Πνευμονοκονίαση από εισπνοή σκόνης: Συμπτώματα και επιπλοκές υγείας

Όταν σκόνη εγκαθίσταται βαθιά στους πνεύμονες μπορεί να προκαλέσει φλεγμονώδη αντίδραση και να βλάψει τον πνευμονικό ιστό.

Η ασθένεια έχει διαφορετικές μορφές, ανάλογα με τον τύπο της σκόνης που εισπνέετε. Μία από τις πιο κοινές μορφές είναι η πνευμονοκονίαση άνθρακα (νόσος μαύρου πνεύμονα). Προκαλείται από την αναπνοή μέσα σε περιβάλλον με αιωρούμενα σωματίδια σκόνης άνθρακα. Μια άλλη μορφή είναι ο “καφέ πνεύμονας” από την εργασία γύρω από τη σκόνη από βαμβάκι ή άλλες ίνες. Άλλοι τύποι σκόνης που μπορούν να προκαλέσουν πνευμονοκονίαση περιλαμβάνουν το πυρίτιο και τον αμίαντο. Το diacetyl, η ένωση που χρησιμοποιείται για να δώσει στο ποπ κορν τη βουτυρώδη γεύση του, μπορεί επίσης να οδηγήσει στην ασθένεια. Αυτή η μορφή ονομάζεται “πνεύμονας ποπ κορν”.

Η πνευμονοκονίαση μπορεί να είναι απλή ή περιπλεγμένη. Η απλή πνευμοκονίαση δημιουργεί μια μικρή περιοχή ουλώδους ιστού στον πνεύμονα. Αυτός ο ιστός φαίνεται σε μια ακτινογραφία ως στρογγυλή, παχύρρευστη περιοχή (οζίδιο). Η περιπλεγμένη πνευμονοκονίαση είναι γνωστή ως προοδευτική μαζική ίνωση (PMF). Ίνωση σημαίνει ότι υπάρχουν πολλές ουλές στους πνεύμονες.

Τόσο για την απλή όσο και για την περίπλοκη πνευμονοκονίαση, η βλάβη προκαλεί απώλεια αιμοφόρων αγγείων και αερόσακων στους πνεύμονες. Οι ιστοί που περιβάλλουν τους αερόσακους και τις διόδους αέρα γίνονται παχύρρευστοι και δύσκαμπτοι από ουλές. Η αναπνοή γίνεται πιο δύσκολη. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται διάμεση πνευμονοπάθεια.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο από πνευμονοκονίαση;

Κατά κανόνα η εισπνοή τέτοιου είδους σκόνης συμβαίνει σε χώρους εργασίας. Έτσι η πνευμονοκονίαση ονομάζεται πνευμονική νόσος που σχετίζεται με την εργασία. Η έκθεση σε σκόνη που μπορεί να προκαλέσει πνευμονοκονίαση, σε καθημερινό περιβάλλον, δεν αρκεί για να προκαλέσει τη νόσο.

Αλλά μπορεί να κινδυνεύετε εάν έχετε εργαστεί γύρω ή απευθείας με αυτές τις σκόνες. Μελέτες δείχνουν ότι οι ανθρακωρύχοι μπορεί με την πάροδο του χρόνου να αναπτύξουν διάμεση ίνωση από τη σκόνη άνθρακα. Άλλες εκθέσεις σε σκόνη που μπορεί να σας θέσουν σε κίνδυνο περιλαμβάνουν την εργασία με ίνες αμιάντου ή σκόνη πυριτίου. Ο κίνδυνος σας μπορεί επίσης να αυξηθεί με:

• Κάπνισμα
• Σύντομη έκθεση σε υψηλό επίπεδο σκόνης
• Χρόνια έκθεση σε περιβάλλον με σκόνη

Πνευμονοκονίαση: Συμπτώματα

Τα συμπτώματα συχνά εξαρτώνται από το πόσο σοβαρή είναι η ασθένεια. Η απλή πνευμονοκονίαση μπορεί να έχει λίγα συμπτώματα και να εμφανίζεται μόνο σε ακτινογραφία. Η περιπλεγμένη πνευμονοκονίαση (PMF) μπορεί να προκαλέσει ήπια έως σοβαρή αναπνευστική δυσκολία. Τα συμπτώματα συνήθως είναι:

• Βήχας
• Πολλά φλέγματα
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Σοβαρή κόπωση
• Πυρετός (μερικές φορές)

Πώς αντιμετωπίζεται η πνευμονοκονίαση

Η πνευμονοκονίαση δεν μπορεί να θεραπευτεί. Μόλις διαγνωστεί η ασθένεια, η θεραπεία στοχεύει στο να μην επιδεινωθεί και να τεθούν υπό έλεγχο τα συμπτώματα. Ένα σχέδιο θεραπείας μπορεί να περιλαμβάνει:

• Διακοπή καπνίσματος
• Αποφυγή έκθεσης σε σκόνη
• Χρήση οξυγόνου
• Λήψη βρογχοδιασταλτικών φαρμάκων που ανοίγουν τις διόδους των πνευμόνων
• Εμβολιασμός κατά της γρίπης και του πνευμονιόκοκκου

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές της πνευμονοκονίασης

Η κύρια επιπλοκή είναι όταν η απλή πνευμονοκονίαση εξελίσσεται σε PMF. Άλλες πιθανές επιπλοκές:

• Προοδευτική αναπνευστική ανεπάρκεια
• Καρκίνος του πνεύμονα
• Φυματίωση
• Καρδιακή ανεπάρκεια που προκαλείται από πίεση στο εσωτερικό των πνευμόνων

Μπορεί να προληφθεί η πνευμονοκονίαση;

Η πρόληψη είναι σημαντική γιατί η ασθένεια δεν έχει θεραπεία, παρά μόνο διαχείριση συμπτωμάτων. Οι υγειονομικές αρχές θέτουν κανόνες πρόληψης για τους εργαζόμενους που διατρέχουν κίνδυνο πνευμονοκονίασης. Τα πιο κοινά μέτρα πρόληψης είναι:

• Χρήση μάσκας
• Πλύσιμο περιοχών του δέρματος που έρχονται σε επαφή με τη σκόνη
• Ασφαλής αφαίρεση της σκόνης από τα ρούχα
• Καλό πλύσιμο προσώπου και χεριών πριν φάτε, πιείτε ή πάρετε οποιαδήποτε φάρμακα
• Όχι κάπνισμα
• Τακτικές ακτινογραφίες θώρακος και φυσικές εξετάσεις
• Λήψη ετήσιου εμβολίου γρίπης. Η γρίπη είναι μια κοινή αιτία πνευμονίας. Εξαιτίας αυτού, η λήψη εμβολίου γρίπης κάθε χρόνο μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη τόσο της γρίπης όσο και της πνευμονίας.
• Λήψη του εμβολίου κατά του πνευμονιόκοκκου. Η πνευμονιοκοκκική νόσος προκαλείται από βακτήρια που μεταδίδονται από άτομο σε άτομο. Μπορεί να προκαλέσει μικρά προβλήματα, όπως μολύνσεις στο αυτί. Αλλά μπορεί επίσης να εξελιχθεί σε απειλητικές για τη ζωή ασθένειες των πνευμόνων (πνευμονία), του σάκου του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού (μηνιγγίτιδα) και του αίματος (βακτηριαιμία). Αυτό το εμβόλιο αποτρέπει την πνευμονιοκοκκική πνευμονία τόσο σε ενήλικες, όσο και σε παιδιά. Αλλά όπως συμβαίνει με όλα τα εμβόλια, μερικοί πρέπει να μην το κάνουν. Ρωτήστε τον γιατρό σας, εάν πρέπει να κάνετε αυτό το εμβόλιο.

Πηγή: cedars-sinai.org