Το χρόνιο άγχος ωθεί τους χρηματιστές να αποφεύγουν το ρίσκο
Ως «φρένο» στην ανάληψη ρίσκου φαίνεται να λειτουργεί το χρόνιοστρες που διακατέχει τους χρηματιστές, τους τραπεζίτες, τους διαχειριστέςκεφαλαίων και γενικά τους επενδυτές, λόγω της αυξημένης αβεβαιότητας στιςαγορές τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα να επιβραδύνεται η ανάπτυξη και ναπαρατείνεται η οικονομική κρίση.
Αυτό προέκυψε από τα ευρήματα μίας νέας βρετανικήςεπιστημονικής έρευνας, που δημοσιεύεται στο περιοδικό της Εθνικής ΑκαδημίαςΕπιστημών των ΗΠΑ (PNAS) και υποδεικνύει για πρώτη φορά ότι έχει υποτιμηθεί ορόλος της ορμόνης του στρες, κορτιζόλης, όσον αφορά τις επενδυτικές επιλογέςτων «παικτών» σε μία οικονομία.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή του πανεπιστημίουΚέμπριτζ -και πρώην χρηματιστή στην αγορά παραγώγων της Γουόλ Στριτ- ΤζονΚόουτς, είχαν σε προηγούμενη έρευνά τους μελετήσει 68 χρηματιστές του Σίτι τουΛονδίνου επί δύο εβδομάδες, στη διάρκεια των οποίων υπήρχε αυξημένη αβεβαιότηταστην αγορά και «σκαμπανέβασμα» στις τιμές των μετοχών. Οι Βρετανοί επιστήμονεςείχαν διαπιστώσει ότι στη διάρκεια εκείνου του αγχωτικού οκταήμερου το επίπεδοτης κατ’ εξοχήν ορμόνης του στρες, της κορτιζόλης, είχε αυξηθεί 68% κατά μέσοόρο σε κάθε χρηματιστή.
Στη νέα έρευνα, που ήταν συνέχεια της προηγούμενης, οιερευνητές χρησιμοποίησαν χάπια υδροκορτιζόνης (της φαρμακευτικής μορφής τηςκορτιζόλης) για να αυξήσουν επίσης κατά 68% και επί οκτώ ημέρες το επίπεδο τηςκορτιζόλης σε μια ομάδα 36 εθελοντών (20 ανδρών και 16 γυναικών), οι οποίοιμετά κλήθηκαν να παίξουν με πραγματικά χρήματα ένα τυχερό παιγνίδι ανάληψηςκινδύνων.
Το πείραμα έδειξε ότι, μετά την τεχνητή αύξηση τηςκορτιζόλης στον οργανισμό τους, η όρεξη των εθελοντών για ανάληψη ρίσκουμειώθηκε σημαντικά κατά 44%. Οι ερευνητές έβγαλαν το συμπέρασμα ότι αυτόακριβώς συμβαίνει και στον πραγματικό κόσμο των αγορών, όπου το χρόνιο στρες,λόγω της αβεβαιότητας για την πορεία των μετοχών και των άλλωνχρηματοοικονομικών προϊόντων, οδηγεί σε ανάλογη αποφυγή ανάληψης κινδύνων.
«Υπάρχει ένας ισχυρός βιολογικός μηχανισμός εν λειτουργίαστις αγορές και κανένας, ούτε οι χρηματιστές, ούτε οι διαχειριστές κινδύνου,ούτε όσοι χαράζουν τις οικονομικές πολιτικές, έχουν επίγνωση γι’ αυτόν», δήλωσεο Τζον Κόουτς και διευκρίνισε ότι η πρόσκαιρη αύξηση της κορτιζόλης δενπροκαλεί την ίδια συμπεριφορά (αποφυγή ρίσκου) με την αύξηση της ορμόνης γιαμεγάλα χρονικά διαστήματα. «Είναι τρομακτικό να συνειδητοποιεί κάποιος ότικανένας στον κόσμο των χρηματοοικονομικών δεν γνωρίζει ότι συμβαίνουν τέτοιεςυπόγειες μεταβολές στην όρεξη του καθενός να αναλάβει κινδύνους».
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι προτιμήσεις και οι στάσεις τωνοικονομικών παραγόντων απέναντι στους οικονομικούς κινδύνους μεταβάλλονται καιδεν είναι σταθερές. Άνθρωποι και επιχειρήσεις τείνουν να «παγώνουν» από το φόβοτους στις εποχές των κρίσεων, ακριβώς τότε που οι αγορές προσφέρουν σημαντικέςευκαιρίες κέρδους.
Ο Τζ. Κόουτς επισήμανε πως μια οικονομία, ιδίως σε περιόδουςκρίσης, έχει ανάγκη ριψοκίνδυνους ανθρώπους, όμως η άνοδος της κορτιζόληςσυμβάλλει καθοριστικά στο να εξαπλώνεται μια διάθεση αποφυγής κάθε ρίσκου, μεσυνέπεια να τροφοδοτείται ένας παράλογος πεσιμισμός.
