Είναι κληρονομική η λευχαιμία;

Η γενετική μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για λευχαιμία, έναν καρκίνο του αίματος, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η ασθένεια είναι κληρονομική. Μάλιστα, περιστατικά λευχαιμίας που να εμφανίζεται σε οικογένειες είναι σπάνια. Οι κυτταρικές μεταλλάξεις που μπορούν να οδηγήσουν στη νόσο δεν μεταφέρονται συνήθως από γενιά σε γενιά.

Αλλά το γενεαλογικό δέντρο και το DNA σας μπορούν να προσφέρουν πληροφορίες για τις πιθανότητές σας να πάθετε λευχαιμία, όπως εξηγεί ο συνεργάτης της Cleveland Clinic, ογκολόγος, δρ. Akriti Jain.

Λευχαιμία και γενετική

Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει μόνο λίγες οικογένειες με μια κληρονομική μορφή λευχαιμίας, λέει ο δρ. Jain. Τι προκαλεί, λοιπόν, την ασθένεια; Αυτό εξακολουθεί να μην έχει προσδιοριστεί πλήρως. Υπάρχουν όμως γνωστοί παράγοντες κινδύνου.

Ορισμένες γενετικές μεταλλάξεις, για παράδειγμα, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο λευχαιμίας. Τέτοιες είναι οι εξής:

• CEBPA. Αυτή η μετάλλαξη προκαλεί χαμηλό αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων, αυξάνοντας την πιθανότητα να αναπτύξετε λοιμώξεις. Ένας σχετικά χαμηλός αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία και κόπωση. Μπορεί επίσης να προκαλέσει χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων, πυρετό και απώλεια βάρους.
• DDX41. Μια μετάλλαξη σε αυτό το γονίδιο διαταράσσει την ικανότητα καταστολής των όγκων. Τα άτομα με αυτό το ελάττωμα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για οξεία μυελογενή λευχαιμία.
• RUNX1. Η μετάλλαξη σε αυτό το γονίδιο προκαλεί χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων, ένα σύμπτωμα που σχετίζεται με την λευχαιμία.

Η πιθανότητα μελλοντικής διάγνωσης λευχαιμίας αυξάνεται επίσης με τις ακόλουθες γενετικές καταστάσεις:

• Σύνδρομο Down
• Αναιμία Fanconi
• Σύνδρομο Bloom
• Αναιμία Diamond-Blackfan
• Σύνδρομο Shwachman-Diamond
• Σύνδρομο Li-Fraumeni

Εάν εσείς ή κάποιος συγγενής σας έχετε κάποια από αυτές τις καταστάσεις, ο γιατρός σας μπορεί να σας προτείνει να λάβετε μέτρα. “Αν γνωρίζουμε ότι κάποιος έχει γενετικό ελάττωμα, μπορούμε να στείλουμε τον ίδιο και τα μέλη της οικογένειάς του να λάβουν γενετική συμβουλευτική”, λέει ο δρ. Jain.

Διότι, όσα περισσότερα γνωρίζετε, τόσο καλύτερα εσείς και ο γιατρός σας μπορείτε να παρακολουθείτε και να αντιμετωπίζετε την κατάσταση για εσάς και τους συγγενείς σας.

Άλλοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο λευχαιμίας

Η λευχαιμία εμφανίζεται σε πολλές μορφές και μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε. Αναπτύσσεται σε παιδιά και ενήλικες (κυρίως άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας). Αντιπροσωπεύει περίπου το 3% των νέων διαγνώσεων καρκίνου.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης δεν μπορούν να εντοπίσουν την ακριβή αιτία για την λευχαιμία. Ωστόσο, ορισμένες συνθήκες ζωής φαίνεται να συνδέονται με την ασθένεια. Κινδυνεύετε περισσότερο από λευχαιμία εάν έχετε:

• Υποβληθεί σε θεραπεία για τον καρκίνο. Η θεραπεία με ακτινοβολία ή χημειοθεραπεία για καρκίνους (όπως εκείνοι στον μαστό ή κάποιο λέμφωμα) αυξάνει τις πιθανότητές σας να αναπτύξετε λευχαιμία. Οι τοξικές θεραπευτικές ενώσεις στο σώμα σας κάνουν έναν δεύτερο καρκίνο πιο πιθανό, σημειώνει ο δρ. Jain.
• Εκτεθεί σε ακτινοβολία. Αρκετές μελέτες δείχνουν αύξηση ορισμένων τύπων λευχαιμίας μεταξύ εκείνων που εκτίθενται σε ακτινοβολία για αρκετό χρονικό διάστημα. Υψηλότερα ποσοστά λευχαιμίας έχουν αναφερθεί σε εργαζόμενους πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, σε επιζώντες από ατομική βόμβα και μετά από έκθεση σε ακτινοβολία για άλλους τύπους καρκίνου.
• Έρθει σε επαφή με κάποια χημικά. Η έκθεση σε ορισμένες χημικές ουσίες (όπως το βενζόλιο) μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο. Οι κατασκευαστές χρησιμοποιούν βενζόλιο στη βενζίνη και σε όλη τη χημική βιομηχανία.
• Συνήθεια να καπνίζετε. Το κάπνισμα αποτελεί παράγοντα κινδύνου για πολλαπλούς τύπους καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του πνεύμονα και του στόματος. Οι καρκινογόνες ουσίες που βρίσκονται στον καπνό μπορούν επίσης να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος. Οι τοξικές χημικές ουσίες που σχετίζονται με τον καπνό μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο λευχαιμίας έως και 40%, σύμφωνα με ορισμένες μελέτες.

Πηγή: clevelandclinic.org