ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

Από τι διαταραχή πάσχει κάποιος που είναι “αγκιστρωμένος” σε άλλους

Μιχάλης Θερμόπουλος

Η διαταραχή εξαρτημένης προσωπικότητας είναι μια κατάσταση ψυχικής υγείας, που χαρακτηρίζεται από μια διάχυτη και υπερβολική ανάγκη φροντίδας, η οποία οδηγεί σε υποτακτική και “προσκολλητική” συμπεριφορά.

Από τι διαταραχή πάσχει κάποιος που είναι “αγκιστρωμένος” σε άλλους
Bigstock

Αυτό το άρθρο περιγράφει τι είναι η διαταραχή εξαρτημένης προσωπικότητας (DPD), πώς διαφέρει από τη οριακή διαταραχή προσωπικότητας (BPD), τα συμπτώματα που πρέπει να προσέξετε και τις διαθέσιμες θεραπείες. Η κατανόηση της DPD μπορεί να βοηθήσει τα άτομα και τα αγαπημένα τους πρόσωπα να αναγνωρίσουν τα σημάδια και να αναζητήσουν την κατάλληλη υποστήριξη.

Τι είναι η Διαταραχή Εξαρτημένης Προσωπικότητας

Η Διαταραχή Εξαρτημένης Προσωπικότητας (DPD) είναι μια χρόνια πάθηση ψυχικής υγείας στην οποία τα άτομα εξαρτώνται υπερβολικά από τους άλλους για συναισθηματικές και σωματικές ανάγκες.

Τα άτομα με DPD συχνά αισθάνονται ανίκανα να λάβουν αποφάσεις μόνοι τους και έχουν έναν ακραίο φόβο εγκατάλειψης. Η εξάρτησή τους από τους άλλους μπορεί να οδηγήσει σε υποχωρητική και κολλητική συμπεριφορά, καθώς και σε δυσκολία διατύπωσης διαφωνίας ή ανάληψης ευθύνης στις σχέσεις.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ της διαταραχής εξαρτημένης προσωπικότητας και της οριακής διαταραχής προσωπικότητας

Αν και τόσο η DPD όσο και η BPD εμπεριέχουν δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις, διαφέρουν με βασικούς τρόπους:

  • Συναισθηματική αστάθεια: Τα άτομα με BPD βιώνουν έντονες συναισθηματικές διακυμάνσεις και μπορεί να έχουν ασταθείς σχέσεις λόγω συναισθημάτων εγκατάλειψης, ενώ εκείνοι με DPD συνήθως διατηρούν μακροχρόνιες σχέσεις μεν, αλλά βασίζονται υπερβολικά σε αυτές για λήψη αποφάσεων και φροντίδα, δε.
  • Διαφορές συμπεριφοράς: Τα άτομα με BPD μπορεί να επιδεικνύουν παρορμητική και επικίνδυνη συμπεριφορά, ενώ τα άτομα με DPD είναι πιο πιθανό να επιδείξουν υποχωρητική και εξαρτημένη συμπεριφορά, αποφεύγοντας τη σύγκρουση με κάθε κόστος.
  • Φόβος εγκατάλειψης: Και οι δύο διαταραχές περιλαμβάνουν φόβο εγκατάλειψης, αλλά όσοι έχουν DPD θα καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια, για να το αποφύγουν μέσω της συμμόρφωσης, ενώ τα άτομα με BPD μπορεί να αντιδράσουν με θυμό ή παρορμητικές ενέργειες ως απόκριση στην πιθανότητα εγκατάλειψης.
Sad-anxious-depressed-worried-unsure

Ποια είναι τα συμπτώματα της διαταραχής εξαρτημένης προσωπικότητας

  • Δυσκολία λήψης αποφάσεων χωρίς συμβουλές ή διαβεβαιώσεις από άλλους.
  • Ο φόβος του να μείνει μόνος και να μην μπορεί να φροντίσει τον εαυτό του.
  • Υποτακτική ή παθητική συμπεριφορά στις σχέσεις με μοναδικό στόχο τη διατήρηση της εγγύτητας.
  • Εξάρτηση από άλλους για τον χειρισμό σημαντικών τομέων της ζωής, όπως τα οικονομικά ή η προσωπική φροντίδα.
  • Αποφυγή ευθυνών και προτίμηση να αναλαμβάνουν άλλοι τον έλεγχο σε σημαντικές πτυχές της ζωής του.

Από τι προκαλείται η διαταραχή εξαρτημένης προσωπικότητας

Δεν υπάρχει κάποια μεμονωμένη αιτία για την DPD, αλλά διάφοροι παράγοντες μπορεί να συμβάλλουν σε αυτή, συμπεριλαμβανομένης της γενετικής προδιάθεσης, των παιδικών εμπειριών υπερπροστατευτικής ανατροφής ή άλλου τραύματος κατά την ανάπτυξη.

Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η χαμηλή αυτοεκτίμηση ή η συνεχής κριτική κατά την παιδική ηλικία μπορεί επίσης να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της διαταραχής.

Psychologist-Patient-anxiety-stress-depression

Ποια είναι η θεραπεία για τη διαταραχή εξαρτημένης προσωπικότητας

Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT) είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική. Βοηθά τους ασθενείς να αναγνωρίσουν και να αλλάξουν τα προβληματικά μοτίβα σκέψης, που ενισχύουν τις εξαρτημένες συμπεριφορές. Η θεραπεία μπορεί επίσης να περιλαμβάνει:

  • Ψυχοθεραπεία: Εστιάζει στην οικοδόμηση αυτοπεποίθησης και στη βελτίωση της αυτοεκτίμησης.
  • Φαρμακευτική αγωγή: Σε ορισμένες περιπτώσεις, φάρμακα όπως αντικαταθλιπτικά ή αγχολυτικά φάρμακα, μπορεί να συνταγογραφηθούν για τη διαχείριση παράλληλων καταστάσεων, όπως η κατάθλιψη και το άγχος.
  • Ομάδες υποστήριξης: Η ομαδική θεραπεία για άτομα με διαταραχές προσωπικότητας μπορεί επίσης να τα βοηθήσει να δημιουργήσουν πιο υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις και να μειώσουν τα συναισθήματα απομόνωσης.

Σύνοψη

Η διαταραχή εξαρτημένης προσωπικότητας επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο ένα άτομο αλληλεπιδρά με τους άλλους, προκαλώντας μια συντριπτική εξάρτηση για λήψη αποφάσεων και συναισθηματική υποστήριξη. Με την κατάλληλη θεραπεία τα άτομα με DPD μπορούν να αναπτύξουν πιο υγιείς σχέσεις και να αποκτήσουν μεγαλύτερη ανεξαρτησία.

Εάν εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε παρουσιάζει σημάδια DPD, η αναζήτηση βοήθειας από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση αυτής της πάθησης.

Πηγές: clevelandclinic.org, batonrougebehavioral.com, tamuct.edu, webmd.com, healthline.com