Η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας φέρνει παγκοσμιοποίηση και της ρύπανσης

Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας διεθνούς επιστημονικής έρευνας, η οποία αποκαλύπτει για πρώτη φορά σε πόσο μεγάλο βαθμό η παγκοσμιοποίηση της παραγωγής και του εμπορίου έχει επιφέρει επίσης παγκοσμιοποίηση και «εξαγωγή» της ρύπανσης του αέρα. Σύμφωνα με τη μελέτη, είναι κυρίως οι ανεπτυγμένες καταναλώτριες και εισαγωγικές χώρες αυτές που «μεταφέρουν» τη ρύπανση στις παραγωγικές αναπτυσσόμενες χώρες, δηλαδή εκεί όπου πλέον γίνεται η παραγωγή των περισσότερων προϊόντων.

Οι ερευνητές από τη Βρετανία, τις ΗΠΑ, την Κίνα και άλλες χώρες, με επικεφαλής τον χημικό της ατμόσφαιρας Κιανγκ Ζανγκ του Πανεπιστημίου Τσινγκχούα του Πεκίνου, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Nature, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ανέλυσαν την αερομεταφερόμενη ρύπανση με μικροσκοπικά σωματίδια ΡΜ2,5 –με διάμετρο μικρότερη των δυόμισι εκατομμυριοστών του μέτρου, τα οποία εισχωρούν βαθιά σε όλο το σώμα. Τα εν λόγω σωματίδια, τα οποία εκλύονται από εργοστάσια, αεροπλάνα, πλοία κ.ά., ευθύνονται για πάνω από το 90% των πρόωρων θανάτων λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι από τους περίπου 3,5 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους μέσα σε ένα έτος που σχετίζονται με τη ρύπανση από σωματίδια ΡΜ2,5, σχεδόν το 12% (411.000) αφορούν θανάτους από ρύπανση σε περιοχή του πλανήτη διαφορετική από αυτή όπου συνέβη ο θάνατος. Επίσης, εκτιμούν ότι το 22% των πρόωρων θανάτων (762.000) σχετίζονται με προϊόντα και υπηρεσίες που παράχθηκαν σε μια χώρα αλλά καταναλώθηκαν σε κάποια άλλη.

Όπως αναφέρει η μελέτη, οι ρύποι που παράχθηκαν στην Κίνα προκάλεσαν υπερδιπλάσιους θανάτους παγκοσμίως από τους ρύπους οποιασδήποτε άλλης χώρας, ενώ ακολουθεί η Ινδία. Τα σωματίδια ΡΜ2,5 που εκλύθηκαν στην Κίνα αλλά κατέληξαν με τους ανέμους σε μακρινές περιοχές εκτιμάται ότι ευθύνονται για σχεδόν 65.000 πρόωρους θανάτους κάθε χρόνο σε άλλες χώρες, από τους οποίους τουλάχιστον οι 3.100 στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Από την άλλη, η κατανάλωση στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ προϊόντων παραγόμενων στην Κίνα συνδέεται με σχεδόν 109.000 ετήσιους θανάτους στην τελευταία.

Το πρόβλημα «εξαγωγής» της ρύπανσης σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία είναι ευρύτερο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της μελέτης, 2.300 πρόωροι θάνατοι στην Ευρώπη σχετίζονται με ατμοσφαιρική ρύπανση που έρχεται από τις ΗΠΑ, ενώ 47.300 θάνατοι στην Ανατολική Ευρώπη σε ρύπανση που μεταφέρεται από τη Δυτική Ευρώπη.

Ωστόσο, το «κλειδί» είναι η Κίνα με τον τεράστιο πληθυσμό της, τις πολλές εξαγωγικές εργοστασιακές μονάδες της και τις μεγάλες εκπομπές αερίων ρύπων. Ο γίγαντας της Ασίας «εξάγει» περισσότερους πρόωρους θανάτους από κάθε άλλη χώρα, κατ' αρχήν σε γειτονικές χώρες, στην Ιαπωνία και στη Ν. Κορέα (31.000 θάνατοι σε αυτές τις δύο χώρες αποδίδονται σε κινεζική ατμοσφαιρική ρύπανση). Από την άλλη, το 11% περίπου των ετήσιων θανάτων λόγω ρύπανσης του αέρα μέσα στην ίδια την Κίνα σχετίζονται με προϊόντα που εξάχθηκαν για κατανάλωση στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ.

Οι ερευνητές επισημαίνουν την ανάγκη να βελτιωθούν οι τεχνολογίες ελέγχου της ρύπανσης στην Κίνα, στην Ινδία και γενικότερα στην Ασία, όπου πλέον πραγματοποιείται ένα μεγάλο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής, κυρίως λόγω της φτηνότερης εργασίας. Από την άλλη, τονίζουν ότι η κατανάλωση στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ πρέπει να γίνει πιο βιώσιμη.

Όπως είπε ο Ζανγκ, το θέμα δεν είναι η μία χώρα να κατηγορεί την άλλη ότι της «εξάγει» πρόωρους θανάτους, αλλά να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα ισόρροπα, μέσα από τη διεθνή συνεργασία όλων.

Διαβάστε επίσης:

ΠΟΥ: Η ρύπανση σκοτώνει 1,7 εκατ. παιδιά ετησίως

ΕΟΠ: Πάνω από 16.000 πρόωροι θάνατοι στην Ελλάδα λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης