Σοβαρό κοινωνικό και οικονομικό ζήτημα οι ρευματικές παθήσεις

Νοσήματα με σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές διαστάσειςαποτελούν οι ρευματικές παθήσεις, καθώς η ικανότητα για εργασία τηςπλειονότητας των πασχόντων επηρεάζεται μέσα στα πρώτα πέντε χρόνια από τηνεκδήλωση της ασθένειας.

Επιπλέον, περίπου το 40% των ασθενών με ρευματοειδήαρθρίτιδα αποχωρεί από την αγορά εργασίας πέντε χρόνια μετά τη διάγνωση λόγωτης κατάστασής του, ενώ έχουν αναφερθεί ποσοστά ανεργίας τρεις φορές υψηλότεραμεταξύ των ατόμων με αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα απ’ ό,τι στον γενικόπληθυσμό.

Η ανάγκη για άμεση παρέμβαση είναι επιτακτική τόσο για τουςίδιους ασθενείς όσο και για το εργασιακό περιβάλλον αλλά και για την δημόσιαυγεία, αφού στην Ελλάδα το ετήσιο συνολικό κόστος αντιμετώπισης τηςρευματοειδούς αρθρίτιδας αγγίζει τα 585 εκατ. ευρώ, περιλαμβάνοντας τα ιατρικάέξοδα, το κόστος των φαρμάκων, μη-ιατρικά έξοδα, το κόστος της άτυπης φροντίδαςκαι άλλες έμμεσες δαπάνες.

Οι σημαντικές αυτές διαπιστώσεις, προκύπτουν από διάφορεςελληνικές και ξένες μελέτες, αναφορικά με τα ρευματικά νοσήματα για τα οποία ηχώρα μας, για πρώτη φορά, αποφάσισε να παρέμβει δυναμικά. Συγκεκριμένα, τοτελευταίο διάστημα στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του πανευρωπαϊκού προγράμματος«Ικανοί Για Εργασία» («Fit For Work») αναπτύσσεται μία πολύ σημαντικήπρωτοβουλία που στόχο έχει να συμβάλει στη βελτίωση των εργασιακών συνθηκών καιάρα στον μη αποκλεισμό από την εργασία των ατόμων με ρευματικά νοσήματα καιάλλες μυοσκελετικές παθήσεις.

Το πρόγραμμα «Ικανοί για Εργασία» Fit For Work,(www.fitforworkeurope.eu) ξεκίνησε από τον ερευνητικό Ιδρυμα Work Foundation,βασική δραστηριότητα του οποίου είναι η εκπόνηση ερευνών με στόχο τη βελτίωσητης ποιότητας του εργασιακού βίου. Στο πλαίσιο αυτό το Work Foundationδιεξήγαγε προ πενταετίας περίπου μία πανευρωπαϊκή μελέτη - με τίτλο Fit forWork -, η οποία εξέταζε τις επιπτώσεις της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και άλλωνμυοσκελετικών παθήσεων στην οικονομική, κοινωνική και κυρίως την επαγγελματικήζωή των πασχόντων. Παράλληλα, πρότεινε κατ' αρχήν λύσεις που θα έπρεπε ναυλοποιηθούν στο εργασιακό περιβάλλον προκειμένου να βοηθηθούν οι άνθρωποι αυτοίκαι να παραμείνουν «Ικανοί Για Εργασία».

Η ελληνική ομάδαεργασίας

Η εν λόγω μελέτη περιελάμβανε ξεχωριστό τμήμα για τηνΕλλάδα, τα ευρήματα της οποίας παρουσιάστηκαν σε ειδική εκδήλωση και αποτέλεσετην αφορμή να «κινητοποιηθεί» η ελληνική ομάδα εργασίας του προγράμματος«Ικανοί Για Εργασία», ενώ η πρωτοβουλία τέθηκε υπό την αιγίδα του ΕλληνικούΙνστιτούτου για την Υγιεινή και την Ασφάλεια της Εργασίας (ΕΛΙΝΥΑΕ).

Σκοπός της δραστηριοποίησης της ομάδας είναι να αναδείξει τοθέμα στον δημόσιο διάλογο, προτείνοντας συγκεκριμένα μέτρα και παρεμβάσειςελάχιστου ή και μηδενικού κόστους που μπορούν να γίνουν στο εργασιακόπεριβάλλον ώστε τα άτομα με ΡΝ να μην αναγκάζονται να εγκαταλείπουν την εργασίατους εξαιτίας της πάθησής τους. Στα μέλη της ομάδας περιλαμβάνονται σημαντικοίεκπρόσωποι από διάφορους εμπλεκόμενους τομείς, γιατροί εργασίας, καθηγητέςοικονομικών της Υγείας, ρευματολόγοι, εκπρόσωποι των ρευματοπαθών, ανώτεραστελέχη του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, κ.λπ.

Η ομάδας εργασίας ύστερα από διαδοχικές συναντήσεις τωνμελών της κατέληξε στη δημιουργία ενός πεντασέλιδου κειμένου το οποίοπεριγράφει αναλυτικά την αναγκαιότητα της παρέμβασης και τις λύσεις πουπροτείνονται, τονίζοντας το όφελος που προκύπτει για την ελληνική οικονομία καιτο σύνολο της κοινωνίας άμεσα αλλά και μεσοπρόθεσμα.

Ειδικότερα, στο κείμενο τονίζονται σημαντικά στοιχεία πουπροέκυψαν από διάφορες ελληνικές και ξένες μελέτες, όπως:

- Η ικανότητα για εργασία των ατόμων με ΡΝ επηρεάζεται γιατην πλειονότητα μέσα στα πρώτα 5 χρόνια. Περίπου το 40% των ασθενών μερευματοειδή αρθρίτιδα αποχωρεί από την αγορά εργασίας 5 χρόνια μετά τηδιάγνωση, λόγω της κατάστασής του, ενώ έχουν αναφερθεί ποσοστά ανεργίας τρειςφορές υψηλότερα μεταξύ των ατόμων με αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα απ’ ό,τιστον γενικό πληθυσμό.

- Όσο μεγαλύτερη η σοβαρότητα της ασθένειας τόσοπερισσότερες μέρες εργασίας χάνονται, γεγονός που εμφανίζεται εντονότερο ότανυπάρχουν και κινητικά προβλήματα.

- Για τα ρευματικά νοσήματα, οι άμεσες δαπάνες, σε σύγκρισημε το έμμεσο κόστος, αποτελούν συνήθως μόνο ένα μικρό μέρος του συνολικούκόστους. Οι έμμεσες δαπάνες αφορούν, μεταξύ άλλων, την απουσία από την εργασία,τη μειωμένη παραγωγικότητα, την απώλεια της εργασίας, αλλά και την πρόωρησυνταξιοδότηση των ανθρώπων που πάσχουν από ΡΝ.

- Αν και στη βιβλιογραφία παρατηρείται υψηλή διακύμανσησχετικά με τα ποσοστά πρόωρης συνταξιοδότησης, στις περισσότερες μελέτες τοποσοστό αυτό κυμαίνεται μεταξύ 30% - 50%.

- Η χρήση σύγχρονων θεραπειών έχει αποδειχθεί με σχετικήέρευνα σε Ελληνες ασθενείς ότι βελτιώνει την ποιότητα ζωής των ατόμων με ΡΝ,ενώ η έγκαιρη παρέμβαση με σύγχρονες θεραπείες βελτιώνει την πρόγνωση των ενλόγω νοσημάτων, μειώνει τις απουσίες από την εργασία και κυρίως συμβάλλει στηδιατήρηση της αποδοτικότητας των πασχόντων.

Το κείμενο αυτό θα αποτελέσει τη βάση για την έναρξηδιαλόγου μεταξύ της ομάδας και πολιτικών φορέων.

Το Ίδρυμα Work Foundation είναι ένα ερευνητικό Ινστιτούτοτου Πανεπιστημίου του Lancaster, το οποίο συνεργάζεται με 54 ακαδημαϊκούς,κυβερνητικούς και δημόσιους φορείς και 24 εθελοντικές οργανώσεις σε όλο τονκόσμο.