Όταν το επιχειρείν ματώνει: Η υγεία και η τεχνολογία κλάδοι που αποχωρούν από την Ελλάδα

Ως βασικοί λόγοι φυγής είναι η φορολογική αστάθεια, η πρόσβαση σε κεφάλαια, η υψηλή φορολογία και η γραφειοκρατία. Η Βουλγαρία, η Κύπρος, οι ΗΠΑ και κυρίως οι χώρες της Δυτ. Ευρώπης, είναι οι χώρες τις οποίες στοχεύουν οι ελληνικές επιχειρήσεις για το μεγάλο τους άνοιγμα.

Τα παραπάνω στοιχεία, περιλαμβάνονται σε έρευνα που πραγματοποίησε η Endeavor Greece, διεθνής μη κερδοσκοπικός οργανισμός στήριξης της επιχειρηματικότητας, η οποία καταγράφει την τάση των ελληνικών επιχειρήσεων για μεταφορά της έδρας ή μέρους της δραστηριότητάς τους στο εξωτερικό. Η έρευνα διεξήχθη σε δείγμα 300 επιλεγμένων επιχειρήσεων διαφόρων κλάδων και μεγεθών κατά το διάστημα 23-31 Μαρτίου.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, 39% των επιχειρήσεων εξετάζουν το ενδεχόμενο μεταφοράς της έδρας τους στο εξωτερικό, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από την αντίστοιχη έρευνα της Endeavor τον περασμένο Ιούλιο, μετά την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων και της τραπεζικής αργίας.

Το ποσοστό αυτό υποδηλώνει ότι συνολικά περισσότερες από 9.000 μικρές, μεσαίες και μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις αξιολογούν αυτήν τη στιγμή τα συν και πλην της μεταφοράς τους σε χώρα του εξωτερικού. Ταυτόχρονα, σε ποσοστό 15%, οι επιχειρήσεις του δείγματος δηλώνουν ότι έχουν ήδη μεταφέρει την έδρα τους στο εξωτερικό.

Οι κλάδοι των οποίων οι εταιρείες θεωρούν πιο πιθανή τη μεταφορά έδρας στο εξωτερικό είναι η τεχνολογία και η υγεία. Αντίθετα, στον αγροτικό τομέα και στα καταναλωτικά προϊόντα, επιχειρήσεις κατά 80% επιθυμούν την παραμονή τους στη χώρα.

Οι κυριότεροι λόγοι δραστηριοποίησης στην Ελλάδα είναι η παραδοσιακή παρουσία στη χώρα και η καλή γνώση της εγχώριας αγοράς (53%) καθώς και οι ευκαιρίες ανάπτυξης που παρουσιάζονται παρά την κρίση (51%). Ενώ σημαντικός παράγοντας είναι και το υψηλής ποιότητας ανθρώπινο δυναμικό της χώρας (39%). Το χαμηλό κόστος του ανθρώπινου δυναμικού αναφέρθηκε επίσης σε ποσοστό 20% ενώ με μικρότερα ποσοστά βρίσκουμε την πρόσβαση σε πρώτες ύλες και καλούς συνεργάτες. Αξίζει να αναφερθεί ότι κανείς από τους συμμετέχοντες δεν ανέφερε την κρατική στήριξη ως λόγο παραμονής στην Ελλάδα.

Αντίστοιχα, ως βασικοί λόγοι φυγής σημειώνονται η φορολογική αστάθεια (60%), η πρόσβαση σε κεφάλαια (55%), η υψηλή φορολογία (51%) και η γραφειοκρατία (42%). Λιγότερο σημαντικοί λόγοι είναι η δυσκολία στις συναλλαγές λόγω των κεφαλαιακών ελέγχων και η αρνητική εικόνα της χώρας στο εξωτερικό.

Οι λόγοι για να παραμείνουν οι εταιρείες στην Ελλάδα διαφοροποιούνται, όπως είναι αναμενόμενο, ανά κλάδο. Συγκεκριμένα, στους παραδοσιακούς κλάδους, όπως τα καταναλωτικά προϊόντα και η μεταποίηση, η μακροχρόνια παρουσία στην αγορά και η καλή γνώση της αποτελούν τα βασικά κριτήρια παραμονής. Σε τομείς που η χώρα διαθέτει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, όπως ο αγροτικός τομέας και ο τουρισμός, οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται στην αγορά αποτελούν το βασικό κίνητρο παραμονής στη χώρα. Τέλος, σε τομείς που βρίσκονται σε αναδιάρθρωση ή στηρίζονται στην καινοτομία, όπως η τεχνολογία, η υγεία και οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, το υψηλής ποιότητας ανθρώπινο δυναμικό της χώρας καθορίζει την επιλογή των επιχειρήσεων.

Αντίθετα με την κυρίαρχη αντίληψη ότι οι ελληνικές εταιρείες αναζητούν καταφύγιο σε χώρες όπως η Βουλγαρία, ο δημοφιλέστερος προορισμός είναι στην πραγματικότητα οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης.

Οι μισές επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφεραν ότι θα επέλεγαν τις χώρες αυτές, κυρίως λόγω της σταθερότητας και της ευκολότερης πρόσβασης σε κεφάλαια. Για τους ίδιους λόγους επιλέγονται και οι ΗΠΑ, κυρίως από τεχνολογικές εταιρείες, σε μικρότερο ποσοστό (10%). Η Κύπρος είναι επίσης μεταξύ των επιλογών σε ποσοστό 16%, λόγω της σταθερότητας και της χαμηλής φορολογίας. Η χαμηλή φορολογία είναι και ο βασικός λόγος επιλογής της Βουλγαρίας, που όμως δηλώνεται μόνο στο 5% των απαντήσεων.

Οι συμμετέχοντες στην έρευνα δεν φαίνονται αισιόδοξοι για το μέλλον καθώς σε ποσοστό 56% πιστεύουν ότι η κατάσταση στη χώρα θα βελτιωθεί σε περισσότερα από 5 χρόνια ενώ μόλις το 9% βλέπει βελτίωση στην επόμενη διετία. Τα ποσοστά αυτά βρίσκονται σε αντίθεση με αντίστοιχα αποτελέσματα της έρευνας της Endeavor το Μάιο του 2014, καθώς σε ποσοστό 64% οι συμμετέχοντες είχαν απαντήσει ότι αναμένουν βελτίωση στα επόμενα 2 χρόνια και μόλις το 4% έκανε λόγο για περισσότερα από πέντε χρόνια.

Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι το 80% των συμμετεχόντων δηλώνει ότι αν άρχιζε σήμερα την επιχειρηματική ή επαγγελματική του δραστηριότητα θα το έκανε στο εξωτερικό και όχι στην Ελλάδα.