Πατούλης: Να κάνουμε τον εμβολιασμό εθνική υπόθεση – Εκστρατεία ενημέρωσης για τα εμβόλια ενηλίκων

της Διονυσίας Προκόπη

Η εκστρατεία έχει ως στόχο να γίνει ευρέως γνωστό ότι ο εμβολιασμός δεν σταματά στην παιδική ηλικία. Στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών περιλαμβάνονται 13 εμβόλια τα οποία ενδείκνυνται για ενήλικες και καλύπτουν 17 νοσήματα.

Τη μεγάλη πλειονότητα του ενήλικου πληθυσμού, όμως, ιδίως άνω των 65 ετών, αφορούν τα εμβόλια της εποχικής γρίπης, της πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας και του έρπητα ζωστήρα. Για το λόγο αυτό, η ενημερωτική εκστρατεία επικεντρώνεται στα τρία αυτά εμβόλια και θα διαρκέσει μέχρι τον Ιανουάριο του 2020.

Οι περισσότερες ενημερωτικές ημερίδες με ομιλητές έγκριτους γιατρούς – λοιμωξιολόγους, θα πραγματοποιηθούν τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο στα κεντρικά ΚΑΠΗ των Δήμων. Η πρόσκληση του κοινού θα γίνει μέσα από τις δημοτικές δομές, με την αποστολή ηλεκτρονικών προσκλήσεων, την ανάρτηση αφισών σε επιλεγμένα σημεία κ.α. Η πρώτη εκδήλωση θα γίνει στο Δήμο Αγίου Δημητρίου, στις 4 Νοεμβρίου 2019. Συνολικά, συμμετέχουν 11 Δήμοι της Αττικής, 2 της Θεσσαλονίκης, 2 της Θεσσαλίας, ενώ ενημερώσεις θα γίνουν και στους Δήμους Δράμας, Σερρών, Χαλκίδας, Κορίνθου και Ναυπλίου.

Το πρόγραμμα παρουσίασαν σε συνέντευξη Τύπου, την Τρίτη (29/10/2019), ο πρόεδρος του Ελληνικού Διαδημοτικού Δικτύου Υγιών Πόλεων του Π.Ο.Υ., πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών και Περιφερειάρχης Αττικής, Γιώργος Πατούλης, ο ειδικός γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων, Παθολόγος - Λοιμωξιολόγος, Συντονιστής Διευθυντής της παθολογικής κλινικής του ΓΝΝΘΑ «Η Σωτηρία», Άγγελος Πεφάνης και ο Γενικός Διευθυντής του ΕΔΔΥΠΠΥ, Ψυχίατρος – Υγιεινολόγος, Σωτήρης Παπασπυρόπουλος.

Ο κ. Πατούλης ανακοίνωσε την έναρξη της εκστρατείας και τόνισε: «Η προαγωγή της υγείας του πληθυσμού αποτελεί βασική προτεραιότητα και σκοπό του Ελληνικού Δικτύου Υγιών Πόλεων ως Εθνικής Εμβέλειας Δικτύου, με τη διενέργεια ενημερωτικών εκδηλώσεων σε συνεργασία με 20 Δήμους - μέλη πανελλαδικά. Με την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του ενήλικα πληθυσμού για τα οφέλη του εμβολιασμού έναντι στην εποχική γρίπη, την πνευμονιοκοκκική πνευμονία και τον έρπητα ζωστήρα, συμβάλλουμε στην ανοσία της κοινότητας. Στη χώρα μας διαθέτουμε σύγχρονα εμβολιαστικά προγράμματα και για τον ενήλικα και για τον παιδικό πληθυσμό. Καταδεικνύουμε την ανάγκη για εμβολιασμό ως πράξη ατομικής ευθύνης. Η ιατρική κοινότητα και οι εμπλεκόμενοι φορείς τάσσονται υπέρ της εμβολιαστικής κάλυψης ως βασικής αρχής υγείας».

Επιπλέον, ο κ. Πατούλης δήλωσε ότι σύντομα η Περιφέρεια Αττικής θα ανακοινώσει νέες ενημερωτικές πρωτοβουλίες στον τομέα της πρόληψης, τις οποίες και θα χρηματοδοτήσει. Ιδιαίτερα στάθηκε στην ανάγκη να γίνει ο εμβολιασμός εθνική υπόθεση, καθώς η θωράκιση του πληθυσμού σώζει ζωές αλλά και εξοικονομεί πόρους για το σύστημα υγείας, εφόσον μειώνεται η νοσηρότητα και επομένως οι νοσηλείες.

Τόνισε ότι εξαιτίας του λεγόμενου αντιεμβολιαστικού κινήματος έχουμε επανεμφάνιση ξεχασμένων ασθενειών, όπως η ιλαρά και ο κοκκύτης. Επομένως, χρειάζεται συντεταγμένη αντιμετώπιση του ζητήματος από την Πολιτεία. Ιδιαίτερα η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας θα πρέπει να αναδείξει τον εμβολιασμό σε εθνική στόχευση, πρόσθεσε ο πρόεδρος του ΙΣΑ και περιφερειάρχης Αττικής.

Γιατί είναι αναγκαίος ο εμβολιασμός

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο Παθολόγος - Λοιμωξιολόγος, Άγγελος Πεφάνης, «εκτιμάται ότι το 30% των περιστατικών μεταδοτικών (λοιμωδών) νοσημάτων στην Ευρώπη οφείλεται στη γρίπη. Κάθε χρόνο εκτιμάται ότι, στις χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ, έως 50 εκατομμύρια άνθρωποι θα νοσήσουν από συμπτωματική γρίπη. Ως αποτέλεσμα, εκτιμάται ότι 15.000 – 70.000 άτομα στην ΕΕ θα πεθάνουν από αιτίες που σχετίζονται με τη γρίπη, ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο εκτιμάται ότι 290.000 - 646.000 θάνατοι από αναπνευστικά προβλήματα σχετίζονται με τη γρίπη.

Επιπλέον, ο μεγάλος αριθμός ελαφρών έως μέτριων λοιμώξεων οδηγεί σε απουσίες από την εργασία, απώλειες στην παραγωγή και πίεση στις υπηρεσίες υγείας. Στον ευρωπαϊκό πληθυσμό ηλικίας από 50 ετών και άνω αναμένεται να εμφανισθούν τουλάχιστον 1.700.000 νέα περιστατικά έρπητα ζωστήρα ανά έτος (7-8 περιστατικά ανά 1.000 κατοίκους ηλικίας από 50 ετών και άνω, έως και μέχρι 10 περιστατικά ανά 1.000 κατοίκους ηλικίας από 80 ετών και άνω). Ένας σημαντικός αριθμός (τουλάχιστον 260.000 περιστατικά ανά έτος) ασθενών θα αναπτύξουν, στη συνέχεια, μεθερπητική νευραλγία.

Στην Ευρώπη, η συνολική επίπτωση της πνευμονίας εκτιμάται ότι είναι 1 περιστατικό ανά 1000 άνθρωπο-έτη. Όμως, στα άτομα άνω των 65 ετών και σε ασθενείς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια αυτή εκτοξεύεται σε 14 και 22 περιστατικά ανά 1000 άνθρωπο-έτη, αντίστοιχα. Ο πνευμονιόκοκκος είναι το κύριο και το πιο θανατηφόρο μικροβιακό αίτιο της πνευμονίας».

Ειδικότερα για τη γρίπη, σύμφωνα με την έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης του ΕΟΔΥ (πρώην ΚΕΕΛΠΝΟ) για την περίοδο 2018 - 2019, αναφέρθηκαν 374 σοβαρά κρούσματα με νοσηλεία ΜΕΘ (έναντι 107 της περιόδου 2017 - 2018) και 154 θάνατοι (έναντι 42 της περιόδου 2017 -2018).

Από τα 374 αυτά κρούσματα, μόνο τα 56 (15%) ήταν εμβολιασμένα, ενώ τα 287 από τα 374 (76,7%) αφορούσαν σε κλινική ομάδα υψηλού κινδύνου, για την οποία συστήνεται εμβολιασμός για την εποχική γρίπη, σύμφωνα με τη σχετική εγκύκλιο του υπουργείου Υγείας. Η συντριπτική πλειονότητα τόσο των νοσηλευθέντων σε ΜΕΘ κρουσμάτων γρίπης, όσο και των θανάτων, αφορούσε ηλικίες άνω των 40 ετών.

Σύμφωνα με έρευνες, ο εμβολιασμός έναντι του ιού της γρίπης μειώνει κατά 56% τις επιπλοκές που μπορεί να προκληθούν από τη νόσο, κατά 79% τις νοσηλείες και κατά 58% τους θανάτους σε διαβητικούς ασθενείς. Παράλληλα, μειώνει κατά 67% τους κινδύνους εμφράγματος του μυοκαρδίου, κατά 54% του εγκεφαλικού επεισοδίου, κατά 75% τους θανάτους από καρδιολογικό αίτιο και κατά 56% των οξέων καρδιολογικών περιστατικών σε καρδιολογικούς ασθενείς. Τέλος, μειώνει κατά 22-41% τις παιδιατρικές κρίσεις άσθματος, κατά 52% τις νοσηλείες λόγω γρίπης των ηλικιωμένων και κατά 70% τους θανάτους ηλικιωμένων, σε ασθενείς με χρόνια νοσήματα.

Η σοβαρή γρίπη μπορεί να επιπλακεί με πνευμονιοκοκκική πνευμονία, αυξάνοντας τις νοσηλείες και τους θανάτους. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η λοίμωξη από γρίπη διευκολύνει τη μόλυνση και νόσηση από πνευμονιόκοκκο σε ανθρώπους όλων των ηλικιών. Συνεπώς είναι σημαντικό οι ασθενείς που έχουν ένδειξη (π.χ. ενήλικες 65+ ετών, ασθενείς με χρόνια νοσήματα) να λάβουν ταυτόχρονα τους συνιστώμενους εμβολιασμούς τόσο για τον πνευμονιόκοκκο όσο και την εποχική γρίπη.

Στις ειδικές ομάδες που πρέπει να εμβολιασθούν με προτεραιότητα, ανήκουν και οι έγκυες γυναίκες οι οποίες φαίνεται ότι κινδυνεύουν περισσότερο από σοβαρές επιπλοκές, ενώ η λοίμωξη από τον ιό της γρίπης δύναται να επηρεάσει αρνητικά την έκβαση της ίδιας της κύησης και το έμβρυο. Ο εμβολιασμός έναντι της γρίπης θα προστατεύσει την ίδια την έγκυο, αλλά και το νεογέννητο βρέφος στους πρώτους 6 μήνες της ζωής του, διάστημα στο οποίο δεν μπορούμε να το εμβολιάσουμε με κανένα εμβόλιο κατά της γρίπης.

Άγγελος Πεφάνης, Ειδικός γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων, Παθολόγος - Λοιμωξιολόγος, Συντονιστής Διευθυντής της παθολογικής κλινικής του ΓΝΝΘΑ «Η Σωτηρία»

Σε ό,τι αφορά στον έρπητα ζωστήρα, αναφέρεται ότι ένας στους τρεις ενήλικες μπορεί να εμφανίσει τη νόσο, ενώ η συχνότητα αυξάνει σε άτομα άνω των 50, λόγω της φυσικής εξασθένησης του ανοσοποιητικού συστήματος µε την αύξηση της ηλικίας.

Ο έρπης ζωστήρας είναι µία επίπονη νόσος που επηρεάζει τα νεύρα και την περιοχή του δέρματος που καταλήγουν, και προκαλείται από την επανενεργοποίηση του ίδιου ιού που προκαλεί την ανεμοβλογιά. Τα συμπτώματα της ασθένειας μπορούν να κυμανθούν από ήπια έως πολύ σοβαρά.

Ο έρπητας ζωστήρας δεν είναι απλώς ένα εξάνθημα. Οι περισσότεροι άνθρωποι υποφέρουν από αίσθημα καύσου και διαπεραστικό πόνο στην περιοχή του εξανθήματος. Συνήθως, ο πόνος σταματά μετά την επούλωση του εξανθήματος. Ωστόσο, ορισμένα άτομα βιώνουν μακροχρόνιο νευροπαθητικό πόνο που ονομάζεται μεθερπητική νευραλγία, η οποία μπορεί να διαρκέσει μήνες ή ακόμα και χρόνια. Ο πόνος από έρπητα ζωστήρα μπορεί να έχει σοβαρή αρνητική επίπτωση στις ζωές των πασχόντων. Η πλειονότητα των πασχόντων δηλώνει ότι επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής τους και διαταράσσεται μέχρι και ο ύπνος τους, η εργασία και η κοινωνική ζωή τους.

Σημειώνεται ότι τα εμβόλια που συστήνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών για τους ενήλικες άνω των 60 ετών, είναι η αναμνηστική δόση του εμβολίου για τέτανο, διφθερίτιδα και κοκκύτη, το εμβόλιο της γρίπης ετησίως και το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα άπαξ. Τα εμβόλια έναντι του πνευμονιόκοκκου συστήνονται σε άτομα >65 ετών. Σε ενήλικες με συνοδές ιατρικές καταστάσεις (ομάδες αυξημένου κινδύνου) τα εμβόλια έναντι της γρίπης και του πνευμονιόκοκκου, καθώς και άλλα εμβόλια (έναντι ηπατίτιδας Α και Β, μηνιγγίτιδας κ.α.), χορηγούνται και σε νεότερα άτομα. Όλα αυτά τα εμβόλια χορηγούνται δωρεάν από τα ασφαλιστικά ταμεία.

Η ενημερωτική καμπάνια του ΕΔΔΥΠΠΥ πραγματοποιείται με την υποστήριξη των εταιρειών MSD, ΒΙΑΝΕΞ και Pfizer.