Α. Ξανθός: Απαραίτητο ένα Εθνικό Σχέδιο για την προώθηση του μητρικού θηλασμού

Αναλυτικότερα, στην ομιλία του ο κ. Ξανθός ανέφερε τα εξής:

«Η προαγωγή του μητρικού θηλασμού, αλλά και η ενδυνάμωση της κουλτούρας της πρόληψης, της αγωγής υγείας, της έμφασης στην πρωτοβάθμια φροντίδα, είναι πάρα πολύ κρίσιμοι και σημαντικοί παράγοντες.

Σήμερα, μετά από πάρα πολλά χρόνια αρχίζει σιγά σιγά η πολιτεία να δίνει την προτεραιότητα που αξίζει σε αυτό το πεδίο. Ξέρετε πολύ καλά ότι είχαμε ένα σύστημα υγείας πολύ νοσοκομειοκεντρικό, ιατροκεντρικό και επικεντρωμένο στην περίθαλψη.

Διαχρονικά το μεγάλο έλλειμμα ήταν στο πεδίο της πρόληψης, της αγωγής υγείας, της παρέμβασης στην κοινότητα, της φροντίδας έξω από τους νοσοκομειακούς χώρους.

Νομίζω ότι αυτό κενό πάμε σιγά σιγά να το καλύψουμε με την ανάπτυξη ενός νέου δικτύου υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας, ενός νέου μοντέλου.

Είναι σε εξέλιξη αυτή την περίοδο η μεταρρύθμιση για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) και οφείλω να πω ότι και εδώ μέσα είναι δύο άνθρωποι, ο Τάκης Παναγιωτόπουλος και η κυρία Αντωνιάδου, οι οποίοι μαζί με άλλους σημαντικούς πανεπιστημιακούς, τον Χρήστο Λιονή, τον Αλέξη Μπένο και τον αείμνηστο τον Αντώνη Κούτη, συνέβαλαν καταλυτικά στη συγκρότηση της αρχικής ιδέας, του αρχικού σχεδίου.

Ήταν οι άνθρωποι που μας βοήθησαν, μας έδωσαν ένα πρώτο υλικό, με βάση το οποίο κινηθήκαμε. Με δυσκολίες, με προβλήματα, με καθυστερήσεις, είμαστε τώρα σε μια φάση που αυτό το μοντέλο αρχίζει σιγά σιγά να εφαρμόζεται.

Έχουμε 47 νέες Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟΜΥ) σε λειτουργία αυτή την περίοδο στη χώρα. Οι πρώτοι οικογενειακοί γιατροί και οι άλλοι επαγγελματίες υγείας έχουν πιάσει δουλειά.

Αρχίζουν να αναπτύσσουν εξωστρεφείς παρεμβάσεις. Να πραγματοποιούν δράσεις στην κοινότητα, δράσεις ενημέρωσης στα σχολεία, έρχονται σε επαφή με τους εκπροσώπους των τοπικών κοινωνιών.

Είναι μια νέα κουλτούρα που αναπτύσσεται σιγά σιγά στο σύστημα και θεωρώ ότι σε αυτή συγκαταλέγεται και ο μητρικός θηλασμός, που αποδεδειγμένα αποτελεί έναν δείκτη καλής υγείας.

Είναι απολύτως τεκμηριωμένο επιστημονικά ότι συνεισφέρει σημαντικά στη βελτίωση της υγείας της μητέρας και του παιδιού, ενώ το ποσοστό του μητρικού θηλασμού σε μια χώρα είναι –όπως είπε και ο κύριος Βατόπουλος– ένας κρίσιμος δείκτης δημόσιας υγείας.

Νομίζω λοιπόν ότι σιγά σιγά γίνεται προσπάθεια αυτή η νέα προσέγγιση και η νέα κουλτούρα να ενδυναμωθεί στο σύστημα υγείας και να ενισχύσει το στοίχημα της ανθρωποκεντρικής και ποιοτικής φροντίδας.

Αυτό είναι το στοίχημα στην επόμενη φάση. Περάσαμε μια πολύ μεγάλη δυσκολία τα 3 προηγούμενα χρόνια. Καταφέραμε με τεράστια προσπάθεια, κατ’ αρχήν του ανθρώπινου δυναμικού του συστήματος, αλλά και με ορισμένες κρίσιμες παρεμβάσεις από την πλευρά της πολιτείας, να διασφαλίσουμε την επιβίωση του συστήματος υγείας.

Αυτό, επιτρέψτε μου να πω, ότι δεν ήταν ούτε δεδομένο, ούτε αυτονόητο, ούτε εύκολο. Χρειάστηκε πολύς κόπος, πολλή προσπάθεια. Χρειάστηκε και μια κρίσιμη ενίσχυση με ανθρώπινους και υλικούς πόρους.

Ήταν κεντρική επιλογή της κυβέρνησης και της πολιτείας να συμβεί αυτό, γιατί καταλαβαίνουμε την τεράστια κοινωνική αξία που έχει η αποδοτική λειτουργία ενός δημόσιου συστήματος υγείας.

Τώρα λοιπόν είναι η ώρα που πρέπει να δώσουμε την προτεραιότητα που χρειάζεται και στην πρωτοβάθμια φροντίδα, στην πρόληψη και στην αγωγή υγείας.

Νομίζω ότι εδώ πραγματικά συνέβαλε το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού με το πρόσφατο βιβλιάριο υγείας των παιδιών, που είναι μια πολύ σημαντική αλλαγή και έχουμε πλέον ένα εξαιρετικό εγχειρίδιο που προάγει αυτή την κουλτούρα της πρόληψης, της αγωγής υγείας και δίνει κατευθυντήριες οδηγίες στους γονείς σε θέματα προαγωγής της υγείας των παιδιών τους. Πολύ σημαντικές είναι και οι δύο έρευνες που πραγματοποίησε σε εθνικό επίπεδο, το 2007 και το 2017, για τον μητρικό θηλασμό, των οποίων τα στοιχεία θα παρουσιαστούν στη συνέχεια.

Φαίνεται ότι η κρίση σε αυτόν τον τομέα μάλλον επέδρασε θετικά. Είναι από τους λίγους τομείς της καθημερινότητας και του κοινωνικού κράτους που η κρίση δεν είχε αρνητικές παρενέργειες.

Αυτό νομίζω ότι πρέπει να το αξιολογήσουμε και να το ενδυναμώσουμε. Τώρα πια έχουν γίνει πολλά βήματα. Τα περισσότερα νοσοκομεία είναι φιλικά προς τα βρέφη. Σημαντική είναι και η κατεύθυνση που δώσαμε για τη συναίνεση της μητέρας σε περίπτωση που επιλέγει τη διακοπή του μητρικού θηλασμού.

Προσπαθούμε να βάλουμε ορισμένες δικλείδες ασφαλείας, έτσι ώστε να είμαστε σίγουροι ότι είναι αντικειμενική και τεκμηριωμένη επιλογή το να μη θηλάσει μια γυναίκα το παιδί της, αλλά νομίζω ότι αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι ένα συνολικό, όπως σωστά έχει επισημανθεί, Εθνικό Σχέδιο για την προώθηση του μητρικού θηλασμού.

Αυτό είναι ένα μεγάλο στοίχημα. Χρειαζόμαστε συνολικά σε πάρα πολλούς τομείς της δημόσιας υγείας, εθνικά σχέδια δράσης αυτόν τον καιρό και όσον αφορά τους μείζονες παράγοντες κινδύνου, και όσον αφορά τις πρώτες αιτίες θανάτου στη χώρα, δηλαδή τον καρκίνο και τα καρδιαγγειακά.

Έχουμε την παχυσαρκία, ιδιαίτερα την παιδική παχυσαρκία, το αλκοόλ, το κάπνισμα. Είναι πάρα πολλοί οι παράγοντες αυτοί που σήμερα μετά τη φάση της σταθεροποίησης, της ευστάθειας και της εύρυθμης λειτουργίας του συστήματος υγείας, νομίζω ότι πρέπει να δώσουμε την απαραίτητη έμφαση και προσοχή.

Νομίζω ότι αυτή πρέπει να είναι η πολιτική δέσμευση από την πλευρά μας. Προφανώς χρειάζεται και περισσότερη εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας.

Αυτή η κουλτούρα της πρωτοβάθμιας φροντίδας που αναπτύσσουμε, δίνει ρόλο και στα υπόλοιπα επαγγέλματα υγείας, στις μαίες, στους νοσηλευτές, στους επισκέπτες υγείας, στους κοινωνικούς λειτουργούς.

Υπάρχει δηλαδή ένα πλαίσιο που ευνοεί μια ολιστική οπτική και μια ολοκληρωμένη φροντίδα. Αυτό θεωρώ ότι είναι όντως ένα μεγάλο διακύβευμα και θα προσπαθήσουμε στο επόμενο διάστημα, σε συνεργασία με την επιστημονική κοινότητα, με τα ερευνητικά κέντρα της χώρας, με το πολύ αξιόλογο επιστημονικό δυναμικό που έχουμε, να κάνουμε τα βήματα τα οποία είναι απαραίτητα σήμερα για να επενδύσουμε πραγματικά στην υγεία, ως ένα κρίσιμο δίχτυ κοινωνικής ανάπτυξης και ευημερίας.

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ και εύχομαι καλή επιτυχία».