Τα συναρπαστικά οφέλη της εκμάθησης ξένης γλώσσας για τον εγκέφαλο

Οι επιστήμονες οργάνωσαν ένα μεγάλο εντατικό πρόγραμμα εκμάθησης της γερμανικής γλώσσας για Σύρους πρόσφυγες και μελέτησαν τους εγκεφάλους τους χρησιμοποιώντας μαγνητικές τομογραφίες, οι οποίες αποκάλυψαν δυναμικές τροποποιήσεις στην καλωδίωση κρίσιμων γλωσσικών περιοχών που τους επέτρεψαν να επικοινωνούν και να σκέφτονται στη νέα γλώσσα.

Σε διάστημα έξι μηνών, οι ερευνητές συνέκριναν σχολαστικά τις μαγνητικές τομογραφίες 59 ατόμων με μητρική γλώσσα την αραβική που συμμετείχαν σε εντατική εκμάθηση της γερμανικής γλώσσας.

Λαμβάνοντας εικόνες μαγνητικής τομογραφίας υψηλής ανάλυσης στην αρχή, στη μέση και στο τέλος της περιόδου εκμάθησης, οι ερευνητές αποκρυπτογράφησαν τις αλλαγές στη συνδεσιμότητα μεταξύ των περιοχών του εγκεφάλου χρησιμοποιώντας μια τεχνική που ονομάζεται τρακτογραφία, η οποία επιτρέπει την ανακατασκευή των νευρωνικών οδών.

Οι εικόνες αυτές έδειξαν την ενίσχυση των συνδέσεων της λευκής ουσίας εντός του γλωσσικού δικτύου, καθώς και τη συμμετοχή πρόσθετων περιοχών στο δεξί ημισφαίριο κατά τη διάρκεια της εκμάθησης της δεύτερης γλώσσας.

«Η συνδεσιμότητα μεταξύ των γλωσσικών περιοχών και στα δύο ημισφαίρια αυξήθηκε με την πρόοδο της μάθησης», εξήγησαν οι ερευνητές.

«Η εκμάθηση νέων λέξεων ενίσχυσε τα λεξιλογικά και φωνολογικά υποδίκτυα και στα δύο ημισφαίρια, ειδικά στο δεύτερο μισό της περιόδου εκμάθησης, στη φάση της παγίωσης», προσθέτουν.

Ενδιαφέρον είναι ότι η μελέτη αποκάλυψε επίσης μείωση της συνδεσιμότητας μεταξύ των δύο ημισφαιρίων, γεγονός που υποδηλώνει τον κρίσιμο ρόλο του corpus callosum (μεσολόβιου), μιας δομής που μοιάζει με γέφυρα και συνδέει την αριστερή και τη δεξιά πλευρά του εγκεφάλου.

Αυτή η μείωση υποδηλώνει ότι ο μειωμένος έλεγχος του αριστερού ημισφαιρίου που κυριαρχεί στη γλώσσα έναντι του δεξιού ημισφαιρίου κατά την εκμάθηση της δεύτερης γλώσσας, αποδεσμεύει πόρους στη δεξιά πλευρά του εγκεφάλου για την ενσωμάτωση της νέας γλώσσας.

«Οι δυναμικές αλλαγές στη συνδεσιμότητα του εγκεφάλου βρέθηκαν να συσχετίζονται άμεσα με την αύξηση των επιδόσεων στο γλωσσικό τεστ του Ινστιτούτου Γκαίτε», δήλωσαν οι συγγραφείς της μελέτης.

«Αυτό υποδηλώνει τη σημασία των νευροπλαστικών προσαρμογών του δικτύου του εγκεφάλου για την επεξεργασία της νεοαποκτηθείσας γλώσσας και τη χρήση περιοχών του δεξιού ημισφαιρίου που προηγουμένως δεν είχαν αξιοποιηθεί για τη γλωσσική επεξεργασία. Γενικότερα, η μελέτη αυτή ρίχνει φως στον τρόπο με τον οποίο ο ενήλικας εγκέφαλος προσαρμόζεται στις νέες γνωστικές απαιτήσεις διαμορφώνοντας το δομικό συνδετικό σύστημα εντός και μεταξύ των ημισφαιρίων».

Ως μία από τις πρώτες μεγάλες και καλά ελεγχόμενες μελέτες που τεκμηριώνουν αλλαγές στην εγκεφαλική συνδεσιμότητα κατά τη διάρκεια της εκμάθησης δεύτερης γλώσσας, η έρευνα αυτή μπορεί να ανοίξει το δρόμο για μια βαθύτερη κατανόηση του τρόπου εκμάθησης και επεξεργασίας της πρώτης και της δεύτερης γλώσσας.

Πέρα από την κατάκτηση της γλώσσας, η μελέτη ανοίγει νέους δρόμους για την κατανόηση της λειτουργίας του εγκεφάλου και των επιπτώσεων της εξαρτώμενης από την εμπειρία δομικής πλαστικότητας.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences.