Ατελοφοβία ή τελειομανία; Πώς φαίνεται τι ακριβώς έχετε
Η ατελοφοβία είναι ένας έντονος και υπερβολικός φόβος του να είσαι ατελής ή να κάνεις λάθη.
Ανά περιόδους, όλοι νιώθουν ότι όλα πάνε στραβά και δεν μπορούν να κάνουν τίποτα σωστό. Για τους περισσότερους ανθρώπους, αυτό το συναίσθημα είναι σπάνιο και φευγαλέο.
Ωστόσο, μερικοί άνθρωποι έχουν έναν έντονο φόβο απέναντι στην ατέλεια, ο οποίος μπορεί να επηρεάσει την ικανότητά τους να ζήσουν τη ζωή τους.
Πώς μπορώ να ξέρω αν έχω ατελοφοβία;
Αυτά είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά της ατελοφοβίας:
- Θέτεις μη ρεαλιστικούς στόχους: Μπορεί να θέσετε εξωπραγματικά υψηλά πρότυπα και ανέφικτους στόχους για τον εαυτό σας. Οτιδήποτε λιγότερο από αυτό μπορεί να σας φαίνεται απαράδεκτο.
- Κρίνετε αυστηρά τον εαυτό σας: Μπορεί να είστε υπερβολικά επικριτικοί και σκληροί με τον εαυτό σας, επειδή δεν μπορείτε να επιτύχετε τους στόχους σας.
- Αδυναμία αποδοχής σχολίων: Ίσως να μην μπορείτε να ανεχτείτε την παραμικρή κριτική. Ακόμα και όταν αυτή γίνεται εποικοδομητικά μπορεί να σας μοιάζει με επίθεση γιατί επισημαίνει ότι δεν είστε τέλειοι.
- Βιώνετε φόβο και αγωνία: Μπορεί να αισθανθείτε άγχος ή πανικό όταν αντιμετωπίζετε –ή ακόμα και σκέφτεστε– καταστάσεις όπου μπορεί να μην είστε στα καλύτερά σας. Εκτός από τα συναισθηματικά συμπτώματα, μπορεί επίσης να εμφανίσετε σωματικά συμπτώματα άγχους, όπως γρήγορο καρδιακό παλμό, δύσπνοια, ναυτία, ρίγη, ζάλη, εφίδρωση και τρέμουλο.
- Αποφυγή καταστάσεων που σας αναστατώνουν: Μπορεί να αποφεύγετε οποιεσδήποτε δουλειές, υποχρεώσεις ή κοινωνικές καταστάσεις, όπου μπορεί να μην είστε τέλειοι. Μπορεί ακόμη και να αποφύγετε να συναντήσετε άτομα που θεωρείτε ότι μπορεί να παρατηρήσουν τυχόν λάθη σας.
- Μηρυκασμός για λάθη του παρελθόντος: Μπορεί να βρεθείτε να επαναλαμβάνετε διαρκώς στο μυαλό σας σκέψεις γύρω από λάθη του παρελθόντος και αυτό να σας αναστατώνει πάρα πολύ.
Η ατελοφοβία μπορεί να σας κάνει να ασκείτε μεγάλη πίεση στον εαυτό σας για να είστε τέλειοι, κάτι που μπορεί να επηρεάσει την αυτοεκτίμησή σας, να σας δυσκολέψει να επιτύχετε προσωπική ικανοποίηση και να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, αγχώδεις διαταραχές, διατροφικές διαταραχές και αυτοκτονία.
Γιατί έχω ατελοφοβία;
Αυτές είναι μερικές από τις πιθανές αιτίες της ατελοφοβίας:
- Τραύμα: Εάν έχετε βιώσει κάτι τραυματικό λόγω ενός λάθους που κάνατε, μπορεί να σας προκαλέσει συναισθηματικές πληγές και να φοβάστε να κάνετε λάθη για να αποφύγετε μελλοντικό τραύμα.
- Ανατροφή: Εάν μεγαλώσατε από γονείς ή φροντιστές που ήταν τελειομανείς, μπορεί να φοβάστε ότι θα είστε ατελής, ιδιαίτερα αν εκείνοι απέσυραν την αγάπη ή την έγκρισή τους, επειδή “δεν τα πήγες καλά” σε κάτι.
- Γενετικοί παράγοντες: Η γενετική μπορεί επίσης να παίξει ρόλο. Έρευνα δείχνει αυξημένες πιθανότητες να έχετε φοβία, εάν την έχει και ένας βιολογικός συγγενής σας.
- Τοξικές καταστάσεις: Εάν ο φόβος του να κάνετε λάθη είναι νέος για εσάς ή αν εμφανίζεται μόνο σε συγκεκριμένες καταστάσεις ή με συγκεκριμένα άτομα, μπορεί να βρίσκεστε σε μια τοξική κατάσταση. Σε αυτή την περίπτωση, πιθανότατα το πρόβλημα είναι η κατάσταση.
Ατελοφοβία ή τελειομανία;
Αν και η ατελοφοβία μοιάζει με την τελειομανία κατά κάποιο τρόπο, δεν είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα. Αυτές είναι μερικές από τις διαφορές:
Ατελοφοβία | Τελειομανία |
Κατάσταση ψυχικής υγείας | Χαρακτηριστικό προσωπικότητας |
Φόβος μήπως κάνεις λάθος ή είσαι ατελής | Τάση να προσπαθείς για άψογο αποτέλεσμα |
Οδηγείται κυρίως από τον φόβο της αποτυχίας | Οδηγείται κυρίως από την αναζήτηση της αριστείας |
Σωματικά και συναισθηματικά συμπτώματα άγχους και πανικού | Όχι τόσο εξουθενωτικήόσο η ατελοφοβία |
Παρεμβαίνει στην καθημερινή λειτουργία | Όχι τόσο σοβαρή σε ένταση όσο η ατελοφοβία |
Πηγή: verywellmind.com