Μοναξιά και κοινωνική απομόνωση: Πόσο αυξάνουν τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου

Προηγούμενες μελέτες έχουν αποκαλύψει ισχυρή σύνδεση της κοινωνικής απομόνωσης, της μοναξιάς και της αυξημένης θνησιμότητας, αλλά κάποια αποτελέσματα ήταν αντικρουόμενα.

Στη νέα μετα-ανάλυση 90 μελετών οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν από έξι μήνες έως 25 χρόνια.

Οι άνθρωποι που βίωναν κοινωνική απομόνωση είχαν 32% υψηλότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου από οποιαδήποτε αιτία σε σχέση με εκείνους που δεν ήταν κοινωνικά απομονωμένοι.

Οι συμμετέχοντες που ανέφεραν ότι ένιωθαν μοναξιά είχαν 14% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα από εκείνους που δεν αισθάνονταν μοναξιά.

Η κοινωνική απομόνωση, όπως ορίζεται από τη νέα μετα-ανάλυση, συμβαίνει όταν κάποιος έχει αντικειμενική έλλειψη επαφής με άλλους ανθρώπους είτε επειδή ο κοινωνικός του κύκλος είναι μικρός είτε επειδή ζει μόνος του.

Η μοναξιά, από την άλλη πλευρά, αναφέρεται στην υποκειμενική δυσφορία που νιώθουν οι άνθρωποι όταν δεν είναι ικανοποιημένοι από τις κοινωνικές του σχέσεις επειδή δεν καλύπτουν την ανάγκη του για σύνδεση ή οικειότητα, σύμφωνα με τη μετα-ανάλυση.

Η κοινωνική απομόνωση ή η μοναξιά μπορεί να θεωρηθεί μια μορφή στρες, εκτιμά ο Τούρχαν Κάνλι, Καθηγητής Νευροεπιστήμης στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Stony Brook της Νέας Υόρκης, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.

«Όλοι νιώθουμε μοναξιά κάποιες φορές, αλλά όταν αυτό το συναίσθημα είναι μόνιμο, μπορεί να λειτουργήσει ως μια μορφή χρόνιου στρες, το οποίο είναι επιβλαβές», εξήγησε. «Ένας τρόπος με τον οποίο μπορεί να συμβεί αυτό είναι μέσω των ορμονών του στρες που επηρεάζουν αρνητικά το σώμα».

Οι συγγραφείς της μελέτης εξέτασαν επίσης τους δεσμούς μεταξύ της μοναξιάς, της κοινωνικής απομόνωσης και του πρόωρου θανάτου σε άτομα με καρδιαγγειακή νόσο και καρκίνο του μαστού ή του παχέος εντέρου.

Οι συμμετέχοντες που ήταν κοινωνικά απομονωμένοι και είχαν διαγνωστεί με καρδιαγγειακή νόσο είχαν περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα σε σχέση με εκείνους που δεν έπασχαν από την ασθένεια. Τα κοινωνικά απομονωμένα άτομα με καρκίνο του μαστού είχαν υψηλότερο κίνδυνο να πεθάνουν από τη νόσο σε σχέση με εκείνα που δεν ήταν κοινωνικά απομονωμένα.

Ο πρόωρος θάνατος από οποιαδήποτε αιτία ή από καρδιαγγειακά νοσήματα μπορεί επίσης να σχετίζεται και με τον τρόπο ζωής των ανθρώπων. Οι άνθρωποι που αισθάνονται κοινωνικά απομονωμένοι τείνουν να έχουν ανθυγιεινές συνήθειες. Για παράδειγμα, μπορεί να καπνίζουν, να καταναλώνουν αλκοόλ, να έχουν κακές διατροφικές συνήθειες και να μην ασκούνται αρκετά.

«Οι άνθρωποι που είναι μοναχικοί αλλά όχι κοινωνικά απομονωμένοι έχουν ψυχικό στρες αλλά μπορεί να είναι ανθεκτικοί σε αυτό λόγω των κοινωνικών τους δικτύων ακόμη και αν αυτά τα δίκτυα δεν είναι ακριβώς αυτό που θέλουν», δήλωσε ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Φαν Γουάνγκ, Καθηγητής Επιδημιολογίας στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο Harbin της Κίνας.

Οι άνθρωποι που βιώνουν κοινωνική απομόνωση και μοναξιά θα πρέπει να αναζητήσουν ενεργά κοινωνική υποστήριξη, λένε οι ειδικοί. Ο κοινωνικός κύκλος είναι εξίσου σημαντικός για την υγεία όπως η σωστή διατροφή και η άσκηση.

Οι ερευνητές τονίζουν ότι οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να γνωρίζουν τους κινδύνους για την υγεία που συνδέονται με την κοινωνική απομόνωση και τη μοναξιά και να τους λαμβάνουν υπόψη σε συνήθεις ελέγχους υγείας.

Η νέα μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Human Behaviour.