Το προφίλ του σημερινού χρήστη ναρκωτικών. Αύξηση της ζήτησης υπηρεσιών του ΚΕΘΕΑ

Με περισσότερες από 100 μονάδες σε 23 πόλεις και 18 σωφρονιστικά καταστήματα, το ΚΕΘΕΑ προσέφερε μέσα στο έτος υπηρεσίες σε 13.500 περίπου χρήστες ουσιών, σε διάφορες φάσεις θεραπείας, καθώς και στις οικογένειές τους.

Το ΚΕΘΕΑ ζητά την άμεση πρόσληψη θεραπευτικού προσωπικού, για να καλύψει τα κενά που έχουν δημιουργηθεί από τη μείωση του προσωπικού του κατά 78 άτομα τα τελευταία χρόνια, καθώς οι προσλήψεις στον οργανισμό έχουν «παγώσει» από το 2006. Οι νέες προσλήψεις είναι απαραίτητες για την εύρυθμη λειτουργία του υφιστάμενου δικτύου υπηρεσιών του ΚΕΘΕΑ, αλλά και για να μπορέσει ο οργανισμός να υλοποιήσει τις δράσεις που εντάσσονται στο νέο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Ναρκωτικά.

Χρήστες στο δρόμο: προφίλ και ανάγκες

Μαζί με τον απολογισμό του ΚΕΘΕΑ για το 2013 παρουσιάστηκε και το νέο Δίκτυο Φροντίδας του ΚΕΘΕΑ για την υποστήριξη εξαρτημένων στο Δρόμο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, η λειτουργία του οποίου άρχισε σταδιακά από τα μέσα του 2013, χάρη σε δωρεά του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος». Το Δίκτυο περιλαμβάνει Κέντρα Άμεσης Πρόσβασης για χρήστες σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και δύο νέες, κατάλληλα διαμορφωμένες, εξοπλισμένες και στελεχωμένες κινητές μονάδες, με στόχο τη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων της χρήσης και για τους ίδιους τους εξαρτημένους και για την κοινωνία.

Το Δίκτυο στοχεύει στην υποστήριξη των πιο επιβαρυμένων χρηστών που έχουν μακρά πορεία στη χρήση, πολλαπλά προβλήματα, βιώνουν έντονο κοινωνικό αποκλεισμό και είναι αποκομμένοι από τις υπηρεσίες.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Κέντρου Άμεσης Πρόσβασης της Αθήνας, οι 8 στους 10 εξαρτημένους που το προσεγγίζουν είναι άνδρες. Τρεις (3) στους 10 είναι αλλοδαποί, 4 στους 10 δηλώνουν άστεγοι και διαμένουν στο δρόμο ή σε εγκαταλελειμμένους χώρους. Οι 4 στους 10 δήλωσαν ότι στο χώρο που διαμένουν δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ αντίστοιχο ποσοστό δεν έχει τρεχούμενο νερό.

Οι 6 στους 10 δεν εργάζονται -ούτε περιστασιακά. Στο σύνολό τους έχουν επίσης ιδιαίτερα επιβαρυμένη κατάσταση υγείας, αυξημένες ανάγκες περίθαλψης και φροντίδας αλλά περιορισμένη έως ανύπαρκτη πρόσβαση στις υπηρεσίες: Οι 6 στους 10 έχουν προβλήματα σωματικής υγείας και το 40% δεν έχει ασφάλεια υγείας. Κατά την προσέλευση στο Κέντρο ένας (1) στους 10 γνώριζε ότι είναι οροθετικός, ενώ 3 στους 10 γνώριζαν ότι πάσχουν από Ηπατίτιδα C, ποσοστά που στην πραγματικότητα είναι μεγαλύτερα, καθώς σημαντικός αριθμός δήλωσε ότι δεν είχε κάνει εξετάσεις πρόσφατα ή και ποτέ.

Οι 5 στους 10 δήλωσαν ότι είναι ενεργοί χρήστες ενέσιμων ναρκωτικών. Η κύρια ουσία χρήσης είναι η ηρωίνη, αν και οι περισσότεροι δηλώνουν πολύ-χρήστες διαφόρων ουσιών. Κοινή χρήση σύριγγας, έστω μία φορά σε όλη τους τη ζωή, δηλώνουν ότι έκαναν περίπου 4 στους 10. Στο σχετικά χαμηλό ποσοστό κοινής χρήσης από τους χρήστες που βρίσκονται στο δρόμο φαίνεται να έχει συμβάλει η εντατικοποίηση και διεύρυνση των προγραμμάτων ανταλλαγής/διανομής συριγγών από το ΚΕΘΕΑ και τους άλλους φορείς τα τελευταία χρόνια, μετά το ξέσπασμα της επιδημίας ΗΙV/AIDS.

Μέσω των Κέντρων Άμεσης Πρόσβασης και των Κινητών του Μονάδων το Δίκτυο Φροντίδας έχει τη δυνατότητα να υποστηρίζει τους χρήστες στον καθημερινό αγώνα επιβίωσης αλλά και στην αντιμετώπιση ψυχολογικών, ιατρικών και κοινωνικο-προνοιακών προβλημάτων.

Το 2013, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, πραγματοποιήθηκαν στις εγκαταστάσεις του Δικτύου 13.044 επισκέψεις εξαρτημένων, έγιναν 740 εξορμήσεις στις «πιάτσες», διανεμήθηκαν 34.721 καθαρές σύριγγες και συλλέχθηκαν, μέσω ανταλλαγής, 34.778 χρησιμοποιημένες, πραγματοποιήθηκαν 3.644 ιατρικές πράξεις και μοιράστηκαν 7.807 μερίδες φαγητού. Με τις νέες κινητές μονάδες που τίθενται σε λειτουργία τις επόμενες μέρες οι δυνατότητες του Δικτύου για παρεμβάσεις στο δρόμο θα διευρυνθούν σημαντικά.

Εκτός από το Δίκτυο Φροντίδας Εξαρτημένων στο Δρόμο το ΚΕΘΕΑ έθεσε επίσης σε λειτουργία το 2013 Πολυδύναμα Ψυχοδιαγνωστικά Κέντρα σε επτά πόλεις για άτομα με πρόβλημα εξάρτησης και ψυχιατρική διαταραχή, με πόρους του ΕΣΠΑ. Επιπλέον, χάρη στην υποστήριξη δικτύων πρωτοβουλίας και της τοπικής αυτοδιοίκησης άρχισε η λειτουργία συμβουλευτικών μονάδων του ΚΕΘΕΑ σε δύο νέες πόλεις, Λιβαδειά και Ρόδο, ενώ ολοκληρώθηκαν και οι εργασίες διαμόρφωσης στην πτέρυγα των Φυλακών Διαβατών, όπου θα στεγαστεί Θεραπευτική Κοινότητα 24ωρης λειτουργίας 84 θέσεων.

Συνεχίζουν πάντως να εκκρεμούν περισσότερα από 15 αιτήματα από διάφορες πόλεις για νέες μονάδες, στα οποία το ΚΕΘΕΑ αδυνατεί να ανταποκριθεί, χωρίς πρόσθετους πόρους.