Πώς αλλάζει η όρεξη στους πάσχοντες από κατάθλιψη

Ο εντοπισμός βιοδεικτών, όπως οι αλλαγές στη λειτουργία του εγκεφάλου, για τη θεραπεία της κατάθλιψης, είναι δύσκολος λόγω της ποικιλίας των συμπτωμάτων των πασχόντων.

Επιστήμονες στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Tübingen και το Πανεπιστήμιο της Βόννης, με επικεφαλής τον καθηγητή Nils Kroemer, διερεύνησαν αν μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με τις αλλαγές στην όρεξη -αύξηση ή μείωση- με βάση τη λειτουργική αρχιτεκτονική του συστήματος ανταμοιβής στον εγκέφαλο.

Η κατάθλιψη έχει πολλά πρόσωπα. Η διαταραχή χαρακτηρίζεται από μια ποικιλία αλλαγών στα κίνητρα, τα συναισθήματα και τις σωματικές εμπειρίες. Πολλοί πάσχοντες από κατάθλιψη δεν χάνουν μόνο το ενδιαφέρον τους για τη ζωή, αλλά και την όρεξή τους. Ταυτόχρονα, άλλοι ασθενείς αναφέρουν αυξημένη όρεξη κατά τη διάρκεια ενός καταθλιπτικού επεισοδίου. Μέχρι στιγμής, δεν είναι γνωστά πολλά πράγματα για τις αιτίες αυτών των διαφορών στα συμπτώματα της κατάθλιψης και πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν.

Στο πλαίσιο της νέας πολυκεντρικής μελέτης, οι ερευνητές έδειξαν με τη χρήση μαγνητικής τομογραφίας, ότι οι αλλαγές της όρεξης που σχετίζονται με την κατάθλιψη, συνδέονται με συγκεκριμένες αλλαγές στο σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου.

Οι ερευνητές εξέτασαν τη λειτουργία του εγκεφάλου των πασχόντων σε κατάσταση ηρεμίας και κατέγραψαν τα ψυχολογικά τους συμπτώματα. Αυτό τους επέτρεψε να συγκρίνουν εάν τα μεμονωμένα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι πιο προβλέψιμα. Για να το κάνουν αυτό, εστίασαν στη λειτουργική συνδεσιμότητα (περιγράφει τη δύναμη της επικοινωνίας μεταξύ διαφορετικών περιοχών του εγκεφάλου) του επικλινούς πυρήνα, μιας από τις κεντρικές περιοχές στην επεξεργασία ανταμοιβών και στον έλεγχο της στοχευμένης συμπεριφοράς, με άλλες περιοχές του εγκεφάλου.

Όταν οι ασθενείς με κατάθλιψη παρουσίασαν απώλεια όρεξης κατά τη διάρκεια ενός καταθλιπτικού επεισοδίου, η δύναμη της σύνδεσης μεταξύ του συστήματος ανταμοιβής και άλλων περιοχών που παίζουν ουσιαστικό ρόλο στις αποφάσεις που βασίζονται στην αξία και στις διαδικασίες μνήμης μειώθηκε.

Αντίθετα, όταν υπήρχε αύξηση της όρεξης, οι ερευνητές παρατήρησαν μια ασθενέστερη σύνδεση μεταξύ του συστήματος ανταμοιβής και του τμήματος του εγκεφάλου που επεξεργάζεται τα γευστικά ερεθίσματα και τα σωματικά σήματα. «Αυτές οι αλλαγές στο σύστημα ανταμοιβής ήταν τόσο εμφανείς στη βαριά κατάθλιψη που ήμασταν σε θέση να προβλέψουμε εάν κάποιος θα υποφέρει από αύξηση ή απώλεια όρεξης με βάση τα ατομικά προφίλ του συστήματος ανταμοιβής», είπε ο Kroemer, περιγράφοντας τα αποτελέσματα της μελέτης. «Αντίθετα, δεν ήταν δυνατό να πούμε αν κάποιος είχε κατάθλιψη γενικά ή όχι. Επομένως, δεν είναι μόνο μια αλλαγή που έχει σημασία, αλλά κυρίως η φύση της αλλαγής συμπεριφοράς»

Δεδομένου ότι δεν υπάρχει καθολικό πρότυπο αλλαγών στο σύστημα ανταμοιβής στην κατάθλιψη, η μελέτη επισημαίνει τις δυνατότητες της ιατρικής ακριβείας. Αυτές οι νέες προσεγγίσεις δεν επικεντρώνονται σε μια γενική διάγνωση αλλά σε μεμονωμένα συμπτώματα. Με τη βοήθεια τέτοιων αλλαγών στον εγκέφαλο με βάση τα συμπτώματα, θα είναι δυνατή η ανάπτυξη πιο στοχευμένων θεραπειών που θα αντιμετωπίζουν άμεσα τα συγκεκριμένα συμπτώματα όσων επηρεάζονται στο μέλλον.

Για το λόγο αυτό, η ερευνητική ομάδα του Kroemer σχεδιάζει περαιτέρω μελέτες για βελτιωμένες μεθόδους θεραπείας χρησιμοποιώντας προσεγγίσεις νευροτροποποίησης, όπως η διέγερση του εγκεφάλου. Ο στόχος είναι να διερευνηθεί πώς ορισμένα συμπτώματα προκαλούνται από αλλαγές στον εγκέφαλο και εάν μπορούν να αντιστραφούν χρησιμοποιώντας εξατομικευμένες νευροτροποποιητικές θεραπείες.

Τα ευρήματα δημοσιεύονται στην επιθεώρηση JAMA Psychiatry.