Ατμοσφαιρική ρύπανση και πολυνοσηρότητα: Τι έδειξε η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα μελέτη του είδους

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μέχρι σήμερα μελέτη παγκοσμίως για τις πολλαπλές μακροχρόνιες επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία.

Η πολυνοσηρότητα ορίζεται ως η παρουσία δύο ή περισσότερων προβλημάτων σωματικής ή ψυχικής υγείας και επηρεάζει το 27% των ενηλίκων στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Αυξάνει τη χρήση των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης και το κόστος της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης, αλλά η συσχέτισή της με την ατμοσφαιρική ρύπανση δεν είχε μελετηθεί μέχρι τώρα στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Η μελέτη, με επικεφαλής τους ερευνητές στο Ινστιτούτο Ψυχιατρικής, Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης του King's College του Λονδίνου, έδειξε ότι τα υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης λόγω της κυκλοφορίας των οχημάτων -λεπτά σωματίδια 2,5 (PM2,5) και διοξείδιο του αζώτου (NO2)- συσχετίστηκαν με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης τουλάχιστον δύο μακροπρόθεσμων προβλημάτων υγείας. Οι ισχυρότερες συσχετίσεις παρατηρήθηκαν για συνυπάρχουσες νευρολογικές, αναπνευστικές, καρδιαγγειακές και κοινές παθήσεις ψυχικής υγείας όπως η κατάθλιψη και το άγχος.

Σύμφωνα με την Amy Ronaldson, συνεργάτιδα του Ινστιτούτου Ψυχιατρικής, Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης στο King's College του Λονδίνου και πρώτη συγγραφέα της μελέτης, «τα άτομα με περισσότερα από ένα μακροχρόνια προβλήματα υγείας, έχουν χαμηλότερη ποιότητα ζωής και μεγαλύτερη εξάρτηση από το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης. Η έρευνά μας έχει δείξει ότι οι άνθρωποι που ζουν σε περιοχές με υψηλότερη ατμοσφαιρική ρύπανση που σχετίζεται με τις εκπομπές ρύπων αυτοκινήτων, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν πολλαπλά προβλήματα υγείας. Η μελέτη δεν αποδεικνύει ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί πολυνοσηρότητα, αλλά δικαιολογεί περαιτέρω έρευνα σε αυτόν τον τομέα. Δείχνει ότι απλά μέτρα για τη μείωση των επιπέδων κυκλοφορίας, θα μπορούσαν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής και να μειώσουν την πίεση στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης».

Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από την UK Biobank -μια μεγάλης κλίμακας βιοϊατρική βάση δεδομένων που περιέχει ανώνυμες πληροφορίες γενετικής, τρόπου ζωής και υγείας για μισό εκατομμύριο ανθρώπους στο Ηνωμένο Βασίλειο, ηλικίας μεταξύ 40 και 69 ετών. Οι συμμετέχοντες αξιολογήθηκαν για 36 χρόνιες παθήσεις σωματικής και πέντε ψυχικής υγείας. Ως πολυνοσηρότητα ορίστηκε η παρουσία δύο ή περισσότερων από αυτές τις παθήσεις.

Τα δεδομένα σωματικής και ψυχικής υγείας από την UK Biobank το 2010 συνδέθηκαν με την εκτιμώμενη συγκέντρωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη διεύθυνση κατοικίας των συμμετεχόντων.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες που εκτέθηκαν σε υψηλότερες συγκεντρώσεις (πάνω από 10 μg/m3) λεπτών σωματιδίων είχαν 21% αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης δύο ή περισσότερων προβλημάτων υγείας σε σύγκριση με εκείνους που εκτέθηκαν σε συγκεντρώσεις κάτω των 10 μg/m3.

Για τους συμμετέχοντες που εκτέθηκαν σε πάνω από 30 μg/m3 NO2, η έρευνα έδειξε 20% αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης δύο ή περισσότερων προβλημάτων υγείας σε σύγκριση με όσους εκτέθηκαν σε συγκεντρώσεις NO2 κάτω από 20 μg/m3.

Μεταξύ αυτών με πολλαπλές παθήσεις, η αυξημένη έκθεση τόσο στα PM2,5 όσο και στο NO2 συνδέθηκε με μεγαλύτερη σοβαρότητα των συμπτωμάτων.

Το πώς επηρεάζει πολλά όργανα και συστήματα ταυτόχρονα η ατμοσφαιρική ρύπανση, δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητό, υπάρχουν όμως κάποιες ενδείξεις ότι μηχανισμοί όπως η φλεγμονή , το οξειδωτικό στρες και η ανοσολογική ενεργοποίηση θα μπορούσαν να προκληθούν από σωματίδια του αέρα, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν βλάβες στον εγκέφαλο, την καρδιά, το αίμα, τους πνεύμονες και το έντερο, τονίζει ο Δρ. Ιωάννης Μπακόλης από το King's College.

Οι ερευνητές εντόπισαν πολλά μοτίβα στις συσχετίσεις: Οι ισχυρότερες συνδέσεις ήταν κυρίως μεταξύ παθήσεων που σχετίζονται με το αναπνευστικό (άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια), με το καρδιαγγειακό σύστημα (κολπική μαρμαρυγή, στεφανιαία νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια) αλλά και με νευρολογικές και κοινές ψυχικές παθήσεις (εγκεφαλικό επεισόδιο, κατάχρηση ουσιών, κατάθλιψη, άγχος).

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό έντυπο Frontiers in Public Health.