Οι παρατηρήσεις της Ένωσης Νοσηλευτών Ελλάδος για το νέο Οργανισμό του «Αττικόν»

Αναλυτικά οι παρατηρήσεις της Ένωσης όπως υπογράφει το Διοικητικό Συμβούλιο της Ε.Ν.Ε. και ειδικότερα ο Πρόεδρος και ο Γεν. Γραμματέας κ.κ. Δημήτρης Σκουτέλης Αριστείδης Δάγλας, έχουν ως εξής:

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 1 του σχεδίου, «Η Νοσηλευτική Υπηρεσία αποτελεί Διεύθυνση, διαρθρώνεται σε πέντε (5) Νοσηλευτικούς Τομείς, οι οποίοι λειτουργούν σε επίπεδο Υποδιευθύνσεων και σε τριάντα πέντε (35) Τμήματα».

Σύμφωνα, δε, με τις διατάξεις του άρθρου 20 του εν λόγω σχεδίου, «Στη Νοσηλευτική Υπηρεσία προΐστανται: στη Διεύθυνση υπάλληλος του κλάδου ΠΕ Νοσηλευτικής, στους Τομείς υπάλληλοι του κλάδου ΠΕ ή ΤΕ Νοσηλευτικής, ή του κλάδου ΤΕ Μαιευτικής για τη Γυναικολογική – Μαιευτική Κλινική και το Μαιευτήριο».

2. Αρχικώς θα πρέπει να επισημανθεί, ότι ενώ στο άρθρο 7 του σχεδίου γίνεται ρητή μνεία σε 35 νοσηλευτικά τμήματα, εν συνεχεία στο άρθρο 20 δεν λαμβάνεται μέριμνα για τον προσδιορισμό των προϊσταμένων των ως άνω νοσηλευτικών τμημάτων. Επί του σημείου τούτου το σχέδιο και δη το άρθρο 20 αυτού χρήζει συμπλήρωσης.

3. Πέραν τούτου θα πρέπει, επίσης, να παρατηρηθεί, ότι το προβάδισμα ή άλλως η αποκλειστικότητα που αποδίδεται στους νοσηλευτές της κατηγορίας ΠΕ όσον αφορά την κατάληψη της θέσεως Διευθυντή/τριας της νοσηλευτικής υπηρεσίας είναι μάλλον αναχρονιστική και ανεπίκαιρη, ενόψει του πλήθους ή άλλως του πλούτου των τυπικών και ουσιαστικών προσόντων που συγκεντρώνουν πλέον πολλοί νοσηλευτές της κατηγορίας ΤΕ.

Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και πέραν των όποιων τυπικών και ουσιαστικών προσόντων, κρίσιμο στοιχείο για τον προσδιορισμό των κλάδων, από τους οποίους δύνανται να προέρχονται οι υπάλληλοι που προορίζονται για κατάληψη θέσεων ευθύνης συγκεκριμένων οργανικών μονάδων, είναι οπωσδήποτε η ειδικότητα των κλάδων, αλλά και το αντικείμενο των εν λόγω οργανικών μονάδων.

Εν προκειμένω και κατ’ακριβολογία των χρησιμοποιουμένων όρων, δεν υπάρχει θεσμοθετημένος διακριτός κλάδος ΠΕ Νοσηλευτικής, ούτε κλάδος ΤΕ Νοσηλευτικής, όπως εσφαλμένως αναφέρεται στις διατάξεις του άρθρου 20 του σχεδίου. Υπάρχουν μόνον νοσηλευτές, ήτοι υπάλληλοι φέροντες τον επαγγελματικό τίτλο του άρθρου 5§2 Α του Νόμου 1579/1985, οι οποίοι ανήκουν στις κατηγορίες ΠΕ και ΤΕ και εκτελούν εν τοις πράγμασι τα ίδια υπηρεσιακά καθήκοντα.

Η επισήμανση αυτή είναι ιδιαιτέρως κρίσιμη, δοθέντος ότι βασικό προσδιοριστικό στοιχείο εκάστου κλάδου είναι προφανώς τα υπηρεσιακά καθήκοντα που καλούνται ή άλλως υποχρεούνται να εκτελούν οι υπάλληλοι που ανήκουν στον κλάδο αυτό. Χαρακτηριστικώς μνημονεύεται η διάταξη του άρθρου 30§1 του Δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα, σύμφωνα με την οποία «ο υπάλληλος εκτελεί τα καθήκοντα του κλάδου ή της ειδικότητάς του».

Εκ της προμνησθείσας διατάξεως διαφαίνεται με τον πλέον εύληπτο τρόπο η υπαρκτή σχέση αλληλεξάρτησης μεταξύ κλάδου και υπηρεσιακών καθηκόντων. Υπ’αυτήν την έννοια, υπάλληλοι που εκτελούν τα ίδια υπηρεσιακά καθήκοντα δεν μπορούν να ανήκουν σε διαφορετικό κλάδο.
Στην περίπτωση που μας απασχολεί και δη στις νοσηλευτικές υπηρεσίες όλων των νοσοκομείων της χώρας, όλοι οι νοσηλευτές, ανεξαρτήτως κατηγορίας, εκτελούν τα ίδια υπηρεσιακά καθήκοντα.

Δοθέντος, λοιπόν, ότι εξ απόψεως επαγγελματικών δικαιωμάτων, κατ’επέκταση, δε, και υπηρεσιακών καθηκόντων, υπάρχει σαφής ταύτιση μεταξύ των νοσηλευτών των κατηγοριών ΤΕ και ΠΕ, θα πρέπει να γίνει δεκτό, ότι άπαντες οι νοσηλευτές ανήκουν στον ίδιο ενιαίο κλάδο. Ενόψει της παραπάνω διαπίστωσης, η εισαγωγή οιασδήποτε μορφής προβαδίσματος υπέρ των νοσηλευτών ΠΕ εις βάρος των ανηκόντων στον αυτό κλάδο νοσηλευτών ΤΕ κρίνεται παράνομη και αντισυνταγματική, ως παραβιάζουσα την αρχή της ισότητας.

Σε συνέχεια της ανάλυσης, που αφορά την ειδικότητα των κλάδων, εκ της οποίας προκύπτει ότι άπαντες οι νοσηλευτές ανήκουν εντέλει στον ίδιο κλάδο, ακολουθούν ορισμένες κρίσιμες σκέψεις εν σχέσει με το αντικείμενο των οργανικών μονάδων, ως κριτήριο για τον προσδιορισμό των κλάδων εκείνων, από τους οποίους δύνανται να προέρχονται οι καταλαμβάνοντες θέσεις ευθύνης στις εν λόγω οργανικές μονάδες.

Καθ’ερμηνεία, λοιπόν, των διατάξεων του άρθρου 84§7 του Δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα έχει κριθεί, ότι ο καθορισμός με τον οργανισμό μιας υπηρεσίας των κλάδων ΠΕ, ΤΕ, ΔΕ, των οποίων οι υπάλληλοι κρίνονται για την κατάληψη θέσεων προϊσταμένων των οργανικών της μονάδων γίνεται ανάλογα όχι με το επίπεδο του κλάδου, αλλά με την ειδικότητα και το αντικείμενο κάθε μιας από τις μονάδες αυτές. Έτσι, μπορεί με τον οργανισμό να αποκλεισθούν οι υπάλληλοι μιας ή και δύο κατηγοριών, ανεξαρτήτως επιπέδου των κατηγοριών αυτών, εφόσον η ειδικότητά τους δεν έχει ή έχει λιγότερη συνάφεια με το αντικείμενο εργασιών της συγκεκριμένης οργανικής μονάδας. Δεν μπορεί, όμως, να αποκλεισθούν οι υπάλληλοι μιας από τις ίδιες κατηγορίες που έχουν την ίδια ή συναφή ειδικότητα με άλλη κατηγορία, που με τον οργανισμό καθορίστηκε ότι επιλέγει προϊστάμενο στη μονάδα αυτή (ΔΕφΑθ 949/1990).

Με άλλα λόγια, και ενόψει της αυτονόητης ανάγκης αντιστοίχησης της ειδικότητας του κλάδου με το αντικείμενο της υπηρεσίας, στο πλαίσιο της καθιερούμενης με το άρθρο 4 του Συντάγματος αρχής της ισότητας δεν μπορεί να αποκλείονται αδικαιολόγητα υπάλληλοι μιας κατηγορίας, που έχουν την ίδια ή συναφή ειδικότητα με άλλη κατηγορία από την οποία επιλέγονται οι προϊστάμενοι (ΔΕφΘεσ 243/2002).

