Ημικρανία και οξύς πονοκέφαλος: Αυξημένος κίνδυνος αν παίρνετε αυτά τα φάρμακα

Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Neurology Clinical Practice, εντόπισε την πιθανή σχέση μεταξύ αναστολέων αντλίας πρωτονίων (PPIs), όπως η εσομεπραζόλη και η ομεπραζόλη, συμπληρωμάτων αντιόξινων και των ανταγωνιστών των υποδοχέων H2 της ισταμίνης (H2RAs) όπως η φαμοτιδίνη και η σιμετιδίνη.

Ο κίνδυνος ημικρανίας και σοβαρού πονοκεφάλου, σε σύγκριση με άτομα που δεν έπαιρναν αντιόξινα ήταν:

• 70% υψηλότερος για όσους χρησιμοποιούσαν PPIs
• 40% υψηλότερος για εκείνους που χρησιμοποιούσαν H2RAs και
• 30% υψηλότερος για εκείνους που έπαιρναν γενικά αντιόξινα

Όλα τα φάρμακα που εξετάστηκαν στην μελέτη ήταν μόνο με ιατρική συνταγή.

Η παλινδρόμηση οξέος, μια κατάσταση κατά την οποία τα οξέα και τα περιεχόμενα του στομάχου μπορούν να επιστρέψουν στον οισοφάγο, προκαλώντας ερεθισμό, ρέψιμο και πόνο με αίσθημα καύσου, είναι μια πτυχή της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.

Όσοι είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, έγκυοι ή καπνίζουν ή εκτίθενται τακτικά στο παθητικό κάπνισμα διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο για γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, αλλά μπορεί να συμβεί στον καθένα.

Η μελέτη χρησιμοποίησε δεδομένα από ενήλικες στην έρευνα διαρκείας National Health and Nutrition Examination Survey από τα έτη 1999 έως 2004. Αυτή η έρευνα είναι μια συγχρονική ανάλυση που διεξάγεται συνεχώς από το 1999, αλλά μόνο σε αυτά τα πρώτα πέντε χρόνια περιείχε ερώτηση σχετικά με πονοκεφάλους και κρίσεις ημικρανίας.

Τα αποτελέσματα της μελέτης είναι συνειρμικά, επομένως τα αποτελέσματα δεν υποδηλώνουν ότι τα αντιόξινα προκαλούν επεισόδια ημικρανίας ή σοβαρούς πονοκεφάλους.

Πώς συνδέονται η παλινδρόμηση οξέος και τα επεισόδια ημικρανίας

Ο δρ. Medhat Mikhael, ειδικός διαχείρισης πόνου και ιατρικός διευθυντής του μη εγχειρητικού προγράμματος στο Spine Health Center στο MemorialCare Orange Coast Medical Center, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, είπε ότι δεν υπάρχει καμία γνωστή σχέση μεταξύ παλινδρόμησης οξέος και επεισοδίων ημικρανίας, αλλά όλα τα φάρμακα PPI, οι αναστολείς Η2 και τα αντιόξινα είναι γνωστό ότι προκαλούν παρενέργειες, όπως πονοκέφαλο, ναυτία και κόπωση.

“Μια θεωρία είναι ότι πρόκειται για πρόβλημα με το κεντρικό νευρικό σύστημα του ατόμου ή το επίπεδο γλουταμικού, που είναι ένας από τους διευκολυντές της οδού του πόνου, κάτι που ίσως συνδέει τη νόσο παλινδρόμησης οξέος και τους πονοκεφάλους. Όταν το οξύ υπερπαράγεται και κατακρατείται, προκαλείται φλεγμονώδης καταρράκτης στον βλεννογόνο του στομάχου και του οισοφάγου”, είπε ο δρ. Mikhael.

Σημείωσε ότι αρκετοί μηχανισμοί μπορεί να κρύβονται πίσω από την πυροδότηση του πονοκεφάλου ή της ημικρανίας. Η πρώτη θα ήταν η χρήση PPI, καθώς αυτά τα φάρμακα μπορεί να επηρεάσουν την απορρόφηση του μαγνησίου και άλλων βιταμινών, οι οποίες στη συνέχεια μπορούν να προκαλέσουν πονοκεφάλους και να επιδεινώσουν τα επεισόδια ημικρανίας.

