Νοσοκομείο Φυλακών Κορυδαλλού: Από το 2009 στο ΕΣΥ, αλλά...

Της Γεωργίας Λινάρδου

Το κυρίαρχο στοιχείο από τη μέχρι τώρα επίσημη καταγραφή, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Υγείας και σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Onmed.gr, είναι –όπως χαρακτηριστικά μας είπαν– πως: «Δεν επρόκειτο για νοσηλευτικά ιδρύματα, αλλά για φυλακές μέσα στη φυλακή».

«Από αυτοψία που έχουμε κάνει, οι συνθήκες διαβίωσης είναι απαράδεκτες, οι ασθενείς δεν λαμβάνουν τη θεραπεία που χρειάζονται. Πεθαίνουν αβοήθητοι», περιγράφουν πηγές του υπουργείου Υγείας, επιβεβαιώνοντας πλήρως τα όσα εδώ και καιρό καταγγέλλουν οι ίδιοι οι κρατούμενοι στο Νοσοκομείο και στο Ψυχιατρείο του Κορυδαλλού.

Κι όμως, μέχρι πριν από μερικούς μήνες, η προηγούμενη κυβέρνηση επικοινωνούσε πως η ένταξη των δύο αυτών ιδρυμάτων στο ΕΣΥ είναι άμεσης προτεραιότητας. Και τότε, όμως, όποιος γνώριζε την κατάσταση γελούσε πικρά.

Πέραν αυτού, να θυμίσουμε όμως ότι τόσο το Νοσοκομείο όσο και το Ψυχιατρείο των Φυλακών είναι ενταγμένα στο ΕΣΥ από το 2009! Γίνεται; Όλα φαίνεται πως γίνονται στην Ελλάδα. Όμως ο νόμος ουδέποτε εφαρμόστηκε. Αυτή η πολιτική απροθυμία, σε συνδυασμό με τη γραφειοκρατική παλινδρόμηση και τα στοιχεία της οικονομικής κρίσης, κόστισαν και συνεχίζουν να κοστίζουν σε ανθρώπινες ζωές και φυσικά σε εθνικές καταδίκες από την Ευρώπη...

Πηγές του υπουργείου Υγείας σχολιάζουν πως: «Αυτός ο νόμος δεν προχώρησε καθώς δεν υπήρχε η πολιτική βούληση για να επιλυθεί το θέμα, ενώ παράλληλα υπήρξαν αντιδράσεις από εργαζόμενους και περίοικους των νοσοκομείων που επρόκειτο να υπαγάγουν τους ασθενείς από το νοσοκομείο των Φυλακών Κορυδαλλού. Γι' αυτό εμείς θα εκπονήσουμε έναν σοβαρό σχεδιασμό που θα σέβεται τα δικαιώματα των ασθενών, αλλά και θα αποτελέσει αντικείμενο ευρείας συναίνεσης. Υπάρχει πλάνο που επεξεργαζόμαστε αλλά δεν έχουμε ακόμα καταλήξει οριστικά, επομένως δεν είναι ανακοινώσιμο. Προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που αφορούν στην υποστελέχωση και την έλλειψη εξοπλισμού».

Να σημειώσουμε ότι την Τετάρτη 1η Απριλίου πραγματοποιήθηκε η πρώτη σύσκεψη στο υπουργείο Υγείας προκειμένου να οριστικοποιηθεί η επίσημη καταγραφή των προβλημάτων, τόσο του Νοσοκομείου όσο και του Ψυχιατρείου των Φυλακών Κορυδαλλού.

Το «Κολαστήριο»

Έτσι φτάσαμε στο σημείο κρατούμενοι από το Ψυχιατρείο να χρησιμοποιούν παράνομα μέσα ώστε να πιέσουν μέσω της δημοσιότητας να εφαρμοσθεί η... νομιμότητα. Άνοιξαν σελίδα στα social media (την τιτλοφόρησαν «Κολαστήριο») και μέσω αυτής διοχέτευαν και διοχετεύουν το κοινό με σοκαριστικές πληροφορίες και εικόνες αθλιότητας.

Τραγική ειρωνεία... Πριν από μερικούς μήνες πέθανε από φυματίωση ο κρατούμενος που είχε δημιουργήσει το «Κολαστήριο»!

