραγματικά άρρωστοι ή έχετε εκτεθεί σε HIV ή άλλον ιό.

Υγιέστερο καρδιαγγειακό σύστημα

Το αίμα σας θα ρέει αργά εάν έχει υψηλό ιξώδες (αντίσταση στη ροή). Αντιθέτως, το αίμα γίνεται λιγότερο παχύρρευστο, όταν το δωρίσετε. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ευκολότερη ροή αίματος.

Έτσι, μπορεί να έχετε χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου λόγω της βελτιωμένης ροής του αίματος. Η αιμοδοσία μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του προφίλ λιπιδίων (πλαίσιο στεφανιαίου κινδύνου), το οποίο περιέχει τεστ κινδύνου στεφανιαίας αρτηρίας.

Οι επαναλαμβανόμενες αιμοδοσίες μπορούν να βοηθήσουν τη ροή του αίματος με τρόπο που είναι λιγότερο επιβλαβής για την εσωτερική επένδυση των αιμοφόρων αγγείων και οδηγεί σε λιγότερα μπλοκαρίσματα (εμφράγματα).

Βελτιωμένη συναισθηματική ευεξία

Έρευνες έχουν δείξει ότι η αιμοδοσία μπορεί να βελτιώσει τη συναισθηματική σας υγεία. Η βοήθεια προς άλλους έχει συνδεθεί με:

• μειωμένο άγχος
• μειωμένα αρνητικά συναισθήματα
• αίσθηση του ανήκειν

Διατήρηση του σιδήρου υπό έλεγχο

Οι ενήλικες έχουν συνήθως περίπου 3-4 γραμμάρια (g) σιδήρου στο σώμα, κυρίως στα ερυθρά αιμοσφαίρια και στον μυελό των οστών. Ο σίδηρος είναι απαραίτητος για την ανάπτυξη και την μεταφορά οξυγόνου σε διάφορα μέρη του σώματος.

Το να έχετε πολύ μικρή ή πολύ μεγάλη ποσότητα σιδήρου στο αίμα μπορεί να είναι επιβλαβές για την υγεία σας. Η αιμοχρωμάτωση είναι μια διαταραχή που εμφανίζεται ως αποτέλεσμα επιβλαβών επιπέδων σιδήρου. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κοιλιακό άλγος, σκουρόχρωμο δέρμα, επώδυνες αρθρώσεις και αδυναμία.

Η τακτική αιμοδοσία μπορεί να μειώσει την ποσότητα σιδήρου στο σώμα σας. Η μείωση των υψηλών επιπέδων σιδήρου μπορεί να είναι κάτι καλό, αρκεί να μην φτάσει ο σίδηρός σας πολύ χαμηλά.

Μπορεί να κερδίσετε ένα επιπλέον όφελος για την υγεία της καρδιάς από την μείωση των επιπέδων σιδήρου μετά από αιμοδοσία. Μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2014 έδειξε ότι τα μειωμένα επίπεδα σιδήρου συνδέονται με μειωμένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.

Χάνετε περίπου 1/4 του γραμμαρίου σίδηρο, όταν δωρίζετε μια μονάδα αίματος. Οι τροφές που τρώτε τις εβδομάδες μετά τη δωρεά, αναπληρώνουν τα επίπεδα σιδήρου.

Πιθανά αποτελέσματα αποτοξίνωσης

Το σώμα μπορεί να αποτοξινώνεται με φυσικό τρόπο μέσω της λειτουργίας του ήπατος. Η αιμοδοσία συμβάλλει επίσης στην αποτοξίνωση του σώματος: έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζει τα επίπεδα των υπερφθοροαλκυλικών και πολυφθοροαλκυλικών ουσιών (PFAS). Τα PFAS είναι χημικές ενώσεις που βρίσκονται σε καταναλωτικά και βιομηχανικά προϊόντα και η υπερέκθεση σε αυτά έχει συνδεθεί με μια σειρά προβλημάτων υγείας, όπως:

• μειωμένες αποκρίσεις του ανοσοποιητικού συστήματος
• αναπτυξιακές καθυστερήσεις
• αυξημένος κίνδυνος ορισμένων μορφών καρκίνου και παχυσαρκίας
• αναπαραγωγικά προβλήματα

Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2022 έδειξε ότι πυροσβέστες που έκαναν δωρεές πλάσματος ή αίματος για διάστημα ενός έτους είχαν χαμηλότερα επίπεδα PFAS από εκείνους που δεν έκαναν.

Οι αιμοδοσίες φάνηκε να παίζουν ρόλο στην μείωση των χημικών ουσιών στο σώμα των συμμετεχόντων. Απαιτείται περισσότερη έρευνα για να καθοριστεί εάν η αιμοδοσία μπορεί να προσφέρει άλλα οφέλη αποτοξίνωσης.

Πηγές: who.int, health.com