Καρκίνος παγκρέατος: Τι ισχύει τελικά με τα νέα φάρμακα για αδυνάτισμα

Αυτά του τύπου τα φάρμακα, που ονομάζονται αγωνιστές υποδοχέα πεπτιδίου-1 (GLP-1), έχουν εκτοξευθεί σε δημοτικότητα τους τελευταίους μήνες αφού -πέραν του διαβήτη- συνταγογραφούνται ολοένα και περισσότερο και για καταπολέμηση της παχυσαρκίας.

“Αυτή είναι μια πολύ σημαντική έρευνα, επειδή είναι μια μεγάλη πληθυσμιακή μελέτη με πολύ καλή παρακολούθηση”, δήλωσε ο δρ. Anton Bilchik, χειρουργός ογκολόγος, επικεφαλής ιατρικής και διευθυντής του Γαστρεντερικού και Ηπατοχολικού Προγράμματος στο Ινστιτούτο Καρκίνου του Saint John στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, ο οποίος δεν συμμετείχε στη νέα έρευνα.

Γενικά, ο καρκίνος παγκρέατος δεν προκαλεί μεγάλη ανησυχία μεταξύ των ατόμων που λαμβάνουν αυτά τα είδη φαρμάκων, είπε με την σειρά του ο δρ. Mir Ali, χειρουργός βαριατρικής και ιατρικός διευθυντής του MemorialCare Surgical Weight Loss Center στο Orange Coast Medical Center στο Fountain Valley της Καλιφόρνια.

“Πρώτον, είναι μια πολύ σπάνια μορφή καρκίνου και δεύτερον, δεν έχουν υπάρξει πολλές αναφορές αυτού του τύπου καρκίνου σε ασθενείς που χρησιμοποιούν αυτά τα φάρμακα. Επομένως, αυτή η μελέτη είναι καθησυχαστική, καθώς εάν συνταγογραφούνται μακροπρόθεσμα αυτά τα φάρμακα σε ασθενείς, δεν αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του παγκρέατος”, είπε ο δρ. Ali, ο οποίος επίσης δεν συμμετείχε στη νέα έρευνα.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο JAMA Network Open.

Δεν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος καρκίνου του παγκρέατος

Ο δρ. Kishore Gadde, γιατρός βαριατρικής ιατρικής στο UCI Health στο Orange της Καλιφόρνια, ο οποίος δεν συμμετείχε στη νέα μελέτη, χαρακτήρισε τα ευρήματα “ανακουφιστικά”.

Ωστόσο, επεσήμανε ότι ορισμένες προηγούμενες μελέτες έχουν προτείνει πιθανό αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του παγκρέατος μεταξύ των ατόμων που λαμβάνουν αυτά τα είδη φαρμάκων.

Για παράδειγμα, δύο μελέτες που δημοσιεύθηκαν το 2022 και το 2023, οι οποίες εξέτασαν δεδομένα από το Σύστημα Αναφοράς Ανεπιθύμητων Συμβάντων του FDA (FAERS), “έδειξαν ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της χρήσης αγωνιστών των υποδοχέων GLP-1 και του καρκίνου του παγκρέατος”, είπε ο δρ. Gadde.

Άλλες έρευνες, ωστόσο, συμπεριλαμβανομένης μιας μετα-ανάλυσης 12 προηγούμενων μελετών το 2019, δεν βρήκαν σχέση μεταξύ των αγωνιστών των υποδοχέων GLP-1 και του καρκίνου του παγκρέατος.

Ορισμένες από αυτές τις μελέτες είχαν σύντομες περιόδους παρακολούθησης ή παρακολουθούσαν έναν σχετικά περιορισμένο αριθμό ασθενών, τόνισαν οι συγγραφείς της νέας μελέτης.

Για να αντιμετωπίσουν τους περιορισμούς αυτών των προηγούμενων μελετών, εξέτασαν δεδομένα για περισσότερους από 500.000 ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 στους οποίους συνταγογραφήθηκε ένας αγωνιστής υποδοχέα GLP-1 και τους παρακολούθησαν για 6 χρόνια κατά μέσο όρο.

Διαπίστωσαν ότι οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 που έλαβαν αγωνιστή υποδοχέα GLP-1 δεν είχαν υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου του παγκρέατος.

“Εν τέλει, αυτή η μελέτη είναι πολύ καθησυχαστική, καθώς δεν υπάρχει αύξηση στην ανάπτυξη καρκίνου του παγκρέατος σε ασθενείς που λαμβάνουν αυτά τα φάρμακα”, είπε ο δρ. Bilchik.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Η νέα μελέτη περιορίστηκε στη χρήση αυτών των φαρμάκων ως θεραπεία για τον διαβήτη τύπου 2, επομένως τα ευρήματα μπορεί να μην ισχύουν για άτομα που λαμβάνουν τα φάρμακα για απώλεια βάρους.

Ο δρ. Gadde επεσήμανε επίσης ότι οι κλινικές δοκιμές για αγωνιστές υποδοχέα GLP-1 τυπικά αποκλείουν άτομα με σημαντική προϋπάρχουσα παγκρεατική νόσο. Ως αποτέλεσμα, πιστεύει ότι απαιτούνται περισσότερα δεδομένα από τον πραγματικό κόσμο και πρόσθετες μεγάλες μελέτες:

“Μέχρι να έχουμε περισσότερα δεδομένα, πρέπει να προσέχουμε τους κινδύνους της παγκρεατίτιδας, του καρκίνου του παγκρέατος, της απόφραξης του εντέρου και της γαστροπάρεσης (καθυστερημένη γαστρική κένωση) όταν συνταγογραφούμε αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1”.

Επιπλέον, αναπτύσσονται νέοι αγωνιστές υποδοχέα GLP-1 και “φαίνεται να λειτουργούν με ελαφρώς διαφορετικούς τρόπους, επομένως χρειάζεται περισσότερη έρευνα για ορισμένα από αυτά τα άλλα είδη φαρμάκων”, είπε ο ίδιος.

Ποιοι κινδυνεύουν από καρκίνο του παγκρέατος

Στη νέα μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν ηλεκτρονικά ιατρικά αρχεία από 543.595 ασθενείς με διαβήτη τύπου 2. Τα δεδομένα προέρχονται από τον μεγαλύτερο οργανισμό καταγραφής υγείας στο Ισραήλ και το Ισραηλινό Μητρώο Καρκίνου.

Η μελέτη περιελάμβανε περισσότερα από 33.000 άτομα που έλαβαν θεραπεία με αγωνιστή υποδοχέα GLP-1, καθώς και όσους δεν είχαν λάβει θεραπεία. Η μέση ηλικία των ασθενών ήταν τα 60 έτη και ήταν μοιρασμένοι στα ίσα περίπου άνδρες και γυναίκες.

Επιπλέον, το 79% των συμμετεχόντων ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, περισσότερο από το 33% είχε ιστορικό καπνίσματος και το 3% είχε ιστορικό παγκρεατίτιδας.

Κατά τη διάρκεια της περιόδου παρακολούθησης, 1.665 ασθενείς διαγνώστηκαν με καρκίνο του παγκρέατος. Αυτοί οι ασθενείς έτειναν να είναι μεγαλύτεροι σε ηλικία και με χαμηλότερο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ), σε σύγκριση με εκείνους χωρίς καρκίνο του παγκρέατος.

Ωστόσο, υπήρχαν παρόμοια ποσοστά καρκίνου του παγκρέατος μεταξύ των ατόμων που έλαβαν αγωνιστή υποδοχέα GLP-1 και εκείνων που δεν έλαβαν, διαπίστωσαν οι ερευνητές.

Οι ασθενείς που χρησιμοποιούσαν μόνο ινσουλίνη για τη θεραπεία του διαβήτη τους είχαν ελαφρώς υψηλότερο ποσοστό καρκίνου του παγκρέατος, αλλά οι ερευνητές είπαν ότι αυτό πιθανότατα οφείλεται στην μεγαλύτερη ηλικία τους και στη μεγαλύτερη διάρκεια ετών με διαβήτη.

Πώς τα Ozempic, Wegovy και παρόμοια φάρμακα μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο καρκίνου

Ο δρ. Bilchik συμφωνεί ότι απαιτούνται πιο μακροπρόθεσμες μελέτες, ειδικότερα, για να εξεταστεί εάν οι αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1 μειώνουν πραγματικά τον κίνδυνο καρκίνου του παγκρέατος. Προηγούμενη έρευνα έχει βρει ότι αυτά τα φάρμακα έχουν μειώσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, πιθανώς -εν μέρει- επειδή μειώνουν την παχυσαρκία.

“Πολλοί καρκίνοι σχετίζονται με την παχυσαρκία. Έτσι φαίνεται λογικό ότι, εάν πρόκειται να δούμε μείωση της παχυσαρκίας σε αυτούς τους ασθενείς, θα διατρέχουν και χαμηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν ασθένειες που σχετίζονται με την παχυσαρκία, μία εκ των οποίων είναι και ο πάγκρεας παγκρέατος”, είπε ο ίδιος.

Αυτό θα ήταν ένα σημαντικό εύρημα, πρόσθεσε, ειδικά αφού τα ποσοστά των περιπτώσεων καρκίνου του παγκρέατος και των θανάτων παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητα τα τελευταία 20 χρόνια, σε αντίθεση με τη σημαντική βελτίωση που παρατηρήθηκε με άλλους καρκίνους.

“Οποιαδήποτε μείωση στην ανάπτυξη καρκίνου του παγκρέατος θα είχε σημαντικό αντίκτυπο στην υγειονομική περίθαλψη”, κατέληξε ο δρ. Bilchik.

Πηγή: healthline.com