Ξανθός: Νέο κοινωνικό Συμβόλαιο & Αξιολόγηση Ιατρικής Τεχνολογίας, αντίβαρο στην υγειονομική φτώχεια

Ο υπουργός επανέλαβε πως η Ελλάδα μαστίζεται από «υγειονομική φτώχεια» αλλά και από πολύ υψηλές τιμές νέων φαρμάκων, οι οποίες αυξήθηκαν σε τέτοιο βαθμό που είναι οικονομικά απρόσιτα για πολλούς ευρωπαίους πολίτες. Για τον λόγο αυτόν, είναι αδήριτη ανάγκη η χάραξη μιας νέας εθνικής φαρμακευτικής πολιτικής, ενός νέου ισχυρού κοινωνικού συμβολαίου προς όφελος των ασθενών αλλά και του συστήματος υγείας.

Αναλυτικά, το πλήρες κείμενο της ομιλίας του κ. Ξανθού έχει ως εξής:

Στη χώρα μας η «υγειονομική φτώχεια» συνιστά ένα νέο κοινωνικό φαινόμενο, παράγωγο της κρίσης και απότοκο της νεοφιλελεύθερης λογικής που δίνει προτεραιότητα στην περιστολή του Κοινωνικού Κράτους για την επίτευξη της δημοσιονομικής σταθερότητας και της οικονομικής ανάκαμψης.

Οι πολιτικές που ακολουθήθηκαν μέχρι σήμερα δεν διασφάλισαν ούτε την καθολική και ισότιμη πρόσβαση στο φάρμακο ούτε τη βιωσιμότητα του δημοσίου Συστήματος Υγείας. Στόχος μας είναι η χάραξη μιας νέας εθνικής φαρμακευτικής πολιτικής, ενός νέου ισχυρού κοινωνικού συμβολαίου ανάμεσα στην Πολιτεία, στην κοινωνία και στους φορείς της αγοράς φαρμάκου.

Το φάρμακο είναι ο κατ’ εξοχήν χώρος όπου η οικονομία της αγοράς έχει αποδείξει ότι αδυνατεί να λειτουργήσει με όρους ευρύτερου κοινωνικού συμφέροντος. Η επιστημονική έρευνα – πού συχνά στηρίζεται σε δημόσιους πόρους – παράγει φαρμακευτική και βιοτεχνολογική καινοτομία που μπορεί να συμβάλλει στην ανακούφιση των ασθενών και να επηρεάσει την πρόγνωση ή ακόμα και να θεραπεύσει σοβαρά και απειλητικά για τη ζωή νοσήματα, αλλά η πρόσβαση των ανθρώπων σε αυτά, ακόμα και σε αναπτυγμένες χώρες, δεν είναι αυτονόητη ούτε δεδομένη. Ζητούμενο για εμάς είναι η οικοδόμηση δίκαιων, βιώσιμων, χωρίς αποκλεισμούς και αποτελεσματικών Συστημάτων Δημόσιας Υγείας, τα οποία θα αξιοποιούν γρήγορα την φαρμακευτική καινοτομία προς όφελος των ασθενών.

Η φαρμακευτική βιομηχανία της ΕΕ είναι από τις πλέον ανταγωνιστικές βιομηχανίες στην Ευρώπη κι ωστόσο αυτό που καταγράφεται επίσημα τις τελευταίες δεκαετίες είναι ότι οι τιμές των νέων φαρμάκων αυξήθηκαν σε τέτοιο βαθμό που είναι οικονομικά απρόσιτα για πολλούς ευρωπαίους πολίτες. Χρειάζεται – στο μέτρο αυτό – να προωθηθεί μία Ε&Α με γνώμονα τις ανάγκες των ασθενών και τη διαφάνεια αναφορικά με το κόστος (συμπεριλαμβανομένων και των κλινικών δοκιμών), η οποία θα προάγει παράλληλα την κοινωνική ευθύνη στον φαρμακευτικό τομέα και θα συμβάλλει στον καθορισμό της δίκαιης τιμής. Είναι κοινός τόπος ότι τα περισσότερα φάρμακα δεν αποτελούν παραδείγματα γνήσιας καινοτομίας, αλλά είναι συχνά προϊόντα που ακολουθούν το πρότυπο ήδη καθιερωμένου προϊόντος ή έχουν υποβληθεί σε μικροτροποποιήσεις, η δε έγκρισή τους χορηγείται κυρίως μέσω συμπληρωματικών επεκτάσεων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.

Η δυνατότητα πρόσβασης των ασθενών σε πραγματικά καινοτόμα φάρμακα με τεκμηριωμένο κλινικό όφελος και θετική επίδραση στην εξέλιξη της νόσου και την ποιότητα ζωής, είναι κρίσιμη πολιτική προτεραιότητα, η οποία προϋποθέτει την ανάληψη πρωτοβουλιών σε τρία επίπεδα:

1. τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου και αξιόπιστου εθνικού συστήματος Αξιολόγησης της Τεχνολογίας Υγείας, στο πλαίσιο του οποίου θα είναι δυνατή η αξιολόγηση των φαρμάκων προστιθεμένης αξίας σε σύγκριση με τη βέλτιστη διαθέσιμη εναλλακτική, ενώ θα λαμβάνεται υπόψη το επίπεδο καινοτομίας και η ανάλυση κόστους-οφέλους σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Βρισκόμαστε στη διαδικασία επεξεργασίας ενός μεταβατικού σταδίου το οποίο ελπίζουμε να θέσουμε σε εφαρμογή μέσα στο πρώτο τρίμηνο του έτους και παράλληλα προχωρούμε τον σχεδιασμό για τη δημιουργία του ανεξάρτητου οργανισμού ΗΤΑ, ο οποίος ελπίζουμε να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις αρχές του δευτέρου εξαμήνου του 2017.

Θεωρούμε πως οι προσπάθειες αυτές δεν θα έχουν πιθανότητες επιβίωσης χωρίς τον ενεργό ρόλο και τη συνεργασία τόσο της φαρμακοβιομηχανίας όσο και των ίδιων των ασθενών και επομένως η συνέργειά τους είναι κεντρικό στοιχείο των σχεδιασμών μας.

2. Την εμβάθυνση της διευρωπαϊκής συνεργασίας, η οποία συνοψίζεται στην ανάπτυξη του δικτύου EUnetHTA, μια πρωτοβουλία που ήδη έχει αρχίσει να παράγει αποτελέσματα και την οποία υποστηρίζουμε ανεπιφύλακτα, και

3. Τη διακρατική συνεργασία στο θέμα της αξιολόγησης τεχνολογιών υγείας (ΗΤΑ). Η διοργάνωση από το Υπουργείο Υγείας τον περασμένο Ιούλιο της Υψηλού Επιπέδου Συνάντησης της Αθήνας με τη συμμετοχή υπουργών και στελεχών των Υπουργείων Υγείας των κρατών του Ευρωπαϊκού Νότου, αλλά και η συμμετοχή της χώρας μας στις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η Πορτογαλία για τη δημιουργία μιας Ομάδας Υψηλού Επιπέδου για θέματα αξιολόγησης και διαπραγμάτευσης της φαρμακευτικής καινοτομίας, είναι ενδεικτικά.

Έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε και θεωρούμε πως με την ώριμη και ειλικρινή συνεργασία όλων των μερών της αλυσίδας του φαρμάκου θα τα καταφέρουμε, κατέληξε ο υπουργός Υγείας.