Παγκόσμια εκστρατεία για την επιστροφή των Μαρμάρων: η Μαριάννα στον δρόμο που χάραξε η Μελίνα

Τη Συνάντηση διοργάνωσε το «Ίδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη» σε συνεργασία με το «Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη», στο Μουσείο Ακρόπολης, και αποτελεί το πρώτο βήμα της νέας διεθνούς εκστρατείας .

Η Συνάντηση άνοιξε με την ομιλία της Πρέσβεως Καλής Θελήσεωs της UNESCO, κυρίας Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη, η οποία επεσήμανε: «Για κάθε Έλληνα και κάθε Ελληνίδα, η ακεραιότητα των γλυπτών του Παρθενώνα αποτελεί εθνικό αίτημα. Αλλά και για κάθε πνευματικό άνθρωπο, αποτελεί ζήτημα όχι μόνο πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά ζήτημα παγκόσμιας ηθικής αποκατάστασης και τάξης. Ως Ελληνίδα και ως Πρέσβης Καλής Θελήσεως της UNESCO δεν θα σταματήσω να αγωνίζομαι για την επανένωση των γλυπτών του Παρθενώνα, για την ακεραιότητά τους. Αλλά και για μία διαφορετική διακρατική αντιμετώπιση των μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς που έχουν χάσει το δρόμο τους αλλά όχι τη φωνή και την ταυτότητά τους.

Η εκστρατεία μας «RETURN» (Return the Marbles), «RESTORE» (Restore Parthenon), «RESTART» (Restart History), είναι μια ακόμα έκφραση αυτού του μεγάλου αγώνα που ξεκίνησε η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη το 1982 και στοχεύει σε ακόμα ουσιαστικότερη ενημέρωση του Ελληνικού λαού στο ζήτημα αυτό, σε ακόμα μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση της διεθνούς κοινής γνώμης και των διεθνών οργανισμών και στην εξασφάλιση ευρύτερων συμμαχιών σε αυτή τη διαπραγμάτευση για τη μεγάλη επιστροφή... Σας καλώ να πάρετε θέση στο πλευρό μας. Να στηρίξετε τη διεθνή εκστρατεία που ξεκινάει με πρωτοβουλία του Ιδρύματός μας σε συνεργασία με το «Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη», όπως ο καθένας σας μπορεί. Στέλνοντας ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ το μήνυμα ότι τα γλυπτά του Παρθενώνα έχουν όνομα και ταυτότητα, έχουν ιστορία και πατρίδα, έχουν μνήμη και φωνή και ότι αυτή η φωνή γίνεται σε ολόκληρο τον κόσμο όλο και δυνατότερη. Για να ακουστεί!»

Στη Συνάντηση απηύθυναν χαιρετισμό ο Υπουργός Πολιτισμού, κύριος Κωνσταντίνος Τασούλας και η Υπουργός Τουρισμού, κυρία Όλγα Κεφαλογιάννη οι οποίοι χαιρέτησαν την πρωτοβουλία της νέας Εκστρατείας, χαρακτηρίζοντάς την «εξαιρετική».

Ειδικότερα ο κύριος Τασούλας επεσήμανε: «Η ιδέα της Εκστρατείας είναι πολύ σημαντική και δεν υπάρχει πιο ισχυρό όπλο από μια ιδέα της οποίας ήρθε η ώρα. Το Μουσείο της Ακρόπολης είναι ένα Μουσείο που περιμένει τα Μάρμαρα και προετοιμάζει την Ιδέα, όπως την προετοιμάζει και η λογική της UNESCO για τα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς. Η Πολιτεία θα γίνει μπροστάρης αυτής της ιδέας ώστε ο χρόνος της αναμονής να μην είναι πολύ μεγάλος».

Ακολούθησαν οι ομιλίες των καθηγητών, των εμπειρογνωμόνων και των επικεφαλής πολλών Επιτροπών διεκδίκησης της Επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα, που συμμετείχαν στη Συνάντηση.

Κατά τη διάρκεια της πρώτης ενότητας με θέμα: την «Αναγκαιότητα της Επανενώσης», ο κύριος Mounir Bouchenaki, Επίτιμος Ειδικός Σύμβουλος της Γενικής Διευθύντριας της UNESCO κυρίας Irina Bokova, Διευθυντής του Arab Regional Centre for World Heritage στο Bahrain υπογράμμισε: «Στην UNESCO δημιουργήσαμε μια διακρατική επιτροπή για την Επανένωση των Μαρμάρων γιατί πιστεύουμε ότι πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα σύμβολα πρέπει να επιστραφούν στις χώρες καταγωγής τους, και ο Παρθενώνας είναι ένα σύμβολο ελληνικό. Είναι θέμα δεοντολογίας και ηθικής η Επανένωση. Εξάλλου όλοι όσοι επισκέπτονται το Μουσείο της Ακρόπολης μένουν έκθαμβοι...ενώ έχει ήδη αρχίσει να γίνεται η επιστροφή αρχαιοτήτων στις χώρες καταγωγής τους, όπως συνέβη πρόσφατα στη περίπτωση της Καμπότζης».

Ακολούθησε η ομιλία του καθηγητή Δημήτριου Παντερμαλή, Προέδρου του Μουσείου Ακρόπολης, ο οποίος επεσήμανε ότι το θέμα της Επανένωσης των Μαρμάρων του Παρθενώνα είναι θέμα εθνικό, και για έναν λαό, είναι πολύ σημαντικό το πώς διαχειρίζεται το εθνικό του θέμα, είναι σημαντικό να είναι καλά προετοιμασμένος όταν διεκδικεί, και το Μουσείο Ακρόπολης, έχει ολοκληρώσει αυτή την προετοιμασία. Τέλος αναφερόμενος στη πρωτοβουλία του «Ιδρύματος Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη», δήλωσε: «Αποτελεί ένα νέο ποιοτικό ξεκίνημα για τη διεκδίκηση των Γλυπτών».

Εν συνεχεία τον λόγο έλαβαν ο Δρ. William St Clair, Ανώτερος Ερευνητής στο Institute of English Studies, στο School of Advanced Study και στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και ο Δρ. Μark Vlasic, Καθηγητής Νομικής του Πανεπιστημίου του Georgetown, οι οποίοι αναφέρθηκαν στη νομική πλευρά του θέματος λέγοντας ότι είναι απαραίτητη η καθιέρωση της μιας νέας δεοντολογίας , ενός νέου δικαίου για τα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς όπως είναι ο Παρθενώνας.

Το θέμα της δεύτερης ενότητας, που ήταν η «Εκστρατεία για τα Μάρμαρα και ο Ρόλος των Πολιτών» ανέπτυξαν η Μανουέλλα Παυλίδου, Γενική Γραμματέας «Ιδρύματος Μελίνα Μερκούρη» και ο Χριστόφορος Αργυρόπουλος, Πρόεδρος «Ιδρύματος Μελίνα Μερκούρη», Πρόεδρος της Ειδικής Συμβουλευτικής Επιτροπής Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού για τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, που μίλησαν για τον αγώνα που έχει κάνει το ελληνικό κράτος με πρωτεργάτρια την αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη, από το 1982 και μετά.

Η κυρία Παυλίδου αναφερόμενη στον αγώνα της Μελίνας είπε χαρακτηριστικά: «Και αν η Μελίνα δεν υπάρχει πια, υπάρχει όμως το παράδειγμα της ευαισθησίας και της αφοσίωσης, της δύναμης και της μαχητικότητάς της, στην υπηρεσία αυτής της πολύτιμης ιδέας. Σήμερα ξεκινάει μια νέα εποχή για την παρακαταθήκη που μας άφησε εκείνη» και απευθυνόμενη στην κυρία Βαρδινογιάννη πρόσθεσε: «Είμαι σίγουρη ότι η προσωπικότητα και το διεθνές σας κύρος θα συμβάλουν καθοριστικά, ώστε η εμπνευσμένη, δυναμική καμπάνια που ανακοινώνουμε σήμερα, να μας φέρουν πιο κοντά στο να γίνει το όραμα της Μελίνας μια πραγματικότητα για όλους».

Ο κύριος Αργυρόπουλος εστιάζοντας στο σκεπτικό της διεκδίκησης υπογράμμισε ότι «Τα γλυπτά αναδεικνύονται μόνο στον φυσικό τους χώρο και η έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο τα αδικεί, ενώ επιπλέον διασπά την ενότητα τους και τους στερεί το νόημα και την αξία τους». Και συμπλήρωσε: «Όσοι υποτιμούν το αίτημα μας παραγνωρίζουν ότι οι Έλληνες δικαιούνται να το διεκδικούν».

Εν συνεχεία ο κύριος David Hill, Πρόεδρος Διεθνούς Επιτροπής για την Επανένωση των Μαρμάρων του Παρθενώνα, παίρνοντας τον λόγο εξέφρασε την ελπίδα ότι με την Εκστρατεία 'Return, Restore, Restart', ξεκινάει ένα νέο μέλλον για τα Γλυπτά του Παρθενώνα και ότι σ' αυτό το μέλλον η Ελλάδα δεν είναι μόνη της, και επομένως ο αγώνας της δεν είναι μόνο εθνικής εμβέλειας αλλά θέμα παγκόσμιας κληρονομιάς. «Πρέπει, είπε, να στείλουμε στη Μεγάλη Βρετανία το μήνυμα ότι η Ελλάδα δεν είναι μόνη της. Έχει 16 μεγάλες και ισχυρές χώρες μαζί της , που διαθέτουν Επιτροπές Διεκδίκησης της Επιστροφής των Γλυπτών και ότι η συντριπτική πλειοψηφία της διεθνούς κοινής γνώμης, ακόμα και αυτή της Βρετανίας, θέλει την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Πιστεύουμε ότι η προσπάθεια της κυρίας Βαρδινογιάννη είναι πολύ ισχυρή! Ενωμένοι θα νικήσουμε!».

Ανεβαίνοντας στο βήμα η κυρία Marlen Godwin, μέλος της Βρετανικής Επιτροπής για την Επανένωση των Μαρμάρων του Παρθενώνα, που μετέφερε στην εκδήλωση το μήνυμα του Προέδρου της Βρετανικής Επιτροπής Διεκδίκησης των Μαρμάρων, κυρίου Eddie O' Hara, επεσήμανε ότι η Επιστροφή των Μαρμάρων είναι θέμα αρχής και καμία σημασία δεν έχουν τα νομικά επιχειρήματα που προβάλλονται από τους πολέμιους του ζητήματος. «Αυτοί που δεν υποστηρίζουν την Επιστροφή πρέπει να υποστηρίξουν τα επιχειρήματά τους, και όχι το αντίθετο». Κατέρριψε επίσης το επιχείρημα ότι η Επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα θα ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου, γιατί όπως είπε «δεν υπάρχει άλλο προηγούμενο, δεν υπάρχει καμιά περίπτωση αρχαιοτήτων στον κόσμο παρόμοια με αυτήν των Γλυπτών του Παρθενώνα. Το συγκεκριμένο αίτημα είναι μοναδικό στον κόσμο». Και απευθυνόμενη στην κυρία Βαρδινογιάννη της είπε: «Ξεκινάτε μια δύσκολη εκστρατεία. Μην απογοητευτείτε, όπως δεν απογοητεύτηκαν και οι άλλοι που ξεκίνησαν πριν από σας. Τώρα υπάρχει το Μουσείο , τώρα υπάρχει η εύνοια της διεθνούς κοινής γνώμης».

Εν συνεχεία τον λόγο έλαβε o κύριος Fabrizio Michalizzi, εκπρόσωπος της Ελβετικής Επιτροπής Διεκδίκησης των Γλυπτών του Παρθενώνα, ο οποίος χαρακτήρισε το αίτημα της Επιστροφής ως θέμα δικαιοσύνης και τόνισε ότι είναι συμφέρον όλων των Ευρωπαίων η αποκατάσταση αυτής της δικαιοσύνης, ενώ επιπλέον, το Βρετανικό Μουσείο, επιστρέφοντας τα Μάρμαρα, θα κερδίσει τον σεβασμό όλων και τη φήμη μιας ευγενικής χειρονομίας. Εξ άλλου, είπε, η απαίτηση της Επιστροφής είναι μόνο για τα Μάρμαρα και όχι για όλες τις ελληνικές αρχαιότητες που βρίσκονται στα διάφορα μουσεία του κόσμου.

Ακολούθησε η ομιλία του Διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη, κυρίου Άγγελου Δεληβοριά, ο οποίος τόνισε ότι η βασικότερη προϋπόθεση είναι η ακεραιότητα του μνημείου.

Ο δημοσιογράφος Παύλος Τσίμας μίλησε για τον ρόλο των ΜΜΕ στο αίτημα της Επιστροφής των Μαρμάρων χαρακτηρίζοντας τον πολύ σημαντικό «αφενός γιατί είναι καθοριστικό σ αυτό τον αγώνα να αποτραπεί η λήθη και αφετέρου γιατί χρειάζεται η τεκμηρίωση του, δυο πτυχές που τα ΜΜΕ μπορούν να αναδείξουν με τον καλύτερο τρόπο».

Τέλος ο κύριος Ηλίας Νικολακόπουλος, Καθηγητής Κοινωνικής Θεωρίας & Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, παρουσίασε την πρώτη πανελλαδική δημοσκόπηση που διενήργησε η εταιρεία IPSOS OPINION για λογαριασμό του «Ιδρύματος Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη» σχετικά με τη σημασία που έχει για τον ελληνικό λαό η επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα και εξήγησε, με βάση τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης γιατί η δύναμη των πολιτών μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό μοχλό πίεσης ώστε να ευοδωθεί η εθνική μας επιταγή αλλά και να αποκατασταθεί η ηθική, η τάξη και ο σεβασμός, οι αξίες με τις οποίες οφείλει η ανθρωπότητα να προσεγγίζει τα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς.