ΑΡΣΙ: Όχι στο κλείσιμο των ψυχιατρείων & την εξόντωση των ασθενών

Το κλείσιμο των τριών ψυχιατρείων, όπως αναφέρει, δεν είναι απλώς, μια ακόμα «μεταρρύθμιση» στα πλαίσια της λεγόμενης «δημοσιονομικής προσαρμογής», όπως πολλές άλλες, ούτε απλώς, κάποιο από τα χιλιάδες «προαπαιτούμενα μέτρα». «Είναι ο προάγγελος της κυριολεκτικής εξόντωσης των πιο αδύναμων στρωμάτων, αυτών που, για μιαν ακόμη φορά, παρουσιάζονται ως «κοινωνικό βάρος», ως «επικίνδυνοι» κλπ. ».

Η ΑΡΣΙ, σε ένα κείμενο 2.300 λέξεων, καταγράφει όλη την κατάσταση που κυριαρχεί στο κομμάτι της ψυχικής υγείας, από πέρυσι τον Αύγουστο, «που η τότε υφυπουργός Υγείας Ζ. Μακρή ανακοίνωσε το κλείσιμο των τριών ψυχιατρείων «μέσα σε δυο χρόνια», σε εφαρμογή του συμφώνου Αντόρ-Λυκουρέντζου μέχρι σήμερα με την νέα ηγεσία του υπουργείου Υγείας,

Σημειώνει δε, ότι η Ελλάδα είναι το «πειραματόζωο» του νεοφιλελευθερισμού και των ολοκληρωτικών πρακτικών του, στην προετοιμασία της «Ευρώπης του μέλλοντος». «Ψυχικά πάσχοντες, οικογένειες, εργαζόμενοι στην ψυχική υγεία, κοινωνικά κινήματα, πρέπει να δώσουν, εδώ και τώρα, την δική τους απάντηση, σ΄ αυτό που ήδη επιτελείται – και σ΄ αυτό που έρχεται. Αυτό το κλείσιμο, με τον τρόπο που γίνεται, δεν πρέπει να περάσει, αναφέρει η ΑΡΣΙ.

Επιπλέον, το πιο σοβαρό ενδεχόμενο ίσως από όλα, υπογραμμίζει η Αριστερή Συνεργασία, είναι ότι μπορεί να υπάρξει αύξηση των ψυχικά πασχόντων στον πληθυσμό των φυλακών όπως συνέβη στις ΗΠΑ. Ακόμη, το κλείσιμο των ψυχιατρείων στις ΗΠΑ, με τον ίδιο τρόπο που γίνεται τώρα στην Ελλάδα, αύξησε δραματικά την μικροπαραβατικότητα, (κυρίως για λόγους επιβίωσης) των ψυχικά πασχόντων, οι οποίοι, όπως έχουν δείξει σχετικές έρευνες, συχνά έκαναν (και κάνουν) μια μικροπαραβατική πράξη για να βρεθούν στη φυλακή όπου εκεί υπάρχει, τουλάχιστον, «ένα πιάτο φαί». «Αυτή είναι η κατάσταση που οικοδομούν οι εντεταλμένοι της τρόικας και στην Ελλάδα - όπου ήδη, το ποσοστό των ψυχικά πασχόντων μεταξύ των αστέγων έχει αυξηθεί».

Το χρονικό του κλεισίματος των ψυχιατρείων, όπως το ξεδιπλώνει η ΑΡΣΙ έχει ως εξής:

«Πέρυσι η τότε υφυπουργός Υγείας κυρία Μακρή, δήλωνε «Όχι βιαστικά, αλλά γρήγορα», να πραγματοποιηθεί το κλείσιμο και ζητούσε οι διοικήσεις των ψυχιατρείων να δηλώσουν, «εντός δέκα ημερών», σε ποιές δομές θα μεταφέρονταν οι ασθενείς χρόνιας παραμονής, έτσι ώστε να έχουν φύγει μέχρι το τέλος του 2013 και μετά ν΄ ακολουθήσει η μεταφορά των κλινικών στα γενικά νοσοκομεία και η ίδρυση δικαστικού ψυχιατρείου. Εκανε, μάλιστα, και επίσκεψη μέσα στο ΨΝΑ τη στιγμή που όλοι οι αρμόδιοι απουσίαζαν.

Φέτος, και πάλι μέσα στο κατακαλόκαιρο, το ίδιο σκηνικό : η νέα υφυπουργός κυρία Κ. Παπακώστα, αναμασώντας την ίδια μαγνητοταινία που υπαγόρευσε ο ίδιος, όπως και πέρσι, εκφωνητής, αφού ανακοίνωσε το, «μέσα σ΄ ένα χρόνο», πλέον, κλείσιμο των ψυχιατρείων και τις σχετικές ενέργειες που θα γίνουν, βρήκε και πάλι εύσχημη αφορμή (το 18 Ανω, του οποίου την συρρίκνωση/συγχώνευση επίσης προετοιμάζει) και υποδοχή προκειμένου να επαναλάβει το σχέδιο του κλεισίματος και να σπείρει εφησυχασμό στο προσωπικό του ΨΝΑ ως προς το εργασιακό του μέλλον».

«Έχουμε επανειλημμένα τονίσει, ότι το σχέδιο του κλεισίματος των τριών ψυχιατρείων δεν έχει καμιά σχέση με την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, αλλά, σε διαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση με αυτήν, συνιστά ψυχιατρική απορρύθμιση και μνημονιακή επιταγή», αναφέρει η ΑΡΣΙ και συνεχίζει:

«Χωρίς να εγκαθιδρύονται, κατ΄ ουδένα τρόπο, διαδικασίες αποιδρυματοποίησης, ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και μετάβασης στην κοινότητα, με ταυτόχρονο τον μετασχηματισμό του θεσμού, έφυγαν βιαστικά περίπου 30 υπερήλικες. Πέντε πήγαν σε δομές εκτός Αθήνας (Κόρινθο, Τρίκαλα, Κέρκυρα), όπου υπήρχε πρόσφορη κενή θέση, χωρίς να λαμβάνεται καθόλου υπόψιν ο τόπος καταγωγής, το όποιο συγγενικό περιβάλλον, η όποια σχέση είχαν αναπτύξει όλα τα χρόνια, ακόμα και ζώντας μέσα στο άσυλο. Για τους λάτρεις του «βρετανικού μοντέλου» (όπως, και στο βαθμό, που το κατάλαβαν) ήταν σαν από ένα ψυχιατρείο στο Λονδίνο, επειδή δεν θα βρίσκονταν θέσεις εκεί, να στέλνονταν άνθρωποι σε δομές στο Μπίρμινχαμ, στη Γλασκώβη, ή ακόμα και στο Μπέλφαστ....

Τώρα, η φούρια των τελευταίων μηνών για «άδειασμα», φαίνεται να αντικαθίσταται από μια νέα φούρια, αυτή των λόγων, που προετοιμάζουν την επόμενη και ανοιχτά καταστροφική φάση:
Σε μια βδομάδα, είπαν, θα ξέρουμε αυτό που «δεν μάθαμε» για πολλά χρόνια : σε ποια γενικά νοσοκομεία θα μεταφερθούν οι ψυχιατρικές κλινικές των τριών ψυχιατρείων. Είναι σαφές ότι δεν υπάρχουν κατάλληλοι και επαρκείς χώροι και πολύ περισσότερο ότι αυτοί δεν μπορούν να δημιουργηθούν σε λίγους μήνες. Είναι, ωστόσο, σκανδαλώδες αυτό που διαχέεται «ανεπίσημα» ότι κάποιες από τις κλινικές θα μεταφερθούν σε γενικά νοσοκομεία όπου ήδη υπάρχει ψυχιατρική κλινική!!!

Είναι επίσης, σκανδαλώδες ότι το πλάνο της μεταφοράς συνίσταται στην περαιτέρω μείωση των ψυχιατρικών κλινών, στη βάση του ευφυολογήματος του Διοικητή του ΨΝΑ ότι, αφού κάποιοι ασθενείς έχουν μείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα στα τμήματα εισαγωγών (ΨΤΕ) και θα πρέπει να μεταφερθούν σε στεγαστικές δομές, τότε οι κλίνες «οξέων» που χρειάζονται, είναι αυτές που μένουν αν αφαιρέσουμε τους «χρόνιους» που νοσηλεύονται στα ΨΤΕ (τους ασθενείς του άρθρου 69 και τους λεγόμενους νεο- χρόνιους).

Οι υπολογισμοί είναι για 12-15 κλίνες (που θα μεταβούν στο γενικό νοσοκομείο) από 27 ανά τμήμα που έχει, πχ, το ΨΝΑ. Και αυτό τη στιγμή που τεκμηριωμένες προσεγγίσεις υπολογίζουν ότι στην Ελλάδα χρειάζονται, για μιαν αξιοπρεπή ψυχιατρική φροντίδα, τουλάχιστον 400 ψυχιατρικές κλίνες επιπλέον αυτών που υπάρχουν. Αλλωστε, είναι γνωστό ότι η μεταφορά των ψυχιατρικών κλινικών στο γενικό νοσοκομείο δεν σημαίνει, καθαυτή, «ψυχιατρική μεταρρύθμιση», καθώς είναι γνωστό ότι οι μηχανικές καθηλώσεις, οι κλειδωμένες πόρτες και τα ράντζα εκεί συχνά υπερτερούν αυτών στο ψυχιατρείο».

Η Αριστερή Ριζοσπαστική Συνεργασία Ιατρών, αναφέρεται ακόμη και σε δημοσίευμα των New York Times (Απρίλιος 2014), «όπου η γνωστή σε όλους μας Απονοσοκομειοποίηση, εδώ και 50 χρόνια, στις ΗΠΑ, οδήγησε την αναλογία των ψυχιατρικών κλινών προς τον πληθυσμό, από 1 προς 300, το 1955, στο 1 προς 3000 σήμερα, ενώ στην Ελλάδα, πριν το κλείσιμο των τριών ψυχιατρείων, η αναλογία είναι περί το 1 προς 8000 (πιθανόν και παραπάνω). Καταλαβαίνει κανείς τι θα γίνει αν μειωθούν και άλλο οι ψυχιατρικές κλίνες...»

Και κάτι ακόμα σημαντικό: το βίαιο κλείσιμο των ψυχιατρείων στις ΗΠΑ, χωρίς, ως επί το πλείστον, εναλλακτικές κοινοτικές υπηρεσίες, είχε οδηγήσει στη δραματική αύξηση του αριθμού και του ποσοστού των ψυχικά πασχόντων στον πληθυσμό των φυλακών. Στην Αλαμπάμα, που πέρσι κατάργησε οριστικά και τα εναπομείναντα ψυχιατρεία (και εδώ, «μέσα σε ένα χρόνο»), ήδη την προηγούμενη περίοδο, με το σταδιακό κλείσιμο, ο πληθυσμός των ψυχικά πασχόντων στις φυλακές της είχε αυξηθεί, από το 5%, το 1971, στο 20%, το 2007. Αντίστοιχοι είναι οι αριθμοί σε όλες τις Πολιτείες των ΗΠΑ. Φέτος, σύμφωνα με έρευνα της "Νational Sheriffs Association" (δηλαδή, της Αστυνομίας), που δημοσιεύτηκε στις 8/4/2014 (The Treatment of Persons with Mental Illness in Prisons and Jails), ο αριθμός των εγκλείστων στο «δικαστικό ψυχιατρείο» της Αλαμπάμα, από 40, έφτασε, ένα χρόνο μετά το κλείσιμο, τους 268, ενώ στη φυλακή Τζέφερσον της εν λόγω Πολιτείας, οι ψυχικά πάσχοντες είναι 483!!! Αντίστοιχες είναι οι αναλογίες σε όλες τις Πολιτείες των ΗΠΑ.

Η επιχείρηση «Καιάδας» συμπληρώνεται από τις, όχι αβάσιμες, φήμες που διαρρέουν ότι διερευνάται η εκδοχή να μεταφερθούν σε άσυλα ανιάτων «κατάκοιτοι» ασθενείς, υπέργηροι και άλλοι (κάτι που έχει ετοιμαστεί και με νομοθετική ρύθμιση από την εποχή της Ζ. Μακρή, για όσους θα διαγιγνώσκονται ότι έχουν, υποτίθεται, πρωτίστως οργανικό και όχι ψυχιατρικό πρόβλημα). Τέλος, το δικαστικό ψυχιατρείο/δικαστική φυλακή για τους ασθενείς με το άρθρο 69 ΠΚ ολοκληρώνει το «ολοκαύτωμα της ψυχικής υγείας» που υλοποιείται από τους αδίστακτους εντολοδόχους, στα πλαίσια και της οικοδόμησης ενός «κράτους ασφαλείας», με τις φυλακές «υψίστης ασφαλείας» κλπ.

«Δεν μπορεί να κλείσει το ψυχιατρείο χωρίς τομεοποίηση των υπηρεσιών, χωρίς πλήρες και ολοκληρωμένο δίκτυο κοινοτικών υπηρεσιών, χωρίς κοινωνικό κράτος που θα στηρίζει τους ψυχικά πάσχοντες στον τόπο κατοικίας, χωρίς εργασιακή ένταξη, χωρίς αλλαγή του «τρόπου σκέψης και πράξης» της ψυχιατρικής, χωρίς τον πρωταγωνιστικό ρόλο, στις όποιες αλλαγές, των άμεσα ενδιαφερομένων υποκειμένων, των ψυχικά πασχόντων και των λειτουργών ψυχικής υγείας», τονίζει η ΑΡΣΙ και καταλήγει λέγοντας:

«Μόνο όταν έχουν προχωρήσει αυτοί οι όροι μπορούμε να μιλάμε για μεταφορά κλινικών στο γενικό νοσοκομείο - και αυτό υπό όρους κατάλληλους αρχιτεκτονικά, επάρκειας προσωπικού κλπ. Μετασχηματισμός δεν είναι ν΄ αρχίσει κανείς από το τελικό στάδιο μιας μακρόχρονης και πολυεπίπεδης διαδικασίας, πόσο μάλλον όταν με την υποστελέχωση που υπάρχει τώρα, όχι μόνο η έλλειψη νοσηλευτών είναι απαγορευτική για το όλο «εγχείρημα», αλλά και ο αριθμός των γιατρών σε κάθε τμήμα δεν επιτρέπει ούτε καν την καθημερινή εφημερία της κλινικής».

Διαβάστε ακόμη:

Η ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και το καυτό πόρισμα