Παχύσαρκοι από… κούνια - Καθοριστικά για το σωματικό βάρος τα πρώτα χρόνια της ζωής
Τη βεβαιότητα ότι η προδιάθεση για την παιδική παχυσαρκία καθορίζεται πριν τη γέννηση του παιδιού εκφράζουν πλέον οι επιστήμονες, την ώρα που περίπου τέσσερα στα δέκα Ελληνόπουλα προσχολικής και σχολικής ηλικίας είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα.
«Οι γονείς μέσω των γονιδίων τους και διάφορων επιγενετικών παραγόντων κληροδοτούν στα παιδιά τους την παχυσαρκία, η οποία δυστυχώς αποτελεί μάστιγα, καθώς το παχύσαρκο παιδί σε μεγάλο ποσοστό θα είναι και παχύσαρκος ενήλικας» τόνισε η παιδίατρος Αίγλη Ζέλλου, επίκουρη Καθηγήτρια Παιδιατρικής στο Αμερικανικό πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς, μιλώντας σε διάλεξη του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος με θέμα «Η διατροφή στη Βρεφική και Παιδική Ηλικία - Επιπτώσεις στην Απώτερη Υγεία», σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Όπως αναφέρει η Α. Ζέλλου, είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι οι παχύσαρκοι γονείς θα αποκτήσουν παχύσαρκα παιδιά, τα οποία ως ενήλικες στην υπόλοιπη ζωή τους θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα υγείας από τα λεγόμενα νοσήματα φθοράς, όπως ο διαβήτης, η υπέρταση και τα αγγειακά. Για τον λόγον αυτόν, αναφέρει η ίδια, η καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας αποτελεί στόχο βελτίωσης της δημόσιας υγείας.
Τι συμβάλει στην παιδική παχυσαρκία
Οι παράγοντες που επηρεάζουν και διαμορφώνουν την υγεία και το βάρος του παιδιού από τη στιγμή της σύλληψής του μέχρι και την ηλικία των δυο χρόνων είναι πολλοί, τονίζουν οι επιστήμονες. Είναι η αρχική υγεία των γονέων, η εμβρυϊκή ζωή-γονίδια και η επιγενετική, το περιγεννητικό περιβάλλον, ο τρόπος γέννησης (καισαρική τομή ή φυσιολογικός τοκετός), το μικροβίωμα (εντερική χλωρίδα μητέρας-εμβρύου), ο μητρικός θηλασμός και η διατροφή τις πρώτες 1.000 μέρες της ζωής του.
Η παχυσαρκία της μητέρας διπλασιάζει τον κίνδυνο παχυσαρκίας του παιδιού στα δύο πρώτα χρόνια της ζωής του και οι συνήθειες του πατέρα (διατροφή, κάπνισμα, αλκοόλ) επηρεάζουν το σπέρμα μέσω του οποίου γίνεται η μεταφορά επιγενετικών αλλαγών στο DNA.
Το βάρος της εγκύου
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η διατροφή αλλά και το βάρος της γυναίκας κατά την περίοδο της κύησης. Σύμφωνα με το Αμερικάνικο Κολέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (ACOG), το ανώτατο βάρος που μπορούν να πάρουν οι γυναίκες κατά την κύηση είναι: Αυτές με φυσιολογικό βάρος (δείκτη μάζας σώματος - BMI: 18,5-24,5): +12-16 kg. Οι υπέρβαρες (BMI: 25-29): +7-12 kg. Οι παχύσαρκες (BMI > 30): +5-9 kg.
Επίσης, έχει βρεθεί ότι τα παιδιά που γεννιούνται με καισαρική τομή (το 60% των παιδιών στην Ελλάδα) κινδυνεύουν περισσότερο από αυτοάνοσα νοσήματα, κοιλιοκάκη και παχυσαρκία.
«O μητρικός θηλασμός αποτελεί σημαντική ασπίδα προστασίας για το παιδί από πολλούς παράγοντες και γι’ αυτό οι μητέρες θα πρέπει οπωσδήποτε να θηλάζουν τους πρώτους έξι μήνες» επεσήμανε η κα Ζέλλου. Συγκεκριμένα, όπως είπε, ο μητρικός θηλασμός προστατεύει από γαστρεντερολογικές λοιμώξεις και συμβάλλει στην πρόληψη της παχυσαρκίας στην παιδική ηλικία και την εφηβεία. Καθοριστικό ρόλο στη μετέπειτα ζωή του παιδιού παίζει η διατροφή του τις πρώτες 1.000 μέρες. Η μεγαλύτερη αύξηση βάρους μετά τη γέννηση συμβαίνει μεταξύ του 4ου και του 6ου μήνα. Επίσης, η απότομη αύξηση βάρους τα πρώτα χρόνια της ζωής σχετίζεται με προβλήματα στην απώτερη υγεία, όπως αρτηριακή υπέρταση, εναπόθεση λίπους, αύξηση λιποπρωτεΐνης LDL (κακή χοληστερόλη) και σαχκαρώδη διαβήτη.
Σημαντική η παρακολούθηση στα πρώτα χρόνια της ζωής
Για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας οι παιδίατροι συστήνουν ότι πρέπει να γίνεται εκτίμηση και παρακολούθηση βάρους από 0-5 έτη, χρήση καμπύλης ανάπτυξης ΠΟΥ/CDC για τα θηλάζοντα βρέφη, ενθάρρυνση μητρικού θηλασμού (Συστάσεις Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής/ΠΟΥ: 6-12 μήνες), δημιουργία υγιεινού περιβάλλοντος σίτισης με βάση τη ζήτηση του παιδιού και την αίσθηση πείνας και όχι υπερσίτιση βάσει κουλτούρας, αύξηση σωματικής άσκησης του παιδιού και τήρηση ωρών ύπνου ανά ηλικία.
Τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται
Ταυτόχρονα, οι γενικές διαιτητικές οδηγίες για παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας συνιστούν διατροφή που βασίζεται στα φρούτα και τα λαχανικά, στα προϊόντα ολικής άλεσης, στα ημιαποβουτυρωμένα ή αποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα σε παιδιά άνω των 2 ετών, στα όσπρια, στα ψάρια και στα άπαχα κρέατα.
Απαγορευτικά για τα παιδιά θα πρέπει να είναι τα ενεργειακά πυκνά-φτωχά σε θρεπτικά συστατικά τρόφιμα (αλμυρά σνακ, παγωτά, τηγανητά τρόφιμα, ροφήματα με ζάχαρη). Καλό θα ήταν να περιοριστούν και τα σνακ κατά τις καθιστικές δραστηριότητες ή ως αντίδραση σε στιγμές βαρεμάρας και ο περιορισμός καθιστικών δραστηριοτήτων. Όχι τηλεόραση ή βίντεο πάνω από 1 ή 2 ώρες την ημέρα συνολικά συστήνουν οι ειδικοί, που λένε ότι είναι λάθος να υπάρχουν τηλεοράσεις στα δωμάτια των παιδιών. Τέλος, στην πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας βοηθούν τα τακτικά οικογενειακά γεύματα για προαγωγή κοινωνικής αλληλεπίδρασης και διαμόρφωση διατροφικής συμπεριφοράς, και η επιλογή των ωρών των γευμάτων, η οποία πρέπει να γίνεται από τους γονείς και όχι από τα παιδιά.
Διαβάστε επίσης:
