Παχυσαρκία: πολυμέτωπη η «μάχη»

Σοβαρό οικονομικό αλλά και κοινωνικό ζήτημα αποτελείπλέον η παχυσαρκία σε όλο τον κόσμο, ενώ πληθαίνουν οι πληροφορίες που φέρουν τουςεργοδότες – κυρίως στις ΗΠΑ- να τιμωρούν τους εργαζομένους τους επειδή είναιπαχύσαρκοι.

Οι επιστήμονες χαρακτηρίζουν πλέον την μάχη μετην παχυσαρκία πολυμέτωπη.

Χαρακτηριστικόπαράδειγμα της κατακόρυφης αύξησηςτων αρνητικών επιπτώσεων της νόσουστον κοινωνικό ιστό αποτελεί η διείσδυσήτης και στον επαγγελματικό «στίβο», μετην υιοθέτηση μιας νέας εργασιακής τακτικής εκ μέρους των εργοδοτών: της επιβολής «τιμωριών» ήτης θέσπισης οικονομικών κινήτρωνγια την απώλεια βάρους προς τους παχύσαρκους εργαζομένους!

Το σύστημα αυτό γνωρίζειδιάδοση και εφαρμόζεται σήμερα κυρίως στις Η.Π.Α., αλλά και στην Ευρώπη. Σύμφωνα, μάλιστα, με τα διαθέσιμα στατιστικά δεδομένα, στις Η.Π.Α. ποσοστό 12% των εργοδοτών επιβάλλει οικονομικές «τιμωρίες» στους παχύσαρκους υπαλλήλους που δεν προσπαθούν να χάσουν βάρος, ενώ το 27%χρησιμοποιεί οικονομικό δέλεαρ γιανα τους στρέψει προς αυτή την κατεύθυνση.

Αυτά τόνισαν σήμερα σεσυνέντευξη τύπου, με αφορμή τη διεξαγωγή του 13ου Ετήσιου Συνεδρίου της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Παχυσαρκίας, του Μεταβολισμού καιτων Διαταραχών Διατροφής (ΕΠΑΜΕΔΙ), με θέμα «Παχυσαρκία και Μεταβολικές Διαταραχές: ΔιαχρονικήΠροσέγγιση», το οποίο θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 2 Νοεμβρίου 2013 στην Αθήνα, στο ΕλληνικόΜουσείο Αυτοκινήτου (Ιουλιανού 35 &Γ΄ Σεπτεμβρίου), ο Ειδικός Παθολόγος - Διατροφολόγος, Διδάκτωρτου Πανεπιστημίου Αθηνών, T. Chef de Clinique des Universités (Hôtel Dieu – Paris VI), SCOPE Obesity European Fellow, Πρόεδρος της ΕΠΑΜΕΔΙ κ. Γεώργιος Πανοτόπουλος, ο Ειδικός Παθολόγος -Διαβητολόγος, Διευθυντής του Διαβητολογικού Κέντρου τουΝοσοκομείου «ΥΓΕΙΑ», Επιστημονικός Διευθυντής Διαβητολογικού Αθηνών,Αντιπρόεδρος της ΕΠΑΜΕΔΙ κ. Χρήστος Ζούπας και ο ΚαθηγητήςΕνδοκρινολογίας του Πανεπιστημίου της Ουλμ Γερμανίας, Ενδοκρινολογική ΜονάδαΕυγενιδείου Θεραπευτηρίου, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ταμίας της ΕΠΑΜΕΔΙ κ.Λεωνίδας Ντούντας.

Όπως επεσήμανε ο κ. Πανοτόπουλος, στο 13οΕτήσιο Συνέδριο της ΕΠΑΜΕΔΙ ιατροί όλωντων ειδικοτήτων που άπτονται των προβλημάτων, διαταραχών και επιπλοκώνπου προκαλούνται και συνυπάρχουν μετην παχυσαρκία, καθώς και άλλοι επαγγελματίες υγείας, θα καλύψουν τις τρεις μεγάλες ηλικιακέςομάδες (εφηβεία, ενήλικη ζωή, τρίτη ηλικία) και θα αναφερθούν και στις νεότερες εξελίξεις γύρω από τη νόσο.

Αναφερόμενος στην τακτική της Αμερικής, να τιμωρεί παχύσαρκουςυπαλλήλους, ο κ. Πανοτόπουλος τόνισε, ότι απλουστεύεικαι υποτιμά μια νόσο σε πρόβλημασυμπεριφοράς, χρησιμοποιεί το βάρος και το δείκτη μάζας σώματος (ΒΜΙ) ως μοναδικόκριτήριο υγείας, κάνει διακρίσειςπου θίγουν, κυρίως, τις μειονότητες και στιγματίζει ακόμαπερισσότερο τους παχύσαρκους. Και συνέχισε:

«Υπάρχουν «μύθοι» για τις δίαιτες που πρέπει να καταρριφθούν:

Πρέπει να κόψεις ή να κάψεις 7000 θερμίδες για ναχάσεις 1 kg βάρους

Αφού πήρες εύκολα βάρος, εύκολα και θα το χάσεις

Η άσκηση δε βοηθά στο να χάσεις βάρος

Εάν αφαιρέσεις ένα συγκεκριμένο τρόφιμο από τη διατροφή σου, θα χάσεις εύκολα βάρος

Όλοι παίρνουμε και χάνουμε βάρος με τον ίδιο τρόπο

Πολλά μικρά γεύματα είναι το καλύτερο για την απώλεια βάρους

Το φαινόμενο yo-yo (απώλεια-επανάκτηση βάρους) επιβαρύνει το σώμα και,ιδιαίτερα, αυτούς που έχουν φυσιολογικόβάρος και είναι έφηβοι ή νέοι ενήλικες. Στα άτομα με λίγα κιλά παραπάνω (οι λεγόμενοι«υπέρβαροι»), εάν δεν υπάρχουν παθολογικέςκαταστάσεις και επιπλοκές, η πρόληψη τηςπαχυσαρκίας είναι ο κύριος στόχος. Ιατροί, άλλοι επαγγελματίεςυγείας και τα ΜΜΕ πρέπει να το συνειδητοποιήσουν και να μη μετατρέψουν το όνειρο του «ιδανικού»αδύνατου σώματος σε εφιάλτη.

