Βαριατρική χειρουργική: Πέρα από το βάρος ίσως μειώνει και τον κίνδυνο καρκίνου

Ωστόσο, οι ερευνητές υποπτεύονται εδώ και καιρό μια σχέση μεταξύ ορισμένων μορφών καρκίνου και του βάρους.

Μεταξύ αυτών είναι οι καρκίνοι του ενδομητρίου, των ωοθηκών, του παχέος εντέρου, του ήπατος, του παγκρέατος και του μαστού, οι οποίοι συνδυαστικά συμβάλλουν στο 15-20% όλων των θανάτων από καρκίνο στις ΗΠΑ.

Ο κίνδυνος καρκίνου αυξάνεται με την παχυσαρκία

Πάνω από το 33% των ενηλίκων στις ΗΠΑ θεωρούνται παχύσαρκοι (δείκτης μάζας σώματος 30 ή μεγαλύτερος). Ο αριθμός των ατόμων με σοβαρή παχυσαρκία (ΔΜΣ 40 ή μεγαλύτερος) έχει αυξηθεί σημαντικά. Σύμφωνα με μια μελέτη στο New England Journal of Medicine, εάν ο ΔΜΣ ενός ατόμου αυξηθεί ακόμη και κατά 5 μονάδες, ο κίνδυνος καρκίνου αυξάνεται κατά 10%.

Όσοι είναι παχύσαρκοι έχουν δύο φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο από εκείνους με υγιές βάρος. Για παράδειγμα, ο κίνδυνος για καρκίνο του ενδομητρίου επταπλασιάζεται με ΔΜΣ μεγαλύτερο από 40.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος καρκίνου φαίνεται να οφείλεται στο υπερβολικό σωματικό βάρος με την μορφή λίπους. Η παχυσαρκία προκαλεί αύξηση των λιποκυττάρων στο σώμα. Καθώς ο αριθμός αυτών των λιποκυττάρων αυξάνεται, η απελευθέρωση ορμονών από το σώμα αλλάζει. Αυτές οι αλλαγές τείνουν να αυξάνουν τις προφλεγμονώδεις ορμόνες και τα οιστρογόνα. Αυτή η χρόνια φλεγμονώδης κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη στα κύτταρα και στο DNA σε αυτά, αυξάνοντας και τον κίνδυνο ορισμένων τύπων καρκίνου.

Οι ερευνητές μελετούν τον ρόλο που παίζει το σωματικό λίπος στη χρόνια φλεγμονή. Επιπλέον, κάποιες ορμόνες -όπως τα οιστρογόνα- και η αντίσταση στην ινσουλίνη μπορούν να οδηγήσουν σε χρόνιες μεταβολικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη. Υπολογίζεται, ότι, μέχρι το 2050, 1 στους 3 ενήλικες θα έχει διαβήτη μαζί με τις σχετικές επιπλοκές στην υγεία του.

Σχέση βαριατρικής χειρουργικής και μείωσης του κινδύνου καρκίνου

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η μείωση των φλεγμονωδών λιποκυττάρων θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου, αλλά απαιτείται περισσότερη έρευνα. Και είναι ακόμα άγνωστο σε ποιο βαθμό ο κίνδυνος καρκίνου αντιστρέφεται με μη-χειρουργική απώλεια βάρους.

Αλλά για όποιον έχει χάσει βάρος με αλλαγές στον τρόπο ζωής, η δυσκολία/πρόκληση είναι να μην ξαναπάρει τα κιλά που έχασε. Το σώμα έχει πολλά πολύπλοκα νευρο-ορμονικά συστήματα για να αποφεύγει την πείνα, καθιστώντας δύσκολη τη διατήρηση της απώλειας βάρους.

Αυτήν τη στιγμή, η βαριατρική χειρουργική είναι η πιο αποτελεσματική διαθέσιμη θεραπεία για την παχυσαρκία, ακόμη και σε σύγκριση με φάρμακα και εντατική θεραπεία τρόπου ζωής. Μετά την επέμβαση, οι ασθενείς χάνουν συνήθως το 50-70% του υπερβολικού τους βάρους (25-35% του συνολικού σωματικού τους βάρους), το οποίο συχνά διατηρείται για πολλά χρόνια.

Συνεχιζόμενες έρευνες

Έχουν διεξαχθεί αρκετές μεγάλες μελέτες για τη διερεύνηση της σχέσης μεταξύ της απώλειας βάρους μέσω της βαριατρικής χειρουργικής και της μείωσης του κινδύνου καρκίνου.

Σε ένα άρθρο του 2019 στο Annals of Surgery, περισσότεροι από 22.000 άνθρωποι που υποβλήθηκαν σε βαριατρική χειρουργική συγκρίθηκαν με 66.000 που δεν έκαναν τέτοια επέμβαση. Οι συμμετέχοντες στην μελέτη αντιστοιχίστηκαν με βάση το φύλο, την ηλικία, το σημείο της μελέτης, τον ΔΜΣ και άλλους παράγοντες. Χρησιμοποιήθηκαν στατιστικά μοντέλα για την εξέταση της συχνότητας εμφάνισης καρκίνου έως και 10 χρόνια μετά τη βαριατρική επέμβαση.

Διαπιστώθηκε ότι:

• Όσοι είχαν υποβληθεί σε βαριατρική χειρουργική είχαν 33% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης οποιουδήποτε τύπου καρκίνου τα 10 επόμενα χρόνια
• Τα αποτελέσματα ήταν ακόμη ισχυρότερα όταν το αποτέλεσμα περιορίζονταν σε καρκίνους που σχετίζονται με την παχυσαρκία

Μια μελέτη του 2022 στο Journal of the American Medical Association παρακολούθησε 30.000 άτομα, όλα με ΔΜΣ μεγαλύτερο από 35. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες και ελήφθησαν υπόψη παράγοντες όπως η ηλικία και το φύλο. Μια ομάδα περίπου 5.000 ασθενών είχε υποβληθεί σε βαριατρική χειρουργική επέμβαση. Η άλλη ομάδα των 25.000 ασθενών, όχι. Η διάμεση περίοδος παρακολούθησης ήταν περίπου 6 χρόνια.

Διαπιστώθηκε ότι:

• Η βαριατρική χειρουργική συσχετίστηκε με σημαντική μείωση του κινδύνου σχετιζόμενων με την παχυσαρκία και άλλων καρκίνων
• Οι ασθενείς που είχαν υποβληθεί σε βαριατρική επέμβαση είχαν μείωση στους θανάτους που σχετίζονται με τον καρκίνο

Οι ερευνητές συνεχίζουν να διερευνούν το γιατί και πώς η βαριατρική χειρουργική μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου και διαβήτη και απαιτούνται περισσότερες μελέτες για να επιβεβαιωθούν αυτά τα αποτελέσματα. Ωστόσο, υπάρχει αισιοδοξία για τους παχύσαρκους ασθενείς, ότι η βαριατρική χειρουργική μπορεί να μειώσει τις μεταβολικές ασθένειες -όπως ο διαβήτης- και πιθανώς τον κίνδυνο καρκίνου.

Πηγή: mayoclinic.org