Ευρωπαϊκό Σεμινάριο Κολποσκόπησης: Η σημασία του εμβολιασμού για τον HPV στο επίκεντρο

Η ανάγκη για αναγνωρισμένη εκπαίδευση στην κολποσκόπηση είναι κοινή σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες και σε αυτή την κατεύθυνση συνεχίζεται με αξιοσημείωτη επιτυχία το Ευρωπαϊκό Σεμινάριο Κολποσκόπησης.

Η επιστημονική αυτή εκδήλωση, όπως και οι προηγούμενες ακολουθούν τις οδηγίες και τα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κολποσκόπησης (European Federation for Colposcopy), από την οποία και αναγνωρίζεται.

Σκοπός του σεμιναρίου είναι η παρακολούθηση των τελευταίων εξελίξεων, η περαιτέρω διερεύνηση των γνώσεων, μέσω της παρουσίασης των τελευταίων επιστημονικών μελετών, αλλά και η ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών.

Σημαντικό θέμα θα αποτελέσει και φέτος ότι νεότερο υπάρχει στη διεθνή και εγχώρια βιβλιογραφία σχετικά με τις νέες προκλήσεις και ευκαιρίες στην πρόληψη νοσημάτων που σχετίζονται με το ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων ή εν συντομία ιό HPV.

Ο ιός HPV έχει την ιδιαιτερότητα να είναι ο μοναδικός αιτιολογικός παράγοντας για την πρόκληση μίας συχνής μορφής καρκίνου, του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο δεύτερος σε συχνότητα στην πιο παραγωγική ηλικία της γυναίκας, μεταξύ 15-44 ετών. Ο ιός HPV όμως προκαλεί επίσης μεγάλο αριθμό και άλλων σοβαρών νοσημάτων και σε γυναίκες αλλά και σε άντρες, όπως καρκίνο του αιδοίου, κόλπου, πέους, πρωκτού και γεννητικά κονδυλώματα, ενώ επιπλέον ευθύνεται για ορισμένες μορφές καρκίνου στοματοφάρυγγα, στοματικής κοιλότητας και λάρυγγα.

Οι προκαρκινικές αλλοιώσεις του τραχήλου της μήτρας και τα γεννητικά κονδυλώματα παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση σε νεαρές γυναίκες 16-25 ετών.

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος προστασίας είναι ο εμβολιασμός, καθώς η λοίμωξη από τον ιό δεν μπορεί να προληφθεί με κανέναν άλλο τρόπο.

Επίσης πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία έδειξαν ότι σε χώρες που έχει εμβολιαστεί μεγάλος μέρος του πληθυσμού, όπως η Αυστραλία, έχει ήδη παρατηρηθεί σημαντική μείωση νοσημάτων που εμφανίζονται νωρίς στη ζωή των γυναικών, όπως τα γεννητικά κονδυλώματα.

Ακόμη, μελέτες από άλλες χώρες έδειξαν ότι με την εφαρμογή του εμβολιασμού έχουν αρχίσει να μειώνονται τα παθολογικά ευρήματα από προκαρκινικές βλάβες στις εξετάσεις κατά Παπανικολάου. Όλα αυτά τα ευρήματα αποτελούν πρώιμες ενδείξεις ότι σε μερικά χρόνια αναμένεται σημαντική μείωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στον γενικό πληθυσμό.

Στη χώρα μας το εμβόλιο είναι ενταγμένο στα υποχρεωτικά εμβόλια που προτείνει το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και μάλιστα από τον Ιανουάριο του 2015 υπάρχουν νεότερες εξελίξεις που αφορούν τη σύσταση και αποζημίωση του εμβολίου έναντι του HPV.

Καταρχήν, για την εγκαιρότερη πρόληψη η ηλικία έναρξης της σύστασης εμβολιασμού μετατέθηκε από τα 12 στα 11 έτη. Έτσι εμβόλιο συστήνεται για όλα τα κορίτσια 11-15 ετών και για τις γυναίκες 15-26 ετών που δεν έχουν προλάβει να εμβολιαστούν στην αρχικά προτεινόμενη ηλικία.

Επιπλέον οι δόσεις του εμβολίου μειώθηκαν σε 2 από 3 για τις νεότερες εφήβους, γεγονός που ευνοεί την αύξηση της συμμόρφωσης και άρα της εμβολιαστικής κάλυψης, η οποία είναι απαραίτητη ώστε να εξασφαλιστεί το μέγιστο αποτέλεσμα στη μείωση των HPV σχετιζόμενων νοσημάτων στη χώρα μας.

Πιο συγκεκριμένα το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών προτείνει δύο δόσεις για τις ηλικίες 11-15 ετών με μεσοδιάστημα 6 μηνών (σχήμα 0, 6) που εξακολουθούν να χορηγούνται δωρεάν . Οι δύο δόσεις παρέχουν το ίδιο εμβολιαστικό αποτέλεσμα με την χρήση τριών δόσεων σε αυτή την ηλικιακή ομάδα.

Επιπρόσθετα για τις έφηβες 15 - 18 ετών ο εμβολιασμός εξακολουθεί να χορηγείται δωρεάν με βάση το νέο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, με το εμβολιαστικό σχήμα να περιλαμβάνει τρεις δόσεις.

Μία άλλη διαφοροποίηση στο νέο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών είναι ότι αναγγέλλεται το τέλος της δυνατότητας δωρεάν εμβολιασμού των μεγαλύτερων γυναικών, γεγονός που πρέπει να λειτουργήσει ως έναυσμα για τον εμβολιασμό τους, τον οποίο έχουν ήδη καθυστερήσει.

Συγκεκριμένα, προβλέπεται η δωρεάν χορήγηση του εμβολίου για όλες τις γυναίκες 18 - 26 ετών (με το γνωστό σχήμα 0, 1-2, 6 μήνες) μόνο μέχρι τις 31/12/2016, ενώ από 01/01/2017 το εμβόλιο παύει να χορηγείται δωρεάν και θα πρέπει να πληρώνεται εξ' ολοκλήρου από την ασφαλιζόμενη αυτής της ηλικιακής ομάδας.

Στους επόμενους μήνες θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητά η μεγαλύτερη κινητοποίηση των Μαιευτήρων – Γυναικολόγων αλλά και των λοιπών συνεργαζόμενων ιατρών άλλων ειδικοτήτων και επαγγελματιών υγείας στο εμβολιαστικό πρόγραμμα, προκειμένου να επιτευχθεί ικανοποιητική κάλυψη στις νεαρές γυναίκες στην Ελλάδα και να επωφεληθούν όσο το δυνατόν περισσότερες γυναίκες από την δωρεάν χορήγηση του εμβολίου.