Όπως προκύπτει από τις φωτογραφίες των ανθρώπων που έμειναν πίσω, ούτε καν για φυλακή μιλάμε. Χειρότερα και από φυλακή κατάντησαν με τα χρόνια αυτά τα δύο «νοσηλευτήρια». Κι όσο περνά ο καιρός, η κατάσταση χειροτερεύει.

Ανήκουν στο ΕΣΥ ή σε νόμο του 1940;

Τα νοσοκομεία, αν και είναι ενταγμένα στο ΕΣΥ με τον νόμο 3772/2009, υπάγονται στον Σωφρονιστικό Κώδικα. Γιατί; Διότι εκείνος ο νόμος προέβλεπε την έκδοση διατάγματος –μετά από πρόταση των τότε υπουργών Οικονομίας (Γ. Παπακωνσταντίνου), Υγείας (Μαρ. Ξενογιαννακοπούλου) και Δικαιοσύνης (Χ. Καστανίδη)– το οποίο θα ρύθμιζε επιμέρους οργανωτικά και λειτουργικά θέματα. Δυστυχώς, εκείνο το διάταγμα... χρεοκόπησε. Όπως και μια κοινή υπουργική απόφαση για τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας. Κι εν τέλει έμεινε μόνη της μια διάταξη του Ν.1397/83 (περί ΕΣΥ) η οποία και επέβαλλε τη «μέριμνα για την στελέχωση με ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, την υγειονομική οργάνωση και την υλικοτεχνική υγειονομική υποδομή και εξοπλισμό» (;)

Βαριά άρρωστοι άνθρωποι σέρνονται στη βρώμα, στην απλυσιά και στην απόγνωση. Αβοήθητοι. Επικίνδυνα μεταδιδόμενα νοσήματα αφήνονται στο έλεος της... μοίρας.

Τι κατάφεραν να κάνουν οι «σοφές» πολιτικές αποφάσεις ή οι κοινές υπουργικές «ανασφάλειες» των τελευταίων χρόνων; Να απαξιώσουν δύο νοσηλευτικά ιδρύματα, να τα εξαθλιώσουν και –για να μιλήσουμε με όρους αγοράς– στο διά ταύτα να τα πληρώνει η πολιτεία διπλά και τριπλά.

Εν τέλει, το Ψυχιατρικό Κατάστημα Κορυδαλλού διέπεται ακόμη από τον... Αναγκαστικό Νόμο 2349/1940 (Μεταξικός-περί ιδρύσεως Ψυχιατρικού Παραρτήματος παρά τινι των εν Αθήναις Φυλακών); Και το Νοσοκομείο Κρατουμένων εξαρτάται ακόμη από το νομοθετικό διάταγμα 1113/1949 (από ιδρύσεως του); Αν και εμπλέκονται πολλοί νόμοι. Στην πράξη και τα δύο αυτά ιδρύματα καθορίζονται από τον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας Γενικών Καταστημάτων Κράτησης τύπου Α και Β με βάση υπουργική απόφαση του 2003! (αρ. υπ. αποφ. 58819/7.4.2003).

Αύξηση νοσηλευομένων και έλλειψη όλων των άλλων...

Εν μέσω κυριολεκτικά της οικονομικής κρίσης και συγκεκριμένα το 2011, εισήλθαν στο Ψυχιατρείο του Κορυδαλλού 1382 και εξήλθαν 1381 κρατούμενοι-νοσηλευόμενοι, σύμφωνα με την επίσημη έκθεση της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές. Η χωρητικότητα του Ψυχιατρείου είναι 160 άτομα: «Για το ιατρικό προσωπικό προβλέπονται οκτώ θέσεις ψυχιάτρων και ενός παθολόγου, όλες τους, ωστόσο, κενές. Το κενό συμπληρώνεται με 6-8 εξωτερικούς ψυχιάτρους, οι οποίοι αμείβονται κατ' επίσκεψη και επισκέπτονται το ΨΚΚ δύο ημέρες κάθε εβδομάδα. Με την ίδια εργασιακή σχέση παρέχουν τις υπηρεσίες τους και ιατροί άλλων ειδικοτήτων (11 τον αριθμό). Οι νοσηλευτές είναι τρεις, εκ των οποίων μια γυναίκα (6 προβλεπόμενες θέσεις), αλλά χρέη νοσηλευτού εκτελούν και επτά φύλακες. Υπάρχει ένας ψυχολόγος (2 προβλεπόμενες θέσεις) και τέσσερις κοινωνικοί λειτουργοί (6 προβλεπόμενες θέσεις). Προβλέπονται επίσης τέσσερις θέσεις κλάδου ΠΕ σωφρονιστικού ενηλίκων, ενός κοινωνιολόγου και τριών εγκληματολόγων, όλες τους, ωστόσο, κενές».

Στην έκθεση του 2012 περιγράφονται αποτρόπαιες συνθήκες νοσηλείας, ενώ με θλίψη διαπιστώνουμε την ύπαρξη των «μπλε» κελιών ακόμη και σήμερα, όπως περιγράφουν κάποιοι κρατούμενοι. Τι είναι αυτά; Διαβάζω από την έκθεση: «Στο υπόγειο υπάρχουν τρία "μπλε κελιά". Πρόκειται για θαλάμους απομόνωσης με πόρτα και τοίχους επενδυμένους με μαλακό υλικό, δάπεδο από τσιμέντο, χωρίς κρεβάτι ή στρώμα. Στα δύο από αυτά βρίσκονταν δύο ολόγυμνοι άνδρες, όχι σε διέγερση κατά την ώρα της επίσκεψης. Στη θέα των επισκεπτών έκρυβαν με τα χέρια τους (προφανώς από συστολή) τα γεννητικά τους όργανα. Ούρα έξω από αυτά τα κελιά». Τρία χρόνια μετά από αυτήν την δυσώδη και απάνθρωπη κατάσταση που περιγράφει η Επιτροπή του υπουργείου Δικαιοσύνης, δε βρισκόμαστε απλά στο μηδέν, αλλά στο πολύ πιο... κάτω.

Πριν από περίπου ένα μήνα, η Σοφία Τζιτζίκου από το Κοινωνικό Ιατρείο-Φαρμακείο Αθήνας μαζί με τη Αύρα Παπαθανασίου (οδοντίατρο) συνόδευσαν τον υπουργό Δικαιοσύνης Ν. Παρασκευόπουλο και τον αναπληρωτή υπουργό Υγείας Α. Ξανθό στην επίσκεψη τους στο Νοσοκομείο των Φυλακών Κορυδαλλού.

«Οι εικόνες που αντικρίσαμε στην τετράωρη περιήγησή μας στους χώρους του "νοσοκομείου", κάθε άλλο παρά υγειονομικό ίδρυμα θυμίζουν. Σε θαλάμους όπου συνολικά μπορούν να νοσηλευθούν 80 άτομα, αυτήν την στιγμή φιλοξενούνται περισσότερα από 200!!», περιγράφει λίγες ώρες αργότερα.

Γι' αυτό το Νοσοκομείο όπου έχουν τριπλασιαστεί οι ασθενείς κρατούμενοι με AIDS, φυματίωση και ψώρα, η γυναίκα αυτή που έχει αφιερώσει τη ζωή της στην αλληλεγγύη, αναφέρει: «Η στοιχειώδης, έστω, συντήρηση/απολύμανση του χώρου είναι ανύπαρκτη (τουαλέτες, λουτρά με ανοιχτές αποχετεύσεις και δυσοσμία). Δεν υπάρχει πουθενά αντισηπτικό για την απολύμανση των χεριών των ασθενών και του προσωπικού».

Πάμε και στην απαξίωση που κοστίζει σε ζωές και χρήμα. Περιγράφει: «Τα εργαστήρια (μικροβιολογικό, ακτινολογικό), είναι εφοδιασμένα με μηχανήματα περασμένων δεκαετιών».

Επίλογος: Από το ρεπορτάζ καταλάβαμε ότι για να μπορέσουν αυτά τα δύο νοσηλευτικά ιδρύματα των κρατουμένων στις Φυλακές Κορυδαλλού να λειτουργήσουν στο ΕΣΥ ή το ΕΣΥ να λειτουργήσει σε αυτά, θα πρέπει όχι μόνον να στελεχωθούν με προσωπικό, αλλά όπως υποστηρίζουν κρατούμενοι και σωφρονιστικοί υπάλληλοι «να γκρεμιστούν και να φτιαχτούν από την αρχή»!

Με την ελπίδα, λοιπόν, ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας Α. Ξανθός –μια που το βάρος πέφτει αναγκαστικά στο συγκεκριμένο υπουργείο– να αποδειχθεί σε δυνατό λύτη ενός δύσκολου «παζλ», όπως το Νοσοκομείο και το Ψυχιατρείο Κρατουμένων Φυλακών Κορυδαλλού.