Εν προκειμένω, όπως ήδη προαναφέρθηκε, οι νοσηλευτές των κατηγοριών ΠΕ και ΤΕ φέρουν τον ίδιο επαγγελματικό τίτλο, ασκούν το ίδιο επάγγελμα ως υποχρεωτικά μέλη του ίδιου επαγγελματικού συλλόγου – ΝΠΔΔ, ενώ εκτελούν τα ίδια υπηρεσιακά καθήκοντα στους φορείς απασχόλησής τους. Κατά συνέπεια, η ειδικότητά τους δεν είναι μόνο απόλυτα συναφής, αλλά ταυτόσημη. Ενόψει τούτου και δεδομένου του αντικειμένου των νοσηλευτικών υπηρεσιών ως οργανικών μονάδων καθίσταται προφανές, ότι η καθιέρωση προβαδίσματος υπέρ των νοσηλευτών ΠΕ είναι αδικαιολόγητη και προσκρούει στην αρχή της ισότητας.

Σημειωτέον, ότι αντίστοιχο επιχείρημα δύναται να συναχθεί και από το περιεχόμενο της υπ’αριθμ.πρωτ. ΔΟΑ/Φ.13/180/οικ.15725/18-06-2007 εγκυκλίου του Τμήματος Προγραμματισμού Ανθρώπινου Δυναμικού & Αξιολόγησης Θέσεων του Υπουργείου Εσωτερικών.

Ειδικότερα, δια της ως άνω εγκυκλίου υποστηρίζεται, ότι είναι δέουσα η πρόβλεψη περί της δυνατότητας επιλογής ως προϊσταμένων υπαλλήλων κατά σειρά προτεραιότητας κατηγορίας ΠΕ, μόνον εφόσον κρίνεται, ότι οι λειτουργίες της συγκεκριμένης οργανικής μονάδας απαιτούν γνωστική υποδομή πανεπιστημιακού επιπέδου.

Στην περίπτωση των νοσηλευτικών υπηρεσιών, βάσει των διδαγμάτων της νοσηλευτικής επιστήμης και τέχνης, τα οποία είναι γνωστά εις όλους τους νοσηλευτές, θεωρείται τουλάχιστον αδιανόητο να υποστηριχθεί με βάσιμο και επιστημονικά τεκμηριωμένο τρόπο, ότι για την κατάληψη των αντίστοιχων θέσεων ευθύνης απαιτείται γνωστική υποδομή πανεπιστημιακού επιπέδου. Με άλλα λόγια, κατά γενικότερη ομολογία, οι θέσεις ευθύνης των νοσηλευτικών υπηρεσιών δύνανται κάλλιστα να καταλαμβάνονται και από νοσηλευτές της κατηγορίας ΤΕ με απόλυτη επιτυχία, όπως εξάλλου αποδεικνύουν πλείστα παραδείγματα του παρελθόντος και του παρόντος.

Ενόψει τούτων, εκ της υπ’αριθμ.πρωτ. ΔΟΑ/Φ.13/180/οικ.15725/18-06-2007 εγκυκλίου συνάγεται σαφώς, ότι στις νοσηλευτικές υπηρεσίες δεν θα πρέπει να καθιερώνεται προβάδισμα για την κατάληψη θέσεων ευθύνης, όπως η διευθυντική θέση, υπέρ των νοσηλευτών ΠΕ, δοθέντος ότι κάτι τέτοιο δεν απαιτείται βάσει των επιστημονικών διδαγμάτων.

4. Τέλος, στο άρθρο 12 του σχεδίου αναφέρεται ότι «Οι αρμοδιότητες της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας ορίζονται ως ακολούθως: α. Η παροχή Πρωτοβάθμιας, Δευτεροβάθμιας και Τριτοβάθμιας Τεκμηριωμένης Νοσηλευτικής Φροντίδας, στα άτομα που νοσηλεύονται στο Νοσοκομείο, σε αυτά που προσέρχονται στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών, στα Εξωτερικά Ιατρεία και τα Κέντρα Υγείας του Νοσοκομείου (...)».

Εν προκειμένω θα πρέπει να παρατηρηθεί, ότι με τις διατάξεις του άρθρου 2 παρ. 2 του Νόμου 4238/2014 «Τα Κέντρα Υγείας της Χώρας με τις αποκεντρωμένες μονάδες τους (Πολυδύναμα Περιφερειακά Ιατρεία, Περιφερειακά Ιατρεία, Ειδικά Περιφερειακά Ιατρεία) μεταφέρονται και εντάσσονται στην οργανωτική δομή των οικείων Δ.Υ.Πε. και αποτελούν εφεξής αποκεντρωμένες οργανικές μονάδες τους».