Ζιζανιοκτόνα και γενετικά τροποποιημένοι μικροοργανισμοί απειλούν τη δημόσια υγεία

Αυτό τόνισαν ο γνωστός διεθνώς Γάλλος βιολόγος και ενδοκρινολόγος Ζιλ-Ερίκ Σεραλινί και ο συνεργάτης του γάλλος σεφ Ζερόμ Ντουζελέ, ειδικός στη φυσική-βιολογική κουζίνα, σε εκδήλωση στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο στην Αθήνα, επιρρίπτοντας τις ευθύνες τόσο στα ιδιωτικά επιχειρηματικά συμφέροντα πίσω από τα τρόφιμα, όσο και στον πλημμελή έλεγχο των τροφίμων από τις αρμόδιες επιστημονικές και δημόσιες εποπτικές Αρχές.

Η εκδήλωση οργανώθηκε από το Τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου (πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών «Διαχείρισης Φυσικών και Ανθρωπογενών Καταστροφών και Κινδύνων») και το Τμήμα Βιοτεχνολογίας και Βιοχημείας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών Τοξικολογίας).

Ο Σεραλινί και ο Ντουζελέ εξέφρασαν την πεποίθησή τους ότι μια σειρά από φυσικά αρώματα και άλλες φυτικές ουσίες μπορούν να αποτελέσουν «αντίδοτο» για την αποτοξινοποίηση των τροφών από τις ποικίλες χημικές ουσίες που περιέχουν, όπως λιπάσματα, εντομοκτόνα, ζιζαντιοκτόνα, μυκητοκτόνα, βαρέα μέταλλα, πρόσθετα συντηρητικά, βελτιωτικά γεύσης κ.α. Ο Σεραλινί δήλωσε ότι αποτελεί στόχο διαφόρων επιχειρηματικών λόμπι και ιδίως της πολυεθνικής αγροχημικής και βιοτεχνολογικής εταιρείας Monsanto, ενώ επέκρινε τις ρυθμιστικές Αρχές για την ποιότητα και ασφάλεια των τροφίμων στην Ευρώπη (EFSA) και στις ΗΠΑ (FDA) ότι δίνουν εγκρίσεις για κυκλοφορία διατροφικών προϊόντων μετά από ανεπαρκείς ελέγχους και υπό τη συγκαλυμμένη πίεση επιχειρηματικών συμφερόντων.

Διεχώρισε τους χρήσιμους μεταλλαγμένους οργανισμούς που χρησιμοποιούνται στην ιατρική και φαρμακευτική έρευνα, από τους τοξικούς που καταλήγουν στο πιάτο των καταναλωτών και τόνισε ότι το διπλό πρόβλημα αφορά τόσο τα διάφορα τοξικά χημικά που χρησιμοποιούνται στη γεωργία και στη βιομηχψανία τροφίμων, όσο και τα μεταλλαγμένα τρόφιμα που προωθεί η βιομηχανία βιοτεχνολογίας.

Όπως είπε, επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι ακόμη και γονίδια μωρών φέρουν ίχνη διαταραχής εξαιτίας αυτών των χημικών. Τόνισε ότι ασφαλώς όχι όλες, αλλά πάντως πολλές ασθένειες, όπως καρκίνοι, νευρολογικές, ορμονικές και άλλες παθήσεις οφείλονται στη χημική ρύπανση των τροφών.

Ώς έναν από τους βασικούς «ενόχους» χαρακτήρισε το ευρέως χρησιμοποιούμενο διεθνώς στη γεωργία ζιζανιοκτόνο Roundup της εταιρείας Monsanto. Τόνισε ότι το Roundup μπορεί να είναι έως 100.000 φορές πιο τοξικό από ό,τι η θεωρούμενη ως βασική δραστική ουσία του, η γλυφοσάτη, που αποτελεί περίπου το 40% του εν λόγω προϊόντος. Ανέφερε ότι άλλες κρυμμένες ουσίες στο Roundup είναι 1.000 φορές πιο τοξικές σε σχέση με τη γλυφοσάτη. Εκτίμησε ότι αυτό το πρόβλημα είναι γενικότερο και σε άλλα ζιζανιοκτόνα, τα οποία στην πραγματικότητα μπορεί να είναι εκατοντάδες φορές πιο τοξικά από ό,τι η θεωρούμενη ως κύρια δραστική ουσία τους, για την οποία συνήθως γίνεται ο τοξικολογικός έλεγχος (αλλά όχι για όλο το προϊόν στην εμπορική φόρμουλά του). Πρόκειται, όπως είπε, για «απάτη» εκ μέρους των εταιρειών, οι οποίες αποσιωπούν ότι άλλες ουσίες του ίδιου χημικού προϊόντος είναι πολύ πιο τοξικές.

Αποτοξίνωση με βιολογική μαγειρική

Ο Γάλλος βιολόγος είχε προ ετών γράψει το βιβλίο «Μπορούμε να αποτοξινώσουμε τους εαυτούς μας», υποστηρίζοντας ότι εκχυλίσματα από διάφορες φυτικές ουσίες μπορούν να αντισταθμίσουν τις τοξικές επιδράσεις των χημικών που έχουν εισδύσει στα επεξεργασμένα και βιομηχανικά παραγόμενα τρόφιμα. Πρόσφατα, μαζί με τον Ντουζελέ, έγραψαν ένα άλλο βιβλίο («Μαγειρικές απολαύσεις ή κρυφά δηλητήρια;» στα γαλλικά ή «Η μεγάλη απάτη της υγείας» στην αγγλική έκδοση), σχετικά με το πώς μπορεί κανείς να μαγειρεύει με τρόπο που να συνδυάζει την απόλαυση με την αποτοξίνωση. Ειδικότερα για τα μεταλλαγμένα αγροτικά προϊόντα, ο Σεραλινί έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου ότι πλέον αποτελούν το 10% περίπου των παγκόσμιων γεωργικών καλλιεργειών. Πρόκειται για φυτά που είτε έχουν τροποποιηθεί γενετικά για να αντέχουν σε μεγαλύτερες δόσεις ζιζανιοκτόνων (π.χ. του Roundup), είτε τα ίδια έχουν μεταλλαχθεί, έτσι ώστε να παράγουν τα δικά τους ζιζανιοκτόνα. Το «μήνυμα» των δύο ανδρών, που ταξιδεύουν ανά τον κόσμο για να το διαδώσουν, όπως είπαν στην εκδήλωση, είναι ότι το καθημερινό φαγητό μας ελέγχεται συστηματικά από μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα και «λόμπι» του αγχροχημικού και του διατροφικού τομέα, που νοιάζονται κυρίως για το κέρδος τους και βάζουν σε δεύτερη μοίρα την υγεία. Οι ίδιοι αντιπροτείνουν μια βιολογική κουζίνα με συγκεκριμένα φυτικά συστατικά.

Ο Σεραλινί τόνισε ότι τα αρώματα των φυτών μπορούν να ενεργοποιήσουν στο σώμα τα κατάλληλα γονίδια, που θα παράγουν ένζυμα ικανά να «καθαρίσουν» τον οργανισμό από τα τοξικά χημικά. Ανέφερε πρόσφατα δικά του πειράματα με αρουραίους, που έδειξαν ότι ακόμη και κοινά φυτικά αρώματα -σε μέτριες δόσεις- κατάφεραν να αποτοξινώσουν τα πειραματόζωα από τις επιπτώσεις του Roundup. Από την πλευρά του ο γάλλος σεφ ανέφερε «το φαγητό πρέπει να είναι το πρώτο φάρμακό μας» και τόνισε ότι σήμερα τα περισσότερα τρόφιμα τόσο της γεωργίας όσο και της βιομηχανίας είναι «νεκρά» και όχι «ζωντανά». Όπως είπε ο Ντουζελέ, «η εντατική γεωργία μολύνει τα οικοσυστήματα και στη συνέχεια το σώμα μας», γι' αυτό υποστήριξε πως «όλοι πρέπει να αρνηθούμε τα βιομηχανικά προϊόντα στην κουζίνα μας». Επεσήμανε την ανάγκη «να υπάρξει διαφάνεια στις τροφές, ώστε να ξέρουμε από πού προέρχονται, πώς παράχθηκαν και από ποιόν», κάτι που δεν συμβαίνει στα σούπερμάρκετ, όπως είπε, «όπου δεν ξέρεις και δεν ελέγχεις τι αγοράζεις».

Τάχθηκε ενάντια στο οποιοδήποτε χημικό «τρυπώνει» στις τροφές, όπως τα ζιζανιοκτόνα (π.χ. Roundup), τα χημικά όπως η δισφαινόλη, τα διάφορα πρόσθετα τύπου «Ε», τα βελτιωτικά γεύσης όπως η γλουταμάτη, οι χρωστικές ουσίες, τα νανοσωματίδια, τα συντηρητικά όπως το παραμπέν κ.α. Είπε ότι αρκετά από αυτά όχι μόνο έχουν τοξική δράση, αλλά επίσης χαλάνε τη γεύση του φαγητού. Μεταξύ άλλων, ανέφερε πρόσφατα «τυφλά» πειράματα γευσιγνωσίας, που έδειξαν ότι τα βιολογικά κρασιά χωρίς καθόλου χημικές ουσίες προτιμήθηκαν από τους δοκιμαστές για την ανώτερη γεύση τους.

Επιστήμονας-ακτιβιστής και «μαύρο πρόβατο»

Ο 57χρονος Γαλλο-αλγερινός Σεραλινί, καθηγητής μοριακής βιολογίας του Πανεπιστημίου της Καέν, ακολουθεί έναν ενεργό επιστημονικό και περιβαλλοντικό ακτιβισμό, έχοντας ιδρύσει την «Επιτροπή Έρευνας και Ανεξάρτητης Πληροφόρησης για τη Γενετική Μηχανική» (CRIIGEN), της οποίας σήμερα είναι πρόεδρος. Έχει υπάρξει σύμβουλος των γαλλικών υπουργείων Γεωργίας και Περιβάλλοντος, ενώ συνεργάζεται επίσης με τη Greenpeace. Tα τελευταία χρόνια βρέθηκε στο επίκεντρο της διεθνούς επικαιρότητας μετά από έρευνά του για τις επιπτώσεις των μεταλλαγμένων οργανισμών στην υγεία, η οποία παρείχε ενδείξεις για αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου, σημάδια τοξικότητας στα νεφρά και στο ήπαρ ή και πρόωρο θάνατο. Η μελέτη του όμως δέχθηκε κριτικές από άλλους επιστήμονες και επιστημονικούς φορείς ότι δεν πληρούσε τις αναγκαίες προδιαγραφές, κάτι που ο ίδιος αρνείται κατηγορηματικά. Επίσης, ο ίδιος υποστηρίζει πως το σύστημα ελέγχου για την έγκριση των μεταλλαγμένων για κατανάλωση είναι ανεπαρκές. Η έρευνά του, που συμπεριέλαβε το μεταλλαγμένο καλαμπόκι της πολυεθνικής Monsanto και το ζιζανιοκτόνο Roundup της ίδια εταιρίας (το οποίο περιέχει την επίμαχη και πιθανώς καρκινογόνο ουσία γλυφοσάτη) τον έχει οδηγήσει σε σύγκρουση με τις εταιρίες βιοτεχνολογίας και ιδίως τη Monsanto. Στην ομιλία του στην Αθήνα, ο Σεραλινί κατηγόρησε τις χημικές και βιοτεχνολογικές εταιρείες ότι ασκούν πιέσεις στα διεθνή επιστημονικά περιοδικά για να επηρεάσουν τις δημοσιεύσεις προς το δικό τους επιχειρηματικό συμφέρον. Ο συνδιοργανωτής της εκδήλωσης καθηγητής τοξικολογίας του Τμήματος Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Δημήτρης Κουρέτας, ο οποίος υπήρξε ένας από τους κριτές στο επίμαχο άρθρο του Σεραλινί, επιβεβαίωσε από την πλευρά του ότι ορισμένοι επιστήμονες υφίστανται «μπούλινγκ» από μεγάλα συμφέροντα.