Ενώ σήμερα στις Η.Π.Α.κυκλοφορούν, ήδη από το 2012, δύο εγκεκριμένα από τον F.D.A. φάρμακα για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας,οι Ευρωπαϊκές αρχές δεν έχουν, μέχριτώρα, εγκρίνει την κυκλοφορία τουςστην Ευρώπη. Τα φάρμακα αυτά, επειδή έχουν καλήαποτελεσματικότητα, αλλά, ταυτόχρονα, ανεπιθύμητεςενέργειες (τερατογένεση και νευροψυχιατρικές παρενέργειες), κυκλοφορούν με πολύ ελεγχόμενη συνταγογράφηση.

Μια πολλάυποσχόμενη εξέλιξη στη φαρμακευτικήαντιμετώπιση της νόσου είναι η παρουσίασηπρόδρομων αποτελεσμάτων με μια ουσίαπου ονομάζεται BELONARIB. Η ουσία ανήκεισε μια κατηγορία φαρμάκων που παρουσιάζειαντιαγγειογόνο δράση και έχει ήδη χρησιμοποιηθεί κατά του καρκίνου. Πρόκειται για έναν τελείως πρωτοποριακό μηχανισμό. Η χορήγησητης BELONARIB, εκτός από απώλεια βάρους, προκάλεσε μείωση των λιπιδίων του αίματος,καθώς και της αίσθησης της πείνας. Νεότερα αναμένουμε στο άμεσομέλλον».

Αναφερόμενος στο οικονομικόκόστος της παχυσαρκίας, ο κ. Ζούπας εξήγησε ότι για τις γυναίκες αυτό ανέρχεται σήμερα στα 5.000 $ετησίως, ενώ για τους άνδρες το ποσό αυτό πέφτει στο μισό. Τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνουν όχι μόνο ιατρική φροντίδα, αλλά και ελάττωση της παραγωγικότητας, λόγω αποχήςαπό την εργασία εξαιτίας ασθενειών κτλ.

Παράλληλα, με δεδομένο το γεγονός ότι η επίπτωση του σακχαρώδη διαβήτη, πάθησης που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την παχυσαρκία, έχει σημειώσει τεράστια αύξηση τα τελευταία 50 χρόνια, φθάνοντας και σε ποσοστό μεγαλύτερο του 700%,το συνολικό κόστος περίθαλψης τωνασθενών αυτών μπορεί να ανέλθει σε αστρονομικά επίπεδα. Αν ληφθεί,μάλιστα, υπόψη ότι, σύμφωνα με τους υπολογισμούςτων επιστημόνων, το 2050 ο 1 στους 3 Αμερικανούς θα έχει σακχαρώδηδιαβήτη, γίνεται εύκολα αντιληπτό το μέγεθος της οικονομικήςεπιβάρυνσης της νόσου σε κάθεσύστημα υγείας.

Από την πλευρά του, ο κ. Ντούντας επεσήμανε ότι η παχυσαρκία, ιδιαίτερα η κοιλιακή παχυσαρκία, έχει διάφορεςεπιδράσεις στο ενδοκρινικό σύστημα,με προεξέχουσες επιπτώσεις το μεταβολικό σύνδρομο, την αντίσταση στην ινσουλίνη και τις πολυκυστικέςωοθήκες. Ο λιπώδης ιστός παράγειμόρια, τις λιποκυττοκίνες, με ενεργό ρόλο στη μεταβολική ομοιοστασία και την ανάπτυξητου σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (Τ2ΣΔ),τη δυσλιπιδαιμία και την αθηροσκλήρωση.

Οι πιο σημαντικέςλιποκυττοκίνες είναι η λεπτίνη, η λιπονεκτίνη και ο προφλεγμονώδης ογκωτικός νεκρωτικός παράγων α (ΤNF-a). Παχύσαρκοι άνδρες με μεταβολικό σύνδρομο ή και Τ2ΣΔ έχουν χαμηλά επίπεδα ελεύθερης και ολικήςτεστοστερόνης και, αντίθετα, χαμηλάεπίπεδα ολικής και ελεύθερης τεστοστερόνης σε άνδρες με κοιλιακή παχυσαρκία είναι προγνωστικοίδείκτες Τ2ΣΔ και μεταβολικούσυνδρόμου.

Τέλος, ο κ. Ντούντας έκανε λόγο για τον υποθυρεοειδισμό και την ιστορική σύνδεσή του με την παχυσαρκία, εξαιτίας της γνωστής αύξησης βάρους, καθώς και των αλλαγών στη θερμογένεση και το μεταβολισμό.«Οι επιδράσεις της παχυσαρκίας στο θυρεοειδή είναι, συνήθως, έμμεσες και χαρακτηρίζονται από ελαφριά έως ήπια αύξηση της TSH, αποτέλεσμα της ενεργοποίησηςτου άξονα TRH-TSH από την υπερλεπτιναιμία», κατέληξε ο ομιλητής.