Καθιστική ζωή: Πόσο αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου

Πολλοί κάθονται για πολλές ώρες είτε μπροστά σε υπολογιστή στη δουλειά, είτε μπροστά σε οθόνες στο σπίτι.

Δεδομένου ότι το ανθρώπινο σώμα είναι φτιαγμένο να κινείται, όλη αυτή η παθητική/καθιστική καθημερινότητα είναι σαφώς κακή για την υγεία μας. Μια νέα μελέτη από το πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο (UCSD) το επιβεβαίωσε αυτό και με το παραπάνω.

Συνολικά 5.856 γυναίκες συμμετέχουσες ηλικίας 63 έως 99 ετών κλήθηκαν να φορέσουν στο ισχίο τους μια συσκευή καταγραφής σωματικής δραστηριότητας για 7 ημέρες στην αρχή της μελέτης. Στη συνέχεια οι ερευνητές τις παρακολούθησαν για μια δεκαετία, κατά τη διάρκεια της οποίας πέθαναν 1.733 συμμετέχουσες.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν Τεχνητή Νοημοσύνη για να συνδέσουν τις ώρες σωματικής απραγίας με τον κίνδυνο θανάτου. Τα δεδομένα έδειξαν ότι οι συμμετέχουσες πουκάθονταν πάνω από 11 ώρες την ημέρα είχαν 57% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου κατά την περίοδο της μελέτης σε σύγκριση με εκείνες κάθονταν λιγότερο από 9,5 ώρες την ημέρα.

Μπορεί η τακτική άσκηση να αναιρέσει τους κινδύνους της καθιστικής ζωής;

Όχι, σύμφωνα με την εν λόγω μελέτη. Ο κίνδυνος πρόωρου θανάτου εξακολουθούσε να υπάρχει ακόμη και σε άτομα με υψηλότερες ποσότητες μέτριας έως έντονης άσκησης. Μια μελέτη του 2019 επίσης διαπίστωσε ότι οι υψηλότερες ποσότητες άσκησης δεν αναιρούσαν τον κίνδυνο ασθενειών, όπως ο διαβήτης τύπου 2, οι καρδιακές παθήσεις και το εγκεφαλικό επεισόδιο, οι οποίες συνοδεύουν την καθιστική ζωή.

Από την άλλη, μια μελέτη από την Αυστραλία διαπίστωσε ότι το να κάνεις μεταξύ 9.000 και 10.500 βήματα κάθε μέρα μειώνει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου, ακόμη και σε άτομα που κάθονται πολύ.

Τα αντιφατικά αυτά ευρήματα θα μπορούσαν να εξηγηθούν από τα μόνιτορ δραστηριότητας που φόρεσαν οι συμμετέχουσες στην αρχή της μελέτη του UCSD και στον καρπό στην αυστραλιανή μελέτη, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε διαφορετικές εκτιμήσεις του χρόνου καθίσματος.

Η αυστραλιανή μελέτη επίσης δεν χρησιμοποίησε κανένα ειδικό λογισμικό στα δεδομένα της παρακολούθησης δραστηριοτήτων, για να καθορίσει το πότε ακριβώς οι συμμετέχοντες κάθονταν ή στέκονταν, πράγμα που σημαίνει ότι η όρθια στάση θα είχε λανθασμένα εκληφθεί ως καθιστή. Για παράδειγμα, εάν ένας συμμετέχων στεκόταν ακίνητος για μισή ώρα, αυτό θα καταγραφόταν ως μισή ώρα καθίσματος. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι η αυστραλιανή μελέτη υποτίμησε τον χρόνο που οι συμμετέχοντες πέρασαν καθισμένοι.

Τα στοιχεία από την μελέτη του UCSD μοιάζουν πιο αξιόπιστα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να καθόμαστε λιγότερο. Οι τρέχουσες κατευθυντήριες γραμμές από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας συμφωνούν σε αυτό, συνιστώντας στους ενήλικες να περιορίζουν τον χρόνο που κάθονται και να διακόπτουν τις μεγάλες περιόδους σε καθιστή θέση.

Πόσες ώρες καθισιού θεωρούνται υπερβολικές

Η μελέτη του UCSD λέει ότι υπερβολικό καθισιό είναι 11 ώρες την ημέρα. Άλλες έρευνες λένε ότι μόλις 7 ώρες κάθε μέρα μπορεί να είναι υπερβολικές. Υπάρχουν επίσης πολλές έρευνες, που δείχνουν ότι δεν πρέπει να κάθεστε για περισσότερο από 30 λεπτά κάθε φορά χωρίς διάλειμμα για σωματική κίνηση, καθώς αυτό μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και την αρτηριακή σας πίεση.

Τι μπορείτε λοιπόν να κάνετε για να αποφύγετε να κάθεστε για πολύ;

Ένα ψηλό γραφείο εργασίας για όρθια στάση σώματος θα μπορούσε να σας βοηθήσει αν είστε υπάλληλος γραφείου. Ή θα μπορούσατε να σηκώνεστε και κινείστε ανά τακτά διαστήματα ή όσο μιλάτε στο τηλέφωνο. Στο σπίτι, θα μπορούσατε να σηκώνεστε όρθιοι κατά τη διάρκεια των διαφημίσεων απ' ό,τι παρακολουθείτε στην τηλεόραση. Επίσης, ορισμένες εφαρμογές σε “έξυπνες” φορητές συσκευές (π.χ. ρολόγια) βουίζουν αν κάθεστε για πολλή ώρα.

Τι γίνεται όμως αν δεν μπορείτε να σταθείτε ή να περπατήσετε;

Μια μελέτη του 2020 διαπίστωσε ότι μικρές "εκρήξεις" άσκησης των χεριών (για παράδειγμα, κινήσεις διάρκειας 2 λεπτών κάθε 3 φορές την ώρα) μείωσαν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σε χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων. Εφόσον κάνετε κάποια σωματική δραστηριότητα, κάνετε καλό στην υγεία σας.

Πηγή: theconversation.com