“Μια άλλη θεωρία είναι ότι η φλεγμονώδης αντίδραση που ξεκινά στο επίπεδο του γαστρεντερικού συστήματος μπορεί να πυροδοτήσει το κεντρικό νευρικό σύστημα για να διευκολύνει την απελευθέρωση των πεπτιδίων που σχετίζονται με το γονίδιο της καλσιτονίνης, κάτι που πυροδοτεί την ημικρανία”, πρόσθεσε ο ίδιος.

Ο δρ. Clifford Segil, νευρολόγος στο Providence Saint John's Health Center στην Καλιφόρνια, ο οποίος επίσης δεν συμμετείχε στην μελέτη, είπε ότι, γενικά, τα υψηλά επίπεδα στρες θα μπορούσαν να δημιουργήσουν συνθήκες για γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ή ημικρανία:

“Στην κλινική μου, βλέπω αμέτρητους ασθενείς με αυξημένο στρες ζωής να έχουν πανίσχυρους πονοκεφάλους και σε πολλούς από αυτούς τους ασθενείς το αυξημένο άγχος τους προκαλεί επίσης γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Είναι δύσκολο ως νευρολόγος να εξηγήσω το γιατί οποιαδήποτε φάρμακα που αλλάζουν τα επίπεδα του οξέος του στομάχου θα προκαλούσαν μια αλλαγή στον εγκέφαλο ενός ασθενούς για να αυξήσει ή να μειώσει τη συχνότητα των πονοκεφάλων ή των ημικρανιών, αλλά είναι εύκολο να αποδώσω στο αυξημένο άγχος τους πονοκεφάλους ημικρανίας και τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση”.

Γιατί οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων συνδέονται τόσο πολύ με τις ημικρανίες

Οι PPIs είναι μια ευρέως χρησιμοποιούμενη θεραπεία για τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, διότι μπορούν να σταματήσουν την παραγωγή οξέος και να ανακουφίσουν την καούρα. Χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να δράσουν από τα H2RA, αλλά τείνουν να έχουν πιο διαρκή αποτελέσματα, με την προβλεπόμενη χρήση να είναι μεταξύ 4 και 12 εβδομάδων.

Ο δρ. Mikhael επεσήμανε ότι η επίδραση των PPI στην απορρόφηση μαγνησίου στο σώμα θα μπορούσε να παίζει καίριο ρόλο στην ανάπτυξη επεισοδίων ημικρανίας ή σοβαρών πονοκεφάλων και το γεγονός ότι αυτή η κατηγορία φαρμάκων χρησιμοποιείται τόσο συχνά θα μπορούσε να είναι μια πιθανή σύνδεση.

Ο δρ. Segil επεσήμανε και πάλι το άγχος ως σημαντικό παράγοντα, αλλά σημείωσε τη σύνδεση μεταξύ της ισχυρής γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και των πονοκεφάλων:

“Οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων είναι τα πιο ισχυρά φάρμακα που μειώνουν τα οξέα στομάχου και λειτουργούν καλύτερα από τα παλιά φάρμακα και τα αντιόξινα που αναστέλλουν την H2 (ισταμίνη). Οι ασθενείς με αυξημένο στρες ζωής αναμένεται να παράγουν περισσότερο οξύ ως απόκριση στο στρες, κάτι που βλέπω στην κλινική πράξη. Οι ασθενείς με αυξημένο στρες στη ζωή αναμένεται επίσης να έχουν συχνότερους πονοκεφάλους".

Και πρόσθεσε: “Με έκπληξη είδα την ομάδα εικονικού φαρμάκου στα πιο αδύναμα από τα φάρμακα που παράγουν οξύ στομάχου να έχει τον υψηλότερο αριθμό ημικρανιών, που ήταν 20% της ομάδας εικονικού φαρμάκου έναντι 22% των ασθενών που έπαιρναν αντιόξινα συμπληρώματα”.

Πηγή: healthline.com