Ποιοι ηλικιωμένοι κινδυνεύουν να πεθάνουν μέσα σε ένα χρόνο μετά από χειρουργείο

Οι ερευνητές υποστηρίζουν τώρα, ότι έχουν εντοπίσει δύο βασικούς παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες κακής έκβασης ενός χειρουργείου στους ηλικιωμένους.

Σύμφωνα με νέα αμερικανική μελέτη, οι ηλικιωμένοι που έχουν αδυναμία ή πάσχουν από άνοια, έχουν μεγάλες πιθανότητες να πεθάνουν εντός ενός χρόνου μετά από ένα σοβαρό χειρουργείο.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι από τους Αμερικανούς ηλικίας 65 ετών και άνω που υποβλήθηκαν σε σοβαρή χειρουργική επέμβαση μεταξύ 2011 και 2017, το 13% πέθαναν μέσα στον επόμενο χρόνο.

Από αυτούς το 28% είχαν αδυναμία το 33% είχαν άνοια.

Ο βαθμός στον οποίο η ίδια η χειρουργική επέμβαση προκάλεσε αυτούς τους θανάτους, είναι ασαφής.

«Όταν περνά πάνω από ένας χρόνος, είναι πιο δύσκολο να γίνει άμεση σύνδεση με τη χειρουργική επέμβαση», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Δρ. Thomas Gill, καθηγητής γηριατρικής στην Ιατρική Σχολή του Yale.

Είναι όμως πιθανό η διαδικασία της επέμβασης να παίζει σημαντικό ρόλο στην επιδείνωση της υγείας αυτών των ηλικιωμένων.

Ο Gill είπε ότι το συνολικό ποσοστό θνησιμότητας στην ομάδα μελέτης -13% σε διάστημα ενός έτους- είναι σημαντικά υψηλότερο από ό,τι θα αναμενόταν για τους Αμερικανούς αυτής της ηλικίας.

Σημαίνει άραγε αυτό ότι πολλοί ηλικιωμένοι έκαναν επεμβάσεις που δεν έπρεπε να γίνουν;

Σε κάποιες περιπτώσεις αυτό μπορεί όντως να ισχύει, είπε ο Gill. Πιστεύει όμως ότι το πιο σημαντικό είναι πως οι πιο ευπαθείς ηλικιωμένοι χρειάζονται καλύτερη φροντίδα τόσο πριν όσο και μετά την επέμβαση.

Αρχικά, είπε ο Gill, οι ηλικιωμένοι ασθενείς θα πρέπει να αξιολογούνται για αδυναμία ή πρώιμη άνοια (η οποία συχνά δεν διαγιγνώσκεται) πριν από μια προαιρετική χειρουργική επέμβαση.

Όσοι έχουν σημάδια αδυναμίας -όπως χαμηλό βάρος, αργή κίνηση ή κόπωση- μπορεί να ωφεληθούν από μια θεραπεία για τη βελτίωση της φυσικής τους κατάστασης, για παράδειγμα.

Οι αναισθησιολόγοι, είπε ο Gill, ενδέχεται να λάβουν διαφορετικές αποφάσεις σχετικά με τον τύπο της αναισθησίας που θα χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, με βάση πληροφορίες από αυτή την προεγχειρητική αξιολόγηση.

Για τους ασθενείς με πιθανή άνοια, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να προλαμβάνεται και να αντιμετωπίζεται το παραλήρημα. Αυτή είναι μια κοινή μετεγχειρητική επιπλοκή στους ηλικιωμένους, αλλά μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαρή και μακροχρόνια σε άτομα με άνοια.

Τα ευρήματα βασίστηκαν σε ένα εθνικά αντιπροσωπευτικό δείγμα 992 ηλικιωμένων Αμερικανών, 65 ετών και άνω. Όλοι υποβλήθηκαν σε τουλάχιστον μία σοβαρή χειρουργική επέμβαση μεταξύ 2011 και 2017. Σοβαρή θεωρείται οποιαδήποτε επέμβαση γίνεται σε χειρουργείο με γενική αναισθησία.

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι τα ποσοστά θανάτου εντός του έτους που ακολούθησε μετά από επείγουσα χειρουργική επέμβαση ήταν πολύ υψηλότερα από ό,τι μετά από προγραμματισμένες επεμβάσεις: περίπου 22% έναντι 7%. Ομοίως, η ηλικία προκάλεσε μεγάλη διαφορά: Τα άτομα στις ηλικίες των 80 και των 90 είχαν από 2,5 έως έξι φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από ότι τα άτομα στην ηλικία των 60.

Η ηλικία δεν ήταν όμως ο μόνος σοβαρός παράγοντας. Η αδυναμία ήταν ένας σημαντικός παράγοντας, όπως διαπίστωσε η μελέτη: Από τους ηλικιωμένους που δεν ήταν αδύναμοι, μόνο το 6% πέθαναν εντός ενός έτους μετά το χειρουργείο έναντι 28% όσων ήταν αδύναμοι.

Εν τω μεταξύ, το ποσοστό θνησιμότητας μεταξύ των ατόμων χωρίς σημάδια άνοιας ήταν λίγο κάτω από το 12%, σε σύγκριση με σχεδόν 33% μεταξύ αυτών με πιθανή άνοια.

Τίποτα από αυτά δεν σημαίνει ότι οι ηλικιωμένοι με αυτές τις παθήσεις δεν πρέπει να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση.

Ωστόσο, ο Gill είπε ότι όταν συνιστάται η χειρουργική επέμβαση, οι ασθενείς και οι οικογένειες θα πρέπει να βεβαιωθούν ότι υπάρχει μια «σαφής ένδειξη» για αυτό και να συζητήσουν τα πιθανά οφέλη, τους κινδύνους και τις εναλλακτικές λύσεις. Εάν αποφασίσουν να χειρουργηθούν, είπε, θα πρέπει να ρωτήσουν εάν υπάρχουν τρόποι βελτιστοποίησης της υγείας τους πριν από την επέμβαση.

Όσον αφορά τη μετεγχειρητική φροντίδα, ο Gill πρότεινε να συμβουλεύονται ένα γηρίατρο - ειδικό στη φροντίδα ηλικιωμένων.

Οι ηλικιωμένοι και οι οικογένειές τους δεν νοιάζονται μόνο για το πόσα χρόνια ζωής τους απομένουν, αλλά και για την ποιότητα ζωής αυτών των χρόνων, τονίζει.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση JAMA Surgery.