Γιατί αυξάνουν τον κίνδυνο ΔΕΠΥ τα αναψυκτικά με ζάχαρη

Η πάθηση εντοπίζεται στα πρώτα χρόνια της ζωής και μπορεί να συνεχιστεί στην ενήλικη ζωή ή να αναπτυχθεί στα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσης, παρά το γεγονός ότι τα άτομα δεν πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια της ΔΕΠΥ στην παιδική ηλικία.

Μελέτες έχουν αναφέρει ότι οι φοιτητές ιατρικής, ιδιαίτερα εκείνοι που καταναλώνουν ποτά και αναψυκτικά με ζάχαρη σε μεγάλες ποσότητες, είναι πιο επιρρεπείς σε ΔΕΠΥ από εκείνους με χαμηλή πρόσληψη τέτοιων ποτών.

Σχετικά με τη μελέτη

Στη νέα μελέτη οι ερευνητές προσδιόρισαν τη συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης πρόσθετης ζάχαρης από ποτά που καταναλώνονται συχνά και των συμπτωμάτων ΔΕΠΥ σε φοιτητές ιατρικής.

Η διαδικτυακή έρευνα διεξήχθη μεταξύ Μαΐου 2022 και Απριλίου 2023 σε φοιτητές ιατρικής του Πανεπιστημίου Τσιάνγκ Μάι. Ο πληθυσμός-στόχος της έρευνας περιελάμβανε προπτυχιακούς φοιτητές που παρακολουθούσαν το πρώτο έως το έκτο ακαδημαϊκό έτος τους το 2022. Η παρουσία συμπτωμάτων ΔΕΠΥ προσδιορίστηκε με βάση τις βαθμολογίες της Κλίμακας Αυτοαναφοράς ΔΕΠΥ ενηλίκων (ASRS).

Οι ερευνητές απέκλεισαν άτομα με ενεργές ιατρικές διαταραχές, όσους είχαν ιστορικό διαταραχών της διάθεσης, συμπεριλαμβανομένης της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής, διπολικής διαταραχής, ΔΕΠΥ και άγχους και εκείνους που δεν κατάφεραν να συμπληρώσουν το ερωτηματολόγιο ASRS (Adult ADHD Self-Report Scale).

Η πρόσληψη προστιθέμενης ζάχαρης από ποτά που καταναλώνονται συχνά στην Ταϊλάνδη, μετρήθηκε με τη χρήση ερωτηματολογίου, το οποίο εστιάζει σε γλυκαντικές μορφές νερού/ποτών, ανθρακούχων ποτών, καφέ, ενεργειακών ποτών, πράσινου τσαγιού, επιδόρπιων γιαουρτιού, χυμών φρούτων και λαχανικών, αλλά και γάλακτος.

Τα άτομα ανέφεραν τον τύπο συσκευασίας, το μέγεθος του ροφήματος, την ποσότητα που καταναλώθηκε σε διαφορετικές περιπτώσεις και την εβδομαδιαία κατανάλωση για όλα τα είδη. Η συνολική ημερήσια πρόσληψη κατηγοριοποιήθηκε με βάση το συνιστώμενο όριο πρόσληψης πρόσθετης ζάχαρης από την Αμερικανική Ένωση Καρδιολογίας.

Οι ερευνητές έλαβαν υπόψιν την ηλικία, το φύλο, τον δείκτη μάζας σώματος, το οικογενειακό ιστορικό ΔΕΠΥ, το οικογενειακό εισόδημα, το μορφωτικό επίπεδο, τον χρόνο παραμονής μπροστά στις οθόνες και τη διάρκεια ύπνου.

Από τους 1.472 φοιτητές ιατρικής που κλήθηκαν να συμμετάσχουν στην έρευνα, τελικά επελέγησαν 441. Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν 21 έτη και το 50% ήταν άνδρες. Σχεδόν το 60% των συμμετεχόντων βρίσκονταν στα προκλινικά ακαδημαϊκά έτη. Μεταξύ των συμμετεχόντων, το 30% εμφάνισαν συμπτώματα ΔΕΠΥ.

Τα πιο κοινά συμπτώματα της ΔΕΠΥ ήταν η δυσκολία να ολοκληρώσουν τις τελικές λεπτομέρειες (49%), η δυσκολία να θυμηθούν τα ραντεβού (37%) και η δυσκολία να τακτοποιήσουν πράγματα (34%).

Οι φοιτητές που εμφάνισαν ΔΕΠΥ ανέφεραν σημαντικά υψηλότερη πρόσληψη πράσινου τσαγιού με ζάχαρη και άλλων ζαχαρούχων ποτών από εκείνους χωρίς συμπτώματα ΔΕΠΥ. Η κατανάλωση γάλακτος σόγιας έδειξε παρόμοια επίδραση.

Τα άτομα που ανέπτυξαν συμπτώματα ΔΕΠΥ ήταν σημαντικά μεγαλύτερης ηλικίας, ακαδημαϊκά μεγαλύτερης ηλικίας, με υψηλότερο ΔΜΣ και υψηλότερο χρόνο παραμονής μπροστά σε οθόνες από εκείνα που δεν είχαν συμπτώματα ΔΕΠΥ.

Όσοι ήταν υπέρβαροι και έκαναν χρήση οθονών περισσότερες από επτά ώρες την ημέρα, είχαν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο ΔΕΠΥ.

Ένας πιθανός μηχανισμός μέσω του οποίου τα ζαχαρούχα ποτά θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο συμπτωμάτων ΔΕΠΥ, είναι η αλλαγή των αμφίδρομων επικοινωνιών μεταξύ του εντέρου και του εγκεφάλου και η διατάραξη της μικροβιακής ισορροπίας του εντέρου.

Η δυσβίωση αυξάνει την εντερική διαπερατότητα, τη φλεγμονή και τη μεταφορά ενδοτοξινών στα κύτταρα. Οι ενδοτοξίνες είναι ένα σύμπλεγμα λιποπολυσακχαριτών (LPS) και βρίσκονται στην εξωτερική μεμβράνη των αρνητικά κατά Gram βακτηρίων. Προκαλούν φλεγμονή του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ), οποία θα μπορούσε να προκαλέσει συμπτωματολογία ΔΕΠΥ.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Nutrients.