Ποια ιατρικά θαύματα περιμένουμε μέσα στο 2016
Τις ιατρικές εξελίξεις που αναμένεται να βελτιώσουν τη ζωή και τη υγεία μας μέσα στο 2016 κατέγραψαν οι γιατροί και οι επιστήμονες της φημισμένης Cleveland Clinic στο Οχάιο, αφού εξέτασαν τα διαθέσιμα στοιχεία για 150 καινοτομίες όλων των κλάδων της Ιατρικής για να καταλήξουν στις δέκα σημαντικότερες.
Η επιλογή των δέκα καινοτομιών έγινε από δύο διαφορετικές επιστημονικές ομάδες, καθεμία εκ των οποίων βαθμολόγησε ξεχωριστά και από κοινού τα 150 ιατρικά επιτεύγματα.
Η λίστα έχει γίνει πλέον θεσμός στις ΗΠΑ, έχει υψηλά ποσοστά ακριβείας και στο εφετινό «Top 10 των Ιατρικών Καινοτομιών» που δημοσιοποιείται για δέκατη συνεχή χρονιά κυριαρχούν οι ιατρικές συσκευές, οι οποίες υπόσχονται πιο αξιόπιστη και με μεγαλύτερη ακρίβεια διάγνωση και καθώς, αργά ή γρήγορα, οι προβλέψεις της πραγματοποιούνται.
1. Ταχείας παρασκευής εμβόλια
Οι εξελίξεις στη γενετική μηχανική παρέχουν στους επιστήμονες αυξανόμενη ικανότητα να παρασκευάζουν γρήγορα εμβόλια που θα στοχεύουν νέους, απειλητικούς ιούς όπως ο Έμπολα.
«Η τεχνολογία στην παρασκευή εμβολίων έχει βελτιωθεί τόσο πολύ ώστε αισθανόμαστε πως είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι παρά ποτέ για την αντιμετώπιση αναδυόμενων ιών» δήλωσε ο δρ Μάικλ Ρόιζεν, επιστημονικός υπεύθυνος του Wellness Institute και καθηγητής Ιατρικής στο Κολέγιο Ιατρικής Lerner της κλινικής.
Το πρώτο υποσχόμενο εμβόλιο για τον Έμπολα δημιουργήθηκε μέσα σε 12 μήνες και αναμένεται να εγκριθεί εντός του 2016.
2. Κλινικές μελέτες βασισμένες στο γονιδίωμα
Η γενετική ταυτοποίηση προσφέρει νέες ελπίδες στους πάσχοντες από ανίατα νοσήματα καθώς ταξινομούνται με βάση συγκεκριμένα γενετικά χαρακτηριστικά των ασθενειών τους και καθοδηγούνται προς τις ερευνητικές θεραπείες που έχουν περισσότερες πιθανότητες να τους ωφελήσουν.
Με τον τρόπο αυτόν επιταχύνεται επίσης η ανάπτυξη νέων στοχευμένων θεραπειών. Αυτού του είδους οι μελέτες πιστεύεται ότι μπορεί να βοηθήσουν ιδιαίτερα τους πάσχοντες από τελικού σταδίου καρκίνους, κατά την δρα Kάρις Ενγκ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Γονιδιωματικής Ιατρικής της Cleveland Clinic και καθηγήτρια Γενετικής στο Πανεπιστήμιο Case Western Reserve.
3. Γονιδιωματική τροποποίηση
Οι επιστήμονες αναζητούσαν εδώ και δεκαετίες τρόπους αλλαγής του DNA ανθρώπινων εμβρύων και άλλων οργανισμών, σε μια προσπάθεια να εκριζώσουν γενετικά νοσήματα.
Μια τεχνική γονιδιωματικής τροποποίησης (gene editing) που λέγεται CRISPR εξαπλώνεται στα ερευνητικά εργαστήρια όλου του κόσμου, καθώς δείχνει πως όχι μόνο αυτό είναι εφικτό, αλλά και σχετικά εύκολο και μικρού κόστος. Μένει να εξακριβωθεί η αποτελεσματικότητά της και οι τυχόν επιπτώσεις των αλλαγμένων οργανισμών στο οικοσύστημα.
4. Προηγμένα συστήματα μετατροπής λυμάτων σε πόσιμο νερό
Η έλλειψη καθαρού πόσιμου νερού είναι τεράστιο πρόβλημα, ιδίως στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Σε ετήσια βάση, πάνω από ένα εκατομμύριο παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών πεθαίνουν από λοιμώδη νοσήματα που μεταδίδονται με το μολυσμένο νερό, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Επιστήμονες δημιούργησαν έναν αυτοσυντηρούμενο επεξεργαστή που μετατρέπει τα στερεά και τα υγρά απόβλητα των υπονόμων σε ασφαλές πόσιμο νερό, καθώς και σε ηλεκτρική ενέργεια για να μπορεί να λειτουργεί.
Κοστίζει 1,5 εκατομμύριο δολάρια και μπορεί να επεξεργάζεται τα λύματα 100.000 ανθρώπων την ημέρα. Αυτή τη στιγμή δοκιμάζεται στο Ντακάρ της Σενεγάλης.
5. Προγεννητικός έλεγχος με ελεύθερο εμβρυϊκό DNA
Στο αίμα της εγκύου μπορεί να ανιχνευθεί από την 10η εβδομάδα της κυήσεως DNA από το έμβρυο που κυοφορεί και να ελεγχθεί για ορισμένα γενετικά νοσήματα, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται τα σύνδρομα Ντάουν (Τρισωμία 21) και Έντουαρντς (Τρισωμία 18).
Μελέτες έχουν δείξει ότι με αυτόν τον μη-επεμβατικό τρόπο πολλαπλασιάζεται η ακρίβεια στη διάγνωση αυτών των ασθενειών, σε σύγκριση με τον κλασικό έλεγχο κατά την εγκυμοσύνη με αιματολογικές εξετάσεις και υπερήχους.
6. Πρωτεϊνικοί βιοδείκτες για τον καρκίνο
Το 2016 αναμένεται να διατεθεί στο εμπόριο μία νέα πλατφόρμα βιοδεικτών, η οποία υπόσχεται να προσφέρει μεγαλύτερη ακρίβεια και περισσότερες πιθανότητες έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου.
Η πλατφόρμα αυτή ανιχνεύει τις αλλαγές στη δομή ορισμένων πρωτεϊνών που κυκλοφορούν στο αίμα και μπορεί να διαχωρίσει με ακρίβεια τα καρκινικά από τα φυσιολογικά κύτταρα, παρέχοντας σε αληθινό χρόνο πληροφορίες για το αν υπάρχει καρκίνος ή όχι.
7. Τεχνητά μέλη που λειτουργούν με τη δύναμη του μυαλού
Με τη βοήθεια εμφυτευόμενων αισθητήρων που συλλέγουν τα κύματα του εγκεφάλου και τα στέλνουν σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές για αποκωδικοποίηση, ασθενείς που φορούν προηγμένα τεχνητά μέλη όχι μόνο αποκτούν «αίσθηση» αυτών των μελών αλλά ελέγχουν την κίνησή τους με τη βοήθεια του μυαλού τους.
Αν και το κόστος αυτών των μελών είναι προς το παρόν απαγορευτικό και η διάθεσή τους γίνεται μόνο για πειραματικούς σκοπούς, πολλές ερευνητικές ομάδες δουλεύουν σκληρά για να δημιουργήσουν πιο προσιτά ρομποτικά μέλη τα οποία θα χρησιμοποιούνται στο σπίτι.
8. Φαρμακευτική αντιμετώπιση της μειωμένης λίμπιντο
Αρκετά φάρμακα αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της ανδρικής σεξουαλικής δυσλειτουργίας, αλλά για τις γυναίκες δεν υπήρχε τίποτα.
Το πρώτο φάρμακο για την μειωμένη σεξουαλική επιθυμία των γυναικών, που εγκρίθηκε τον Αύγουστο του 2015 από την αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA), εκτιμάται ότι μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Η φλιμπανσερίνη (flibanserin), όπως λέγεται, δεν είναι αφροδισιακή. Αυτό που κάνει είναι απλώς να επαναφέρει την ερωτική επιθυμία της γυναίκας στα παλαιά, υγιή επίπεδά της, ξεκαθαρίζει η δρ Χόλι Θάκερ, διευθύντρια του Κέντρου Εξειδικευμένης Υγείας των Γυναικών της Cleveland Clinic.
9. Φορητές διαγνωστικές συσκευές
Η αγορά των φορητών ιατρικών συσκευών έχει αναπτυχθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια και ήδη δύο στους δέκα ενήλικες στις ΗΠΑ φορούν συσκευές που συγκεντρώνουν στοιχεία για δείκτες που αφορούν την φυσική κατάσταση, τον ύπνο, την αρτηριακή πίεση και τον καρδιακό παλμό.
Στις αναίμακτες φορητές ιατρικές συσκευές αναμένεται να προστεθούν μετρητές σακχάρου χωρίς βελόνες, που λειτουργούν με έναν βιοαισθητήρα ο οποίος τοποθετείται πάνω στο δέρμα και μετρά το σάκχαρο και την ινσουλίνη.
Υπό ανάπτυξη, εξάλλου, βρίσκεται ένας επίδεσμος που αναλύει τα μόρια του ιδρώτα για να ανιχνεύσει την εγκυμοσύνη, την υπέρταση και την ενυδάτωση του οργανισμού.
10. Νευροαγγειακά στεντ ανάκτησης θρόμβων
Οι ώρες έπειτα από ένα ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο έχουν ζωτική σημασία, διότι αν δεν απομακρυνθεί ο θρόμβος που το προκαλεί εντός τριών έως έξι ωρών, μπορεί να υπάρξει μόνιμη βλάβη του εγκεφάλου, αναπηρία ή θάνατος.
Μέχρι πρότινος, οι θρόμβοι των εγκεφαλικών αντιμετωπίζονταν με ένα φάρμακο που λέγεται tPA και χορηγείται ενδοφλεβίως, αλλά αυτό δεν ήταν πολύ αποτελεσματικό στους θρόμβους σε μεγάλα αγγεία. Ο συνδυασμός του, όμως, με τα νευροαγγειακά στεντ ανάκτησης (neurovascular stent retrievers) φαίνεται πως κάνει τη διαφορά.
Τα στεντ αυτά μοιάζουν με μικροσκοπικά, μεταλλικά «κλουβιά» που εισάγονται στην κυκλοφορία του αίματος για να οδηγηθούν έως τον θρόμβο και να τον πιάσουν και να τον αφαιρέσουν. Μελέτες έχουν δείξει πως ο συνδυασμός του με το tPA επιταχύνει την ανάρρωση και βελτιώνει την πρόγνωση των ασθενών. Η χρήση τους πιστεύεται ότι θα είναι ευρεία έως το τέλος του 2016.
Διαβάστε επίσης:
