Πώς η οικονομική κρίση αποτυπώνεται στη λογοτεχνία
Στα λογοτεχνικά βιβλία αντανακλάται, και μάλιστα αρκετάπιστά, το οικονομικό κλίμα των δέκα προηγούμενων ετών!
Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από τα συμπεράσματα μίας νέας έρευνας,που πραγματοποίησαν ερευνητές με επικεφαλής τον καθηγητή ανθρωπολογίας ΑλεξΜπέντλεϊ του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ και δημοσιεύεται στο περιοδικό «PLoSOne».
Προκειμένου να καταλήξει στο συμπέρασμα αυτό, η ερευνητικήομάδα συσχέτισε το δείκτη «οικονομικής δυστυχίας» (άθροισμα του πληθωρισμού καιτης ανεργίας) και τον δείκτη «λογοτεχνικής δυστυχίας» (πόσο ένα βιβλίο είναιφορτωμένο -και φορτισμένο- με λέξεις που εκφράζουν θυμό, φόβο, λύπη, αηδίακλπ).
Ο δείκτης «οικονομικής δυστυχίας» δημιουργήθηκε από τονσυνδυασμένο κινητό μέσο όρο πληθωρισμού και ανεργίας κατά την τελευταίαδεκαετία στις ΗΠΑ και στη Βρετανία, ενώ ο δείκτης «λογοτεχνικής δυστυχίας»αφορούσε αγγλόφωνα λογοτεχνικά βιβλία, καθώς και γερμανικά.
Ωστόσο, κατά τους ερευνητές, που αξιοποίησαν την τεράστιαβάση δεδομένων της Google με πάνω από πέντε εκατομμύρια ψηφιοποιημένα βιβλία,τα ευρήματα αυτά θα μπορούσαν να έχουν ισχύ επίσης σε άλλες χώρες και σε μηαγγλόφωνες ή γερμανόφωνες λογοτεχνίες.
«Όταν ψάξαμε εκατομμύρια βιβλία, που εκδίδονται στην αγγλικήγλώσσα κάθε χρόνο, και αναζητήσαμε εκείνες τις λέξεις που δηλώνουν μιακατάσταση δυστυχίας, βρήκαμε ότι αυτές οι λέξεις αντανακλούν τις οικονομικέςεμπειρίες των συγγραφέων κατά την προηγούμενη δεκαετία. Με άλλα λόγια, ηπαγκόσμια οικονομία συνιστά μέρος της κοινής συναισθηματικής εμπειρίας του 20ούαιώνα. Έχουμε μια συλλογική μνήμη που επηρεάζει τις συνθήκες που γράφουμε και ηοικονομία παίζει πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτή την μνήμη», εξήγησε ο επικεφαλής τηςμελέτης.
Για παράδειγμα, περίοδοι όπως η δεκαετία του ΄80 άφησαν έναιδιαίτερα «μίζερο» λογοτεχνικό αποτύπωμα, ενώ άλλες περίοδοι ένα πιο «φωτεινό».
Όπως ανέφερε ο ερευνητής δρ Αλμπέρτο Ακέρμπι, «η οικονομικήδυστυχία συμπίπτει πρωτίστως με τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο (1918), τα μεθεόρτιατης Μεγάλης Κρίσης (1935) και την ενεργειακή κρίση (1975). Όμως, σε κάθεπερίπτωση, η αντίστοιχη λογοτεχνική αντίδραση εμφάνισε υστέρηση περίπου μιαςδεκαετίας». Έτσι, ο στασιμοπληθωρισμός της δεκαετίας του ΄70 άφησε το «γκρίζο»λογοτεχνικό αποτύπωμά του στην επόμενη δεκαετία του ΄80. Αντίστοιχα τα διάσημα«Σταφύλια της Οργής», το μυθιστόρημα του Αμερικανού Τζον Στάινμπεκ, εκδόθηκαντο 1939, δέκα χρόνια μετά το «μεγάλο κραχ» του 1929.
