Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία: Ειδικά τμήματα για την νοσηλεία των «ακαταλόγιστων» ψυχικώς πασχόντων
Τη δημιουργία ειδικών τμημάτων για τη νοσηλεία των "ακαταλόγιστων" ψυχικώς πασχόντων του άρθρου 69 του Ποινικού Κώδικα, ζητεί μεταξύ άλλων με ανακοίνωσή της η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία (ΕΨΕ), με αφορμή την τραγωδία που έλαβε χώρα την Παρασκευή 4 Σεπτεμβρίου στο Δαφνί.
Η ανακοίνωση της ΕΨΕ έχει ως εξής:
«Η είδηση του θανάτου τριών ασθενών, και άλλων τριών που νοσηλεύονται - ο ένας σε κρίσιμη κατάσταση και ανάμεσά τους και ο φερόμενος ως δράστης της φωτιάς , συγκλόνισαν για μια ακόμα φορά την κοινή γνώμη και τους επαγγελματίες της ψυχικής υγείας.
Για τη διερεύνηση των συνθηκών κάτω από τις οποίες ξέσπασε η φωτιά σε μια δύσκολη μονάδα του Ψ.Ν. Αττικής και την τραγική κατάληξη, περιμένουμε τα συμπεράσματα της Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης που αποφάσισε άμεσα ο υπουργός Υγείας.
Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι τέτοια γεγονότα δεν ανακόπτουν την ροή των αναγκών εξέτασης και νοσηλείας ασθενών. Το Ψ.Ν. Αττικής, μετά από ολιγόωρη διακοπή , συνέχισε την εφημερία του και επίσης φρόντισε για την προσωρινή στέγαση των ασθενών του τμήματος που καταστράφηκε. Όλες οι νοσηλευτικές μονάδες της χώρας μας δέχονται καθημερινά αυξανόμενο αριθμό περιστατικών, καθώς η πρωτοβάθμια αλλά και η εξειδικευμένη εξωνοσοκομειακή δημόσια και ιδιωτική φροντίδα, τα «φίλτρα» που θα μείωναν τις ανάγκες νοσηλείας, έχουν δεχτεί ισχυρά πλήγματα τα χρόνια της κρίσης, με αποτέλεσμα και την τρομακτική αύξηση των ασθενών σε αναγκαστική νοσηλεία να φτάνει ως και το 60% των εισαγωγών.
Άλλωστε, στις 15/5/2015 είχαμε στο Ψ.Ν. Αττικής ένα ακόμα βίαιο θάνατο ασθενούς και στις 16/3/2013 νεκρό από φωτιά στο Ψ.Ν. Τρίπολης. Η πιθανή αμέλεια και το ανθρώπινο λάθος δεν αρκούν για να εξηγήσουν αυτά τα τραγικά γεγονότα, που υποσκάπτουν όμως την εμπιστοσύνη των πολιτών στα νοσηλευτικά ιδρύματα.
Τονίζουμε ότι:
-Εδώ και μια πενταετία όλες οι ψυχιατρικές μονάδες λειτουργούν με τραγικές ελλείψεις προσωπικού, καθώς δεν αντικαθιστώνται όσοι αποχωρούν και καμία αναδιάρθρωση, από όσες έχουν αναγγελθεί, δεν έχει ουσιαστικά πραγματοποιηθεί. Μόνο χάρη στην προσπάθεια του υπάρχοντος προσωπικού οι μονάδες αντιμετωπίζουν την αυξανόμενη ροή περιστατικών.
-Η αναγγελθείσα αναστολή λειτουργίας των δύο ψυχιατρικών νοσοκομείων της Αθήνας και αυτού της Θεσσαλονίκης για το τέλος του 2015 έχει λειτουργήσει αποδιοργανωτικά, παρά τις διαβεβαιώσεις του απελθόντος υπουργού υγείας ότι δεν θα κλείσουν, καθώς δεν υπάρχουν ακόμα τα εναλλακτικά δίκτυα υπηρεσιών νοσηλείας και πρωτοβάθμιας φροντίδας. Το πρόβλημα της λειτουργίας χωρίς συγκεκριμένο αύριο αντιμετωπίζουν τα τελευταία χρόνια τα τρία μεγάλα ψυχιατρικά νοσοκομεία. Έχουν έτσι γίνει υψηλού κινδύνου για «ατυχήματα» σαν το προχθεσινό. Είναι άμεση η ανάγκη ενίσχυσης των ψυχιατρικών νοσοκομειακών μονάδων και ιδιαίτερα του Ψ.Ν. Αττικής με προσωπικό και εξίσου απαραίτητη η εκπόνηση συνολικού σχεδίου λειτουργίας των ψυχιατρικών υπηρεσιών ανά υγειονομική περιφέρεια της χώρας.
-Μόνο στα διάφορα τμήματα του Ψ.Ν. Αττικής νοσηλεύονται περί τους 90 ασθενείς, με σοβαρές παραβάσεις του Ποινικού Κώδικα που έχουν κριθεί ως ακαταλόγιστοι και με δικαστική εντολή έχουν μεταφερθεί στο Ψ.Ν. Αττικής προς φύλαξη (άρθρο 69 του Ποινικού Κώδικα), ενώ στο Ψ.Ν. Θεσσαλονίκης νοσηλεύονται σε ειδικό τμήμα. Έχει επανειλημμένα τεθεί το ζήτημα αυτών των ασθενών που απαιτούν μέτρα φύλαξης και περιορισμού που δεν πρέπει όμως να ακυρώνουν την θεραπευτική λογική και με αυτό το σκεπτικό έχει προκριθεί και η συνοσηλεία τους μαζί με τους άλλους ασθενείς. Εδώ τίθεται και πάλι, άμεσα, το ζήτημα του επαρκούς σε αριθμό προσωπικού. Τίθεται όμως και το ζήτημα της δημιουργίας ειδικών τμημάτων για αυτούς τους ασθενείς, που θα οφείλουν όμως να λύσουν το δισεπίλυτο πρόβλημα της συνύπαρξης θεραπείας και «φύλαξης». Αυτό είναι πρόβλημα άμεσης προτεραιότητας για τα υπουργεία δικαιοσύνης και υγείας, καθώς το θέμα της ασφάλειας της θεραπευτικής προσπάθειας για τους ίδιους τους ασθενείς και για τους τρίτους οφείλει να λάβει συγκεκριμένη απάντηση.
-Έχει καταγγελθεί επανειλημμένα η καθήλωση (περιορισμός επί κλίνης) ανήσυχων ασθενών. Η απλή φραστική καταδίκη ενός μέτρου στερητικού της ελευθερίας και της θεραπευτικής λογικής, όταν δεν συνοδεύεται από συγκεκριμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση βίαιων ασθενών κινείται στα όρια της υποκρισίας. Ο αναγκαίος περιορισμός αυτών των ασθενών για να υπακούει στη θεραπευτική λογική οφείλει να ακολουθεί αυστηρά καθορισμένους κανόνες (πρωτόκολλα περιορισμού).
Η διεθνής αλλά και η δική μας εμπειρία έχει δείξει ότι η επάρκεια εκπαιδευμένου προσωπικού είναι το ισχυρότερο μέσο πρόληψης των περιοριστικών πρακτικών στην ψυχιατρική πράξη».
