Αναφυλαξία: Οι αιτίες πρόκλησης, τα συμπτώματα και οι πρώτες βοήθειες

Η αναφυλαξία είναι ο πιο σοβαρός τύπος αλλεργικής αντίδρασης και εκδηλώνεται χωρίς προειδοποιητικά σημάδια.

Οφείλεται στην ξαφνική απελευθέρωση χημικών μεσολαβητών από τα μαστοκύτταρα και τα βασεόφιλα στην κυκλοφορία του αίματος, ενώ στη συνέχεια παράγονται αντισώματα. Το αντίσωμα που ονομάζεται ανοσοσφαιρίνη Ε ή ΙgE είναι αυτό που προκαλεί τις ανεπιθύμητες αντιδράσεις στα αλλεργικά άτομα.

Τα συμπτώματα τις περισσότερες φορές εκδηλώνονται μέσα σε λίγα λεπτά ενώ το 20% των περισσότερων αναφυλακτικών αντιδράσεων μπορεί να εκδηλωθεί μετά από ώρες.

Οι αιτίες της αναφυλαξίας

Ένα αναφυλακτικό σοκ θα προκληθεί από διάφορους παράγοντες που διαφέρουν για κάθε άνθρωπο.

Οι κύριες αιτίες είναι οι εξής:

• Τροφές: Κατανάλωση ξηρών καρπών, θαλασσινών, αυγού και γάλακτος, καρυκεύματα, χρωστικές ουσίες, αλκοόλ
• Τσίμπημα εντόμων: Δηλητήρια υμενοπτέρων, όπως μέλισσα και σφήκες
• Lattex
• Φάρμακα: β-λακταμικά αντιβιοτικά
• Βιολογικοί παράγοντες: εμβόλια, ορμόνες
• Περιβαλλοντολογικοί παράγοντες: άσκηση, ψύχος, έκθεση στον ήλιο, γύρη
• Ακάρεα σκόνης, μέταλλα (π.χ. νικέλιο)

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα αναφυλαξίας εμφανίζονται συνήθως μέσα σε λίγα λεπτά από την έκθεση στον αλλεργιογόνο παράγοντα. Μερικές φορές, ωστόσο, η αναφυλαξία μπορεί να εκδηλωθεί μισή ώρα ή περισσότερο μετά την έκθεση ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να καθυστερήσει για ώρες.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Δερματικές αντιδράσεις, συμπεριλαμβανομένης της κνίδωσης
• Χαμηλή αρτηριακή πίεση (υπόταση)
• Συστολή των αεραγωγών και πρησμένη γλώσσα ή λαιμό, που μπορεί να προκαλέσει συριγμό και δυσκολία στην αναπνοή
• Αδύναμο και γρήγορο παλμό
• Ναυτία, έμετος ή διάρροια
• Ζάλη ή λιποθυμία

Πρώτες βοήθειες

• Ξαπλώνετε τον πάσχοντα με τα πόδια ελαφρώς ψηλότερα από τον κορμό
• Διασφαλίζετε ότι δεν έχουν φράξει οι ανώτεροι αεραγωγοί (στόμα και φάρυγγας)
• Χορηγείτε αδρεναλίνη στον πάσχοντα μέσω ένεσης (μπορείτε να την επαναλάβετε έως 3 φορές αν διαπιστώσετε ότι μετά από 10 λεπτά τα συμπτώματα δεν υποχώρησαν ή δεν αυξήθηκε η αρτηριακή πίεση)
• Χορηγείτε πάντοτε μαζί με την αδρεναλίνη, κορτιζόνη και αντιισταμινικό για αποφυγή επιδείνωσης
• Καλέστε ασθενοφόρο προκειμένου να μεταβεί ο πάσχων στα επείγοντα

Πότε πρέπει να επισκεφτείτε έναν γιατρό

Ζητήστε άμεση ιατρική βοήθεια ακόμη και αν τα συμπτώματα υποχωρήσουν με την ένεση της αδρεναλίνης. Ιδανικά, θα πρέπει να πάτε στο νοσοκομείο για να βεβαιωθείτε ότι τα συμπτώματα δεν θα εμφανιστούν ξανά (διφασική αναφυλαξία), ακόμη και αν ο πάσχων φαίνεται καλά στην υγεία του.