Την πρώτη θέση στην Ευρώπη σε θανάτους από πνιγμό έχει η Ελλάδα
Η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση στην Ευρώπη στη θνησιμότητα από πνιγμό, ενώ η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας εκτιμά ότι περίπου 450.000 θάνατοι οφείλονται σε πνιγμό ετησίως σε ολόκληρο τον κόσμο.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, κατά μέσο όρο κάθε χρόνο 35 παιδιά και έφηβοι και 270 ενήλικες πνίγονται στη χώρα μας. Το 80% των ατυχημάτων αφορά άνδρες.
Παράλληλα, πολλά θύματα παρ' ολίγον πνιγμού αναπτύσσουν σοβαρή νοσηρότητα η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη της υγείας ή και στο θάνατο.
Σε παιδιά ηλικίας ενός μηνός έως 14 ετών, νοσηρότητα συμβαίνει στο 12-27% όσων επιβιώνουν.
Στα παιδιά, το 35% των επεισοδίων βύθισης σε νερό είναι θανατηφόρα, το 33% οδηγεί σε ενός βαθμού νευρολογική έκπτωση και το 11% σε σοβαρά νευρολογικά επακόλουθα.
Ο όρος «πνιγμός» σημαίνει η απώλεια ζωής που οφείλεται σε ασφυξία κατά τη βύθιση σε ένα υγρό μέσο, συνήθως νερό, ή εντός 24 ωρών από τη βύθιση. Ως «παρ' ολίγον πνιγμός» ορίζεται το επεισόδιο βύθισης στο νερό ικανής σοβαρότητας να απαιτήσει ιατρική φροντίδα και το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε νοσηρότητα και θάνατο (μετά την παρέλευση 24ώρου από το συμβάν).
Τα συχνότερα αίτια και παράγοντες κινδύνου για πνιγμό είναι:
• Η ύπαρξη διαφόρων παθήσεων, όπως επιληψία, διανοητική καθυστέρηση, σπασμοί, έμφραγμα μυοκαρδίου ή συγκοπτικό επεισόδιο, νόσος Parkinson, ή άλλες νευρολογικές διαταραχές, μείζων κατάθλιψη/αυτοκτονία, διαταραχή άγχους/πανικού, διαβήτης, υπογλυκαιμία.
• Η κατανάλωση αλκοόλ ή ψυχοτρόπων φαρμάκων κατά την κολύμβηση και την ιστιοπλοΐα/χρήση σκαφών.
• Η ελλιπής εκπαίδευση κολύμβησης ή θαλάσσιων σπορ, η αποτυχία χρήσης προσωπικών συσκευών επίπλευσης.
• Η βλάβη της τραχηλικής μοίρας-αυχενικής σπονδυλικής στήλης καθώς και το τραύμα κεφαλής σχετιζόμενο με βουτιές σε αβαθή νερά ή νερά που έχουν βράχους ή κατά τη διάρκεια surfing, water skiing, και jet skiing.
Η νοσηρότητα και η θνησιμότητα από καταβύθιση οφείλονται πρωταρχικά στην έλλειψη οξυγόνου και τα επιβλαβή αποτελέσματά της στον εγκέφαλο, την καρδιά και τα άλλα οργανικά συστήματα. Η προνοσοκομειακή φροντίδα έχει βασικό στόχο την οξυγόνωση του θύματος άμεσα με τεχνητή αναπνοή στόμα-στόμα ή στόμα-μύτη, αφού προηγηθεί έλεγχος και εξασφαλισθεί η βατότητα των ανώτερων αεραγωγών.
Ανάλογα με τις συνθήκες πνιγμού, τεχνητή αναπνοή μπορεί να παρασχεθεί και μέσα στο νερό. Οι παρευρισκόμενοι, παράλληλα με την ανάσυρση, πρέπει να καλέσουν το 166. Εάν υπάρχει τραυματισμός μετά από κατάδυση σε αβαθή νερά πρέπει να αποφεύγεται η υπερέκταση της κεφαλής και να ελαχιστοποιούνται οι μετακινήσεις.