Μελέτη ΤΕΦΑΑ Τρικάλων: Κλειδί η άσκηση για τη διαχείριση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας
Έπειτα από τρία χρόνια εντατικών προσπαθειών, η ομάδα του ΤΕΦΑΑ Τρικάλων, υπό τον Δρ Αντώνη Σταυρόπουλο-Καλίνογλου και με την επίβλεψη του καθηγητή Αθανάσιου Τζιαμούρτα, ολοκλήρωσε την πρώτη μελέτη στην Ελλάδα που ενέταξε την τακτική άσκηση στη θεραπεία ατόμων με ρευματοειδή αρθρίτιδα (ΡΑ).
Η ΡΑ, αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Δρ Αντώνης Σταυρόπουλος-Καλίνογλου δεν είναι η αρθρίτιδα από την οποία οι περισσότεροι άνθρωποι υποφέρουν κάποια στιγμή στην ζωή τους. Πρόκειται για μια αυτοάνοση πάθηση στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς επιτίθεται στις αρθρώσεις του. Εκτός από τις αρθρώσεις επηρεάζει τη λειτουργία πολλών άλλων ιστών, όπως τα μάτια, το δέρμα, τα αγγεία, την καρδιά αλλά και τους μύες. Κεντρικός μηχανισμός στην εξέλιξη της νόσου αλλά και τις εκδηλώσεις της είναι η φλεγμονή.
Η άσκηση στον γενικό πληθυσμό, σημειώνει ο ίδιος, ενισχύει αντι-φλεγμονώδεις μηχανισμούς και βοηθάει στη βελτίωση της υγείας. Παλαιότερες έρευνες μελών της ομάδας, υπό τον καθηγητή Ρευματολογίας Γεώργιο Κήτα, αλλά και από άλλες ομάδες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς με ΡΑ μπορούν να συμμετάσχουν σε προγράμματα άσκησης χωρίς να επιβαρύνουν τις αρθρώσεις τους, ενώ παράλληλα βελτιώνουν την φυσική τους κατάσταση και μειώνουν τον κίνδυνο για εκδήλωση καρδιαγγειακών παθήσεων.
Η δική μας έρευνα, διευκρινίζει, επικεντρώθηκε στις επιδράσεις της άσκησης στην δραστηριότητα και την βαρύτητα της νόσου αλλά και στην μυϊκή μάζα των ασθενών. Για τους σκοπούς αυτούς πραγματοποιήσαμε μια ενδονοσοκομειακή παρακολούθηση και μια εξωνοσοκομειακή παρεμβατική έρευνα.
Στην πρώτη, αναφέρει ο κ. Σταυρόπουλος-Καλίνογλου αξιολογήσαμε της επιπτώσεις της νοσηλείας ασθενών με πρωτοδιαγιγνοσκόμενη ΡΑ στην μυϊκή τους μάζα. Αυτοί οι ασθενείς στις 2 εβδομάδες νοσηλείας τους, τονίζει ο ερευνητής χάνουν κατά μέσο όρο 3 κιλά, εκ των οποίων τα 2 περίπου από απώλεια μυϊκής μάζας. Επομένως, εξηγεί, όταν εξέλθουν του νοσοκομείου θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα στην καθημερινή τους ζωή λόγω της απώλειας μυϊκής μάζας (επιπροσθέτως του πόνου στις αρθρώσεις) όπως αδυναμία, μειωμένη ικανότητα κίνησης, μειωμένη αντοχή που οδηγούν σε μειωμένη ικανότητα ανεξάρτητης διαβίωσης. Σε επόμενες έρευνες, σύμφωνα με τον ίδιο, θα δούμε εάν μπορούμε να μειώσουμε την ενδονοσοκομειακή απώλεια μυός με παρεμβάσεις άσκησης κατά την διάρκεια της νοσηλείας.
Στην παρέμβαση συμμετείχαν 60 ασθενείς με ΡΑ. Τριάντα από αυτούς εντάχθηκαν στην ομάδα άσκησης, ενώ οι υπόλοιποι στην ομάδα ελέγχου. Οι ασκούμενοι, συμμετείχαν σε εξατομικευμένο πρόγραμμα άσκησης 3 φορές την εβδομάδα για 6 μήνες. Πριν ξεκινήσουν το πρόγραμμα, στους 3 αλλά και στους 6 μήνες αξιολογήθηκε η φυσική τους κατάσταση, η δραστηριότητα και βαρύτητα της νόσου, η μυϊκή μάζα, και δείκτες οξειδωτικού στρες.
Τα αποτελέσματα μας έδειξαν ότι οι ασθενείς που ασκήθηκαν, αύξησαν σημαντικά τη φυσική τους κατάσταση ενώ παράλληλα μειώθηκε η δραστηριότητα της νόσου. Αυτή η μείωση, σύμφωνα με τον ερευνητή, ήταν ανεξάρτητη από την φαρμακευτική θεραπεία που λάμβαναν και ο κύριος παράγοντας που επηρέασε την μείωση ήταν η μεταβολή στην φυσική κατάσταση. Με απλά λόγια, συμπληρώνει, όσο περισσότερο βελτιώθηκε η φυσική κατάσταση ενός ασθενούς τόσο περισσότερο μειώθηκε η δραστηριότητα και η βαρύτητα της νόσου.
Παρόμοια αποτελέσματα βρέθηκαν και για τη μυϊκή μάζα. Οι ασθενείς που ασκήθηκαν αύξησαν σημαντικά τη μυϊκή τους μάζα. Αυτό, για τον ίδιο, είναι σημαντικότατο εύρημα γιατί στην ΡΑ η απώλεια μυϊκής μάζας σχετίζεται με πιο ενεργή νόσο και μειωμένη ανεξαρτησία διαβίωσης.
Τέλος, το οξειδωτικό στρες, που είναι ένας από τους βασικούς μηχανισμούς που η ΡΑ επηρεάζει τη δομή των αρθρώσεων, αλλά και επιδρά σε άλλους ιστούς, μειώθηκε σημαντικά με την άσκηση. Η χρήση αντιοξειδωτικών διατροφικών συμπληρωμάτων δεν βελτίωσε το οξειδωτικό προφίλ των ασθενών.
Συμπερασματικά, η έλλειψη άσκησης φαίνεται να είναι μια από τις βασικές αιτίες που οι ασθενείς με ΡΑ παρουσιάζουν μειωμένη μυϊκή μάζα. Αντίθετα, η άσκηση φαίνεται να βοηθάει τόσο στην διαχείριση της νόσου όσο και στην βελτίωση της γενικής υγείας των ασθενών. Δυστυχώς στην Ελλάδα η γνώση των επαγγελματιών άσκησης αλλά και υγείας περί του θέματος είναι περιορισμένη και δεν προσφέρονται ανάλογες δυνατότητες στους ασθενείς. Αυτό το κενό προσπαθεί να καλύψει ο Αντώνης Σταυρόπουλος-Καλίνογλου που σχεδιάζει τη δημιουργία ενός κέντρου άσκησης για άτομα με αρθρίτιδες και άλλες χρόνιες παθήσεις.
