Ψυχοβιοτικά: Τι είναι και πώς βοηθούν στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης

Η δυσβίωση, μια διαταραχή στην ομοιόσταση του μικροβιώματος του εντέρου, μπορεί να επηρεάσει τον άξονα εντέρου-εγκεφάλου.

Τα ψυχοβιοτικά, τα οποία έχουν ευνοϊκές επιδράσεις στον εντερικό φραγμό, στις ανοσολογικές αποκρίσεις, στην έκφραση της κορτιζόλης και στον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (HPA), θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως υποστηρικτική θεραπεία για την κατάθλιψη, ιδίως σε περιπτώσεις κατάθλιψης ανθεκτικής στη θεραπεία.

Σε πρόσφατη ανασκόπηση, οι ερευνητές διερεύνησαν την ψυχοβιοτική θεραπεία της κατάθλιψης μέσω της αποκατάστασης της μικροβιακής ισορροπίας και της ρύθμισης του άξονα εντέρου-εγκεφάλου.

Η κατάθλιψη είναι μια σύνθετη βιολογική διαταραχή που επηρεάζεται από ποικίλους μοριακούς μηχανισμούς, όπως η μείωση των νευροδιαβιβαστών, η μείωση του εγκεφαλικού νευροτροφικού παράγοντα, η αύξηση των προφλεγμονωδών μικροβιακών αποκρίσεων του εντέρου κ.α.

Το χρόνιο στρες διαταράσσει την εντερική ομοιόσταση και μεταβάλλει τη μικροβιακή σύνθεση του εντέρου, αυξάνοντας τα βακτήρια Faecalibaculum και το Clostridium και μειώνοντας τα φιλικά προς το έντερο Lactobacillus και το Bifidobacterium.

Το εντερικό μικροβίωμα επηρεάζει τις φλεγμονώδεις αντιδράσεις και σχετίζεται με ψυχικές παθήσεις όπως η μείζων καταθλιπτική διαταραχή, η διπολική διαταραχή, η ψύχωση, η σχιζοφρένεια, η νευρική ανορεξία, οι αγχώδεις διαταραχές, η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, η διαταραχή μετατραυματικού στρες και η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ADHD).

Μικροβιακοί μεταβολίτες του εντέρου που εμπλέκονται σε αντικαταθλιπτικές δράσεις

Το μικροβίωμα του εντέρου αποτελεί πηγή μεταβολιτών, διευκολύνοντας την επικοινωνία μεταξύ του εντέρου και του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Αυτοί οι μεταβολίτες αποτελούνται από τρυπτοφάνη, γ-αμινοβουτυρικό οξύ (GABA), σεροτονίνη, ισταμίνη, λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας (SCFAs), ακετυλοχολίνη και ντοπαμίνη (DA). Eπηρεάζουν διάφορους μηχανισμούς σημαντικούς για την ψυχική υγεία, όπως η ανάπτυξη του ανοσολογικού και του νευροενδοκρινικού συστήματος, η διαμόρφωση του μεταβολισμού της διατροφής και ο μετασχηματισμός των ξενοβιοτικών.

Βοηθούν επίσης στη διατήρηση της λειτουργίας του εντερικού φραγμού, στην ενίσχυση του εντερικού βλεννογόνου και στην απομάκρυνση επικίνδυνων λοιμώξεων και τοξικών ουσιών από την κυκλοφορία του αίματος. Η αύξησή τους μπορεί να μειώσει τη νευροφλεγμονή και να ενισχύσει τη σύνθεση του εγκεφαλικού νευροτροφικού παράγοντα, ενισχύοντας τη νευροπλαστικότητα του εγκεφάλου.

Επίδραση των προβιοτικών στην κατάθλιψη

Τα ψυχοβιοτικά είναι προβιοτικά βακτήρια που ενισχύουν την ψυχική υγεία βελτιώνοντας τον εντερικό φραγμό και τροποποιώντας την ανοσολογική απόκριση στον εντερικό λεμφικό ιστό, ο οποίος παίζει ρόλο στην ανάπτυξη της φλεγμονής.

Το μικροβίωμα του εντέρου είναι ζωτικής σημασίας στην παθοφυσιολογία της κατάθλιψης, καθώς ρυθμίζει τις φλεγμονώδεις διεργασίες.

Το βακτήριο Bifidobacterium breve ενισχύει τα επίπεδα του εγκεφαλικού νευροτροφικού παράγοντα, μειώνει τα επίπεδα της ιντερλευκίνης-6 και ενισχύει τη γνωστική λειτουργία.

Τα βακτήρια γαλακτικού οξέος (LAB) μειώνουν τη νευροφλεγμονή, ενώ το Lactobacillus plantarum 299v ενισχύει τα επίπεδα ντοπαμίνης και βοηθά στη θεραπεία με εκλεκτικούς αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης, με αποτέλεσμα καλύτερες γνωστικές επιδόσεις.

Τα μεταβιοτικά όπως το Bacillus coagulans MTCC 5856 και το Bifidobacterium longum 1714 μπορούν να βοηθήσουν στα συμπτώματα του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου και στην κατάθλιψη.

Τα προβιοτικά όπως το Bifidobacterium longum 1714 και το NCC3001 βοηθούν στη μείωση του στρες και στην ενίσχυση της μνήμης. Όταν συνδυάζονται με αντικαταθλιπτικά, αυτά τα προβιοτικά μπορούν να θεραπεύσουν αποτελεσματικά την ανθεκτική στα φάρμακα κατάθλιψη.

Προβιοτικά όπως ο Lactobacillus casei Shirota και ο Lactobacillus gasseri, ενισχύουν τη γενική υγεία και μειώνουν τις διαταραχές της διάθεσης. Τα προβιοτικά φάρμακα πολλαπλών στελεχών ενισχύουν επίσης τη γενική υγεία, ανακουφίζουν τα συμπτώματα άγχους και μειώνουν τη φλεγμονή.

Το ρόφημα μαύρης σόγιας με ζύμωση Lactobacillus gasseri βοηθά τα υγιή άτομα να κοιμούνται καλύτερα και να αισθάνονται λιγότερο άγχος. Τα προβιοτικά ροφήματα γάλακτος και oι ζυμωμένοι σπόροι σόγιας βελτιώνουν τη γνωστική απόδοση σε άτομα με μέτρια γνωστική εξασθένιση και νόσο Αλτσχάιμερ.

Η ανασκόπηση υπογραμμίζει τη συμμετοχή των προβιοτικών στη μείωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων και τη σημασία τους για την ψυχική υγεία. Ο μικροβιόκοσμος του εντέρου είναι ζωτικής σημασίας για την πέψη, την απορρόφηση των τροφίμων και τη διαχείριση ψυχικών προβλημάτων, όπως το στρες και το άγχος. Οι καλές διατροφικές συνήθειες και η βέλτιστη εντερική λειτουργία είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχική ευεξία, με τα προβιοτικά να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nutrients.