Κ. Μάρκου: απουσία βούλησης για ψυχιατρική μεταρρύθμιση
Στη διαχρονική απουσία πολιτικής βούλησης για την προώθηση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης αλλά και στα αναγκαία χαρακτηριστικά που πρέπει να λάβει αυτή η μεταρρύθμιση από εδώ και πέρα αναφέρθηκε η βουλευτής της ΔΗΜ.ΑΡ. στη Β’ Θεσσαλονίκης, Κατερίνας Μάρκου, κατά τη διάρκεια της συζήτησης επίκαιρης επερώτησης του ΣΥΡΙΖΑ για την ψυχική υγεία προς τον Υπουργό Υγείας.
Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση έχει υποστεί σοβαρές στρεβλώσεις τα τελευταία χρόνια λόγω της κρίσης και των απαιτήσεων των δανειστών, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τη διακοπή της λειτουργίας των ψυχιατρικών νοσοκομείων από το 2011 και μετά, χωρίς παράλληλη λήψη μέτρων ομαλής μετάβασης, όπως η δημιουργία ψυχιατρικών κλινών στα γενικά νοσοκομεία και η ενίσχυση των κοινοτικών δομών και τομέων ψυχικής υγείας, επεσήμανε η κυρία Μάρκου.
Απέδωσε την αποσπασματική ως τώρα προώθηση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στην έλλειψη πολιτικής βούλησης διαχρονικά να τεθεί η ψυχική υγεία στο επίκεντρο μίας ολοκληρωμένης δημόσιας πολιτικής με αποφασιστικό τρόπο.
Έτσι, η όποια προσπάθεια περιορίστηκε στο πρόγραμμα «Ψυχαργώς», που χρηματοδοτείται κυρίως από ευρωπαϊκούς πόρους, με έμφαση στην αποασυλοποίηση ενηλίκων ασθενών, αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα τους τομείς της πρωτοβάθμιας φροντίδας ψυχικής υγείας, της πρόληψης και της φροντίδας για ειδικές ομάδες, όπως είναι τα παιδιά και οι έφηβοι.
Στη συνέχεια, παρέθεσε συγκεκριμένα στοιχεία για τη σημαντική χειροτέρευση του επιπέδου ψυχικής υγείας του πληθυσμού (αύξηση των περιστατικών κατάθλιψης αλλά και των αυτοκτονιών), τη στροφή των ασθενών προς τις δημόσιες υπηρεσίες ψυχικής υγείας, ως αποτέλεσμα της μείωσης των εισοδημάτων (τα ποσοστά προσφυγής σε δημόσιες δομές για παιδιά και εφήβους έχουν αυξηθεί σε ποσοστό 39,8% και 25,5% αντίστοιχα την περίοδο 2007-2011 ενώ στον ιδιωτικό τομέα έχουν μειωθεί κατά 35,4%) και τη διαρκή μείωση της διαθέσιμης χρηματοδότησης για την ψυχική υγεία (μείωση 10% το 2011 και περαιτέρω μείωση 55% το 2012 σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά).Αποτέλεσμα της αυξημένης ζήτησης για δημόσιες υπηρεσίες υγείας και της μείωσης των διαθέσιμων πόρων είναι να αποκλείονται ασθενείς από την πρόσβαση στην απαραίτητη φροντίδα και να τίθεται σε κίνδυνο η ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης.
Αναφέρθηκε στην προσπάθεια της ΔΗΜΑΡ και της τ. Υφυπουργού Υγείας κ. Σκοπούλη, την περίοδο συμμετοχής της στην κυβέρνηση, να εντάξει την ψυχική υγεία στις προτεραιότητες και να φέρει αλλαγές, όπως την κατάργηση της παρακράτησης της σύνταξης των νοσηλευομένων, την ενεργοποίηση και αναβάθμιση των τομεακών επιτροπών αλλά και τη δημιουργία ξεχωριστού προϋπολογισμού για την ψυχική υγεία, αλλαγές που συνάντησαν αντιστάσεις από τα άλλα δύο μέρη.
Τέλος, επανέλαβε τη θέση της ΔΗΜΑΡ για τη συνέχιση και ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, με βάση τις διακηρυγμένες αρχές της τομεοποίησης και της κοινοτικής ψυχιατρικής, με σχέδιο και σε συνάρτηση με τις οξυμένες κοινωνικές συνθήκες, με κύρια χαρακτηριστικά:α) την ανάπτυξη της πρωτοβάθμιας φροντίδας ψυχικής υγείας και την ενίσχυση και πλήρη ανάπτυξη των Τομέων Ψυχικής Υγείας σε όλη τη χώρα, β) την μετατόπιση του κέντρου βάρους από την αποασυλοποίηση στην πρόληψη των ψυχικών διαταραχών, με απαραίτητη προϋπόθεση την ανάπτυξη παιδοψυχιατρικών υπηρεσιών παράλληλα με δράσεις στην εκπαίδευση και την πολιτική πρόνοιας για τα παιδιά, γ) την αντιμετώπιση της ψυχικής διαταραχής στο πλαίσιο των κοινοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και την ανάπτυξη εξειδικευμένων υπηρεσιών για ειδικές κατηγορίες διαταραχών (όπως είναι ο αυτισμός), δ) τον πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων των ασθενών, τη συμμετοχή των ληπτών των υπηρεσιών ψυχικής υγείας στη λήψη αποφάσεων, π.χ. μέσα από τις τομεακές επιτροπές ψυχικής υγείας και την ανάληψη δράσεων ενάντια στις διακρίσεις και το στιγματισμό των ψυχικά ασθενών και ε) τη διαρκή επικαιροποίηση του προγράμματος της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας, μέσα από τη συστηματική καταγραφή των αναγκών, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία σχετικά με την απόδοση των πόρων και την αξιολόγηση των διαφόρων δομών και υπηρεσιών με βάση ποιοτικά κριτήρια.
Η κυρία Μάρκου έκλεισε την τοποθέτησή της καλώντας την ηγεσία του Υπουργείου Υγείας να πάψει να αρνείται την κατάσταση, όπως αυτή αποτυπώνεται στη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία, για την επίδραση της οικονομικής κρίσης και των ακολουθούμενων δημοσιονομικών πολιτικών στην υγεία και να διασφαλίσει τη συνέχιση